تومور ویلمز؛ سرطان کلیه در کلیه
تومور ویلمز و دیگر تومورهای کلیه کودکان به بیماریهایی گفته میشود که در آنها سلولهای سرطانی بدخیم در بافتهای کلیه ایجاد میشود.
تومور ویلمز که با نام نفروبلاستوم نیز شناخته میشود، یک نوع نادر از سرطان کلیه است، اما از شایعترین سرطانهای کلیه در بین کودکان محسوب میشود. این وضعیت معمولا تا قبل از سن 6 سالگی در کودکان رخ میدهد و ایجاد آن در بزرگسالان بسیار نادر است.
تومور ویلمز که با نام نفروبلاستوما هم شناخته می شود بر هر دو کلیه اثر می گذارد، ولی معمولاً فقط در یکی از کلیه ها رشد می کند. پزشکان معتقدند که این تومور زمانی شروع به رشد می کند که رشد جنین در رحم آغاز می شود و بعضی از سلول هایی که قرار است کلیه ها را تشکیل دهند درست کار نمی کنند و تومور درست می کنند.
مراحل تومور ویلمز
زمانی که بیماری ویلمز تشخیص داده شود، پزشک با استفاده از سی تی اسکن سینه و اسکن استخوان، مرحله بیماری را تشخیص خواهد داد.
تومور ویلمز شامل ۵ مرحله زیر است:
مرحله اول: سرطان تنها در یک کلیه ایجاد شده و کاملا درون کلیه قرار گرفته است و میتوان آن را با جراحی به طور کامل خارج کرد.
مرحله دوم: سرطان به بافتها و ساختارهای اطراف کلیه مانند چربی یا عروق خونی آسیب رسانده است، اما هنوز هم میتوان با عمل جراحی آن را کاملا خارج کرد.
مرحله سوم: سرطان به خارج از ناحیه کلیه نفوذ کرده و گرههای لنفاوی مجاور یا دیگر ساختارهای داخل شکم را تحت تاثیر قرار داده است. تومور ممکن است در داخل شکم، قبل یا در حین عمل پراکنده شود یا به طور کامل با جراحی، خارج نشود.
مرحله چهارم: سرطان به اندامهایی مانند ریه، کبد، استخوان یا مغز نفوذ کرده است.
مرحله پنجم: سلولهای سرطانی در هر دو کلیه ایجاد شده اند.
علائم تومور ویلمز
علائم و نشانههای تومور ویلمز بسیار متفاوت بوده و برخی از کودکان هیچ علائم واضحی از خود نشان نمیدهند. اما بیشتر کودکان مبتلا به تومور ویلمز، یک یا چند مورد از علائم و نشانههای زیر را تجربه خواهند کرد:
- توده شکمی که قابل لمس است
- تورم شکم
- بروز درد شکمی
دیگر علائم و نشانهها عبارتند از:
- تب
- تهوع یا استفراغ
- یبوست
- از دست دادن اشتها
- تنگی نفس
- فشار خون بالا
علت بروز تومور ویلمز
علت دقیق بروز تومور ویلمز مشخص نیست، اما در موارد نادر، وراثت ممکن است نقش داشته باشد.
سرطان زمانی شروع میشود که DNA سلولها دچار خطا شود. این خطا باعث میشود که سلولها به طور غیر قابل کنترلی، رشد کرده و تقسیم شوند. تجمع این سلولها باعث تشکیل تومور میشود.
در تومور ویلمز، این پروسه در سلولهای کلیه اتفاق میافتد. در موارد نادر، خطا در DNA که منجر به تومور ویلمز میشود، از والدین به کودک منتقل میشود. در اغلب موارد، هیچ ارتباط شناخته شدهای بین والدین و کودکان وجود ندارد که ممکن است منجر به سرطان شود.
تشخیص تومور ویلمز
روشهای تشخیصی و آزمایشهای زیر برای تشخیص تومور در کلیه کودکان انجام میشود:
- معاینه بالینی و بررسی سابقه پزشکی بیمار
- آزمایش شمارش سلولهای خون CBC
- آزمایش شیمی خون
- آزمایش عملکرد کبد
- آزمایش عملکرد کلیه
- آزمایش ادرار
- سونوگرافی
- سیتیاسکن (اسکن CAT)
- رادیوگرافی شکم
درمان تومور ویلمز
برای درمان تومور ویلمز معمولا از جراحی، شیمی درمانی و گاهی اوقات پرتو درمانی استفاده میشود. بسته به مرحله سرطان، نوع درمان متفاوت خواهد بود.
جراحی برای برداشتن کلیه یا بخشی از آن
درمان تومور ویلمز با عمل جراحی برای برداشتن کلیه یا بخشی از آن (نفرکتومی) شروع میشود. از جراحی برای تأیید تشخیص بیماری نیز استفاده میشود. در این حالت، بافت خارج شده را برای تشخیص نوع سرطان به آزمایشگاه خواهند فرستاد.
جراحی تومور ویلمز شامل موارد زیر است:
- برداشتن بخشی از کلیه. در این حالت، تومور و بخش کوچکی از بافت کلیه برداشته میشوند. اگر سرطان بسیار کوچک باشد یا اگر فرزندتان تنها یک کلیه داشته باشد، از این روش استفاده میشود.
- برداشتن کلیه آسیب دیده و بافت اطراف آن. در این حالت، جراح، کلیه و بافتهای اطراف آن از جمله بخشی از حالب و گاهی غده آدرنال را بر میدارد. همچنین گرههای لنفاوی مجاور نیز برداشته میشوند. کلیه باقی مانده میتواند ظرفیت خود را افزایش داده و کار فیلتر کردن خون را انجام دهد.
- برداشتن تمام یا بخشی از هر دو کلیه. اگر سرطان هر دو کلیه را درگیر کرده باشد، جراح تا جای ممکن، سرطان را برخواهد داشت. در برخی موارد، ممکن است پزشک هر دو کلیه را خارج کند. در این شرایط، کودک به دیالیز کلیه نیاز خواهد داشت. اگر پیوند کلیه انجام شود، کودک دیگر نیاز به دیالیز نخواهد داشت.
شیمی درمانی
سلولهای تومور برای تعیین تهاجمی یا حساس بودن به شیمی درمانی مورد بررسی قرار میگیرند و یا اینکه برای کشتن سلولهای سرطانی، از دارو استفاده میشود. داروهای سیتوتوکسیک از تقسیم و رشد سلولهای سرطانی جلوگیری میکنند.
شیمی درمانی، سلولهای سرطانی ناخواسته را هدف قرار میدهد، اما میتواند بر روی سلولهای سالم نیز تاثیر بگذارد و ممکن است منجر به عوارض جانبی زیر شود:
- ریزش مو
- بیاشتهایی
- کاهش تعداد گلبولهای سفید خون
- حالت تهوع
- استفراغ
پس از پایان درمان، معمولا عوارض جانبی از بین میروند. شیمی درمانی با دوز بالا میتواند سلولهای مغز استخوان را از بین ببرد.
پرتو درمانی
در پرتو درمانی پرتوهای پر انرژی اشعه ایکس یا ذرات پرتو برای تخریب سلولهای سرطانی استفاده میشوند. رادیوتراپی چند روز پس از جراحی شروع میشود و ممکن است به بیماران کم سن و سال آرامبخش داده شود تا بتوانند در طول جلسه رادیوتراپی آرام باشند. پزشک ناحیه مورد نظر را با یک ماده رنگی هدف قرار میدهد و در عین حال از نواحی غیر هدف گذاری شده محافظت میکند. عوارض جانبی این روش شامل موارد زیر میگردد:
- اسهال
- خستگی
- تهوع
- تحریک پوست
توجه داشته باشید که این بیماری باید سریعا مورد درمان قرار گیرد زیرا در این صورت نتیجه بهتری به دست خواهد آمد. پیگیری وضعیت و مراقبت نیز امری ضروری محسوب میشوند.
درمان بیولوژیک
درمان بیولوژیک درمانی است که برای مقابله با سرطان از سیستم ایمنی بدن خود بیمار بهره میگیرد. مواد ساختهشده در بدن یا تهیهشده در آزمایشگاه برای ارتقاء، هدایت یا بازیابی توانایی دفاعی طبیعی بدن بیمار در برابر سرطان بهکار برده میشود.
دیدگاه