بیماری دیابت
بیماری دیابت بر اثر قطع تولید انسولین و یا عدم کارکرد مناسب آن در بدن به وجود می آید. انسولین هورمونی است که مواد غذایی قندی و نشاسته و… را در بدن به انرژی تبدیل می نماید. تا کنون علت بروز این بیماری کشف نشده است ولی گمان می رود که زمینه مساعد ژنتیکی و عوامل محیطی همچون چاقی و بی تحرکی در ابتلا به این بیماری نقش موثری داشته باشد.
انسولین هورمونی است که لوزه‌المعده (پانکراس) در بدن تولید می‌کند. این هورمون، قند را از خون گرفته و به داخل سلولهای بدن منتقل می‌کند تا بدن از آن قند به عنوان انرژی استفاده کند. در مبتلایان به دیابت یا میزان انسولین کم است یا انسولین به دلایل گوناگون تأثیر کافی ندارد و سلول‌ها نمی‌توانند قند موجود در خون را به درستی جذب کنند. در نتیجه، میزان قند یا گلوکز در خون بالا می‌رود و با گذشت زمان، این موضوع باعث آسیب به برخی اعضای بدن می‌شود.
علایم کلی ابتلا به دیابت
افراد مبتلا به دیابت به صورت پیوسته علائم خاصی را تجربه می‌کنند. این علائم عبارتند از:
- تشنگی شدید
- تکرر ادرار
- کاهش وزن
- افزایش گرسنگی
- تاری دید
- عدم تحرک
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست‌ها و پاها
- تاول زدن مکرر پوست
- خستگی شدید و بی دلیل
همچنین در برخی موارد علائمی وجود ندارد که معمولا در دیابت نوع ۲ اتفاق می‌افتد. در چنین مواردی ممکن است فرد ماه‌ها یا حتی سال‌ها متوجه نشود که به دیابت مبتلا شده. علائم در این افراد آنقدر آرام آرام رشد می‌کنند که نمی‌توان آنها را تشخیص داد.
انواع ديابت
ديابت نوع 1
يك فرد زمانی مبتلا به اين نوع ديابت می شود كه سلولهای لوزاالمعده ديگر هيچ انسولينی ترشح نكنند. اكثر مبتلايان به ديابت نوع 1 را كودكان و نوجوانان و افراد زير 30 سال تشكيل می دهند.
در دیابت نوع 1 بدن به صورت کامل تولید هرگونه انسولین را متوقف می‌کند. انسولین هورمونی است که بدن را قادر می‌سازد تا از گلوکز موجود در غذاها برای تولید انرژی استفاده کند. افراد مبتلا به دیابت نوع یک باید به صورت روزانه انسولین تزریق کنند تا زنده بمانند. این نوع بیماری معمولا در کودکان و نوجوانان رایج است، اما در هر سنی ممکن است اتفاق بیافتد.
علل دیابت نوع 1
تاكنون علت دقيق بروز اين نوع ديابت مشخص نگرديده است ولی متخصصان معتقدند كه عوامل زير می تواند به بروز ديابت نوع 1 منجر شود:
1- داشتن زمينه ابتلا به ديابت
2- ويروس‌هايی كه می توانند به پانكراس صدمه برسانند.
3- وجود اختلال در سيستم دفاعی بدن كه سبب از بين رفتن سلولهای توليد كننده انسولين در لوزالمعده می شود.
علائم ديابت نوع 1
- تشنگی فراوان - خستگی - گرسنگی شديد - تكرر ادرار - كاهش وزن بدن - بی حوصلگی
درمان دیابت نوع 1
اگر به ديابت نوع 1 مبتلا هستيد درمان شما عبارتند از: شركت مستمر در كلاس‌های آموزشی، تزريق انسولين، برخورداری از برنامه غذايی صحيح، فعاليت و ورزش و علاوه بر تمامی اين موارد،كنترل روزانه متابوليسم يعنی اندازه‌گيری قند خون و قند ادرار توسط نوارهای موجود در بازار.
ديابت نوع 2
اين نوع ديابت، مهم‌ترين نوع و بزرگسالی معروف است. حدود 90% ديابتی ها دچار اين نوع ديابت هستند. در بدن اين افراد، ابتدا انسولين به اندازه كافی ترشح می شود اما به عللی، مؤثر واقع نمی شود. اصولاً اختلال در پاسخ هورمونی و مقاومت به انسولين عامل اصلی ايجاد هايپرگليسمی يا افزايش قند خون است.
دیابت نوع 2 بدن به اندازه کافی انسولین تولید نمی‌کند و یا قادر نیست به خوبی از آن استفاده کند. نوع دوم این بیماری معمولا در افرادی اتفاق می‌افتد که سنشان بالای ۴۰ سال است و یا اضافه وزن و سابقه خانوادگی دیابت دارند. با این حال امروزه دیابت نوع دو به شدت در میان افراد جوان در حال افزایش است.
معمولاً افراد زير ممكن است به ديابت نوع 2 مبتلا شوند:
- افراد بالای 30 سال
- افرادی كه استعداد چاقی دارند.
- افرادی كه در خانواده درجه اول آنان ديابتی وجود دارد يا استعداد ابتلا به ديابت دارند.
- برخي خانم‌های باردار
- افرادی كه دارای فشار خون بالا هستند.
- افرادی كه از ميزان بالای چربی خون برخوردارند.
در بسياري از افراد، علائم ديابت نوع 2 چندان مشهود نيست و يا اين كه بروز و پیشروی آن بسيار بطئی و كند است و به همين دليل تشخيص اين نوع ديابت غالباً دير هنگام صورت می گيرد و متأسفانه اغلب اين ديابتی ها زمانی به پزشك مراجعه می كنند كه بسياری از ايشان دچار يكی از عوارض ديابت شده‌اند.
مهم‌ترين علائم ديابت نوع 2
1- تشنگی فراوان
2- تكرر ادرار
3- عصبي و بی حوصله بودن
4- اختلال در بينايی
5- بی حسی و يا مورمور شدن انگشتان
6- ايجاد زخم و دير بهبود يافتن زخم‌ها
تشخیص و درمان دیابت نوع 2
ديابت نوع 2 اكثراً در ارتباط با درمان يك بيماری ديگر و يا هنگام يك آزمايش تصادفی تشخيص داده می شود. اگر به ديابت نوع 2 مبتلا هستيد، بدانيد كه پايه اساسی درمان، غير از آموزش، برنامه غذايی صحيح و فعاليت جسمی (ورزش) است. در بعضی موارد، داروی خوراکی و يا تزريق انسولين نيز بخشی از درمان است. در هر حال، درمان ديابت نوع 2، كاهش وزن، رعايت تغذيه صحيح و ورزش است.
دیابت بارداری
در دوران بارداری، هورمون های مهارکننده ی انسولین در بدن زنان تولید می شود، به همین دلیل، ممکن است زنان باردار به دیابت مبتلا شوند. این بیماری فقط در دوران بارداری رخ می دهد.
علائم دیابت بارداری
- گرسنگی و تشنگی بیش از حد
- تکرر ادرار
- خستگی یا خواب آلودگی
- خشکی و خارش پوست
- تاری دید
- کندی ترمیم زخم
ديابت همراه با بيماری های ديگر
این نوع دیابت ناشی از یکی از عوامل زیر می باشد:
- نقص ژنتیکی در عملکرد سلولهای تولید کننده انسولین
- بیماری غده پانکراس مثل پانکراتیت و سرطان
- بیماری غدد درون ریز مثل پر کاری تیروئید ، اکرومگالی ، سندرم کوشینگ
- داروها و مواد شیمیایی مانند کورتن ها و هورمونهای تیروئید
- عفونت ها مانند سرخجه مادر زادی
- بیماریهای ژنتیکی مانند سندرم داون
عوارض جانبی دیابت
عوارض طولانی‌مدت این بیماری آزاردهنده، به‌تدریج ممکن است در فرد ایجاد شود. در فردی که مبتلاست -کنترل قند خون در فرد کاهش می‌یابد – خطر ابتلا به عوارض بیشتر است. درنهایت، عوارض دیابت ممکن است غیرفعال یا حتی تهدیدکننده زندگی فرد باشد. عوارض احتمالی عبارت‌اند از:
بیماری قلب و عروقی
دیابت به‌طور چشمگیری خطر ابتلا به انواع مشکلات قلبی عروقی، ازجمله بیماری عروق کرونر را با درد قفسه سینه (آنژین)، حمله قلبی، سکته مغزی و باریک شدن شریان‌ها (آترواسکلروز) افزایش می‌دهد. در افراد مبتلا به دیابت احتمال ابتلا به بیماری قلبی یا سکته مغزی افزایش می‌یابد.
آسیب عصبی (نوروپاتی)
قند اضافی می‌تواند به دیواره‌های عروق خونی کوچک (مویرگ‌ها) که اعصاب فرد را به‌خصوص در پاها، غذا رسانی می‌کند آسیب برساند. این آسیب می‌تواند باعث بی‌حسی، سوزش و یا درد شود که معمولاً در انگشتان دست یا انگشتان پا شروع می‌شود و به‌تدریج گسترش می‌یابد
در صورت عدم درمان، ممکن است فرد اعصاب این نواحی را از دست بدهد. آسیب اعصاب مربوط به دستگاه گوارش می‌تواند باعث تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست شود. در مردان، ممکن است این آسیب منجر به اختلالات جنسی شود.
آسیب کلیه (نفروپاتی)
کلیه‌ها حاوی میلیون‌ها رگ خونی کوچک (گلومرول) هستند که مواد زائد را از خون شما دفع می‌کنند. دیابت می‌تواند به این سیستم تصفیه حساس بدن آسیب برساند. آسیب جدی می‌تواند منجر به نارسایی کلیه یا بیماری برگشت‌ناپذیر آسیب حاد کلیه (ESRD) شود که ممکن است نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه داشته باشد.
آسیب چشم (رتینوپاتی)
دیابت می‌تواند به عروق خونی شبکیه (رتینوپاتی دیابتی) آسیب برساند که به‌طور بالقوه منجر به کوری می‌شود. دیابت همچنین در بینایی می تواند مشکلات دیگری مانند آب‌مروارید و آب‌سیاه (گلوکوم) را افزایش می‌دهد.
آسیب پا (زخم پای دیابتی)
آسیب عصبی در پا و یا فقر جریان خون به پاها باعث افزایش خطر عوارض مختلف پا می‌شود. در صورت عدم درمان، تاول‌ها و زخم‌های پا می‌تواند عفونت‌های جدی را ایجاد کند که اغلب به‌ندرت بهبود می‌یابند. درنهایت این عفونت‌ها ممکن است باعث نیاز به قطع عضو در فرد مبتلا شود.
مشکلات پوستی
دیابت ممکن است شما را بیشتر در معرض مشکلات پوستی، ازجمله عفونت‌های باکتری و قارچی قرار دهد.
اختلال شنوایی
انواع مشکلات شنوایی در افراد مبتلا به بیماری قند شایع‌تر است.
بیماری آلزایمر
دیابت نوع 2 ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل مانند بیماری آلزایمر را افزایش دهد. به علت کنترل قند خون ضعیف‌تر، خطر ابتلای بیشتری به نظر می‌رسد. اگرچه نظریه‌هایی وجود دارد که چگونه این اختلالات به هم مرتبط می‌شوند، اما هنوز هیچ اثری ثابت نشده است.
افسردگی
علائم افسردگی در افراد مبتلا به نوع 1 و نوع 2 این بیماری معمول است. افسردگی می‌تواند بر مدیریت، کنترل و درمان دیابت تأثیر بگذارد.
دیدگاه