تاثیرات جبران ناپذیر آلودگی هوا بر بدن

تاثیرات جبران ناپذیر آلودگی هوا

در دنیای امروز و با روزافزون شدن استفاده از منابع انرژی مخصوصا سوخت‌های فسیلی، میزان آلایندگی در هوا به شدت در حال افزایش است به طوریکه فقط 10 درصد از مردم جهان شانس تنفس در هوای پاک و غیرآلوده را دارند. طبق مطالعات WHO (سازمان بهداشت جهانی) هر روز اکثر مردم جهان، مقدار زیادی از آلاینده‌ها را به داخل ریه‌های خود می‌فرستند، از دی‌اکسید سولفور که موجب بروز اضطراب و بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌شود گرفته تا ذرات ریز آلاینده‌ها  که خطر ناباروری را افزایش می‌دهند. هم‌چنین طبق تحقیقات، آلودگی هوا می‌تواند سالانه باعث ۷ میلیون مرگ زودرس در جهان شود و موجب تحمیل۶ تریلیون دلار هزینه سالانه برای سلامتی گردد.

لازم به ذکر است یکی دیگر از تاثیراتی که الودگی هوا می‌تواند بر اکوسیستم داشته باشد، تغییرات آب و هوایی است و می‌تواند انسان ها را بیشتر مستعد ابتلا و یا حتی فوت بر اثر بیماری‌های عفونی بنماید.

اثر آلودگی هوا بر ریه‌ها و سیستم تنفسی که محرز است اما طبق جدیدترین مطالعات جهانی، آلودگی هوا می‌تواند تاثیرات مستقیمی روی فرآیندهای مغزی و شناختی داشته باشد، به طور مثال می‌تواند موجب بروز بیماری‌هایی مانند اوتیسم و آلزایمر گردد.

تاثیر آلودگی هوا بر مغز بزرگسالان

طی یک دهه گذشته، محققان دریافتند که میزان بالای آلودگی هوا ممکن است به توانایی‌های شناختی کودکان آسیب برساند، خطر زوال شناختی بزرگسالان را افزایش داده و حتی باعث افسردگی شود.

بیشتر تحقیقات در مورد آلودگی هوا بر روی نوعی آلاینده معروف به ذرات ریز معلق متمرکز شده است. این ذرات ریز که توسط نیروگاه‌ها، کارخانه‌ها، اتومبیل‌ها و کامیون‌ها دفع می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین دلایل بیماری‌های  قلبی عروقی شناخته شده‌اند اما مطالعات جدید نشان می‌دهند که اثرات مضر ذرات، فراتر از آسیب قلبی عروقی است و زنان مسنی که در معرض سطوح بالای آلاینده قرار می‌گیرند، در مقایسه با سایر زنان هم‌سن خود دچار بیماری‌های شناختی و آلزایمر می‌شوند.

ذرات ریز معلق در هوا به راحتی می‌توانند از ریه به خون منتقل شده و در برخی موارد از آکسون عصب بویایی به داخل مغز حرکت کنند و تاثیرات جبران ناپذیری را بر مغز و فرایندهای مغزی بگذارند و باعث زوال عقل گردند.

بسیاری از زوال عقل‌ها اغلب با یک دوره طولانی زوال شناختی روبرو می‌شوند اما هنوز در مورد چگونگی پیشگیری یا تاخیر زوال عقل اطلاعات چندانی وجود ندارد، با این وجود طبق مطالعات اخیر، آلودگی هوا می‌تواند به عنوان مجرم اصلی در شروع زوال عقل شناخته شود.

جالب است بدانید که در یک مطالعه علمی که روی سگ‌ها صورت گرفته است، مغز سگ‌هایی که در معرض آلودگی هوای شهری در شهرهای بزرگ و صنعتی قرار گرفته بودند در مقایسه با سگ‌های دیگر در مناطق روستایی که آلاینده‌های کمتری دارند، التهاب بیشتر و پلاک‌های آمیلوئیدی و گره‌های عصبی فیبری را نشان می‌دهد، این توده‌های پروتئینی به عنوان نشانگر اصلی بیماری آلزایمر در انسان عمل می‌کنند.

تاثیر آلودگی هوا بر مغز کودکان

طبق مطالعه گسترده‌ای که در دانشگاه بوستون صورت گرفته است، بچه‌هایی که در معرض سطوح بیشتری از کربن سیاه، ذرات ریز معلق در هوا و آلاینده‌های تنفسی قرار دارند در آزمایشات نمره بدتری کسب کردند. حافظه و ضریب هوشی کلامی و غیر شفاهی در آنها پایین‌تر از کودکان دیگر است و هم چنین کودکانی که در معرض سطوح بالاتری از آلاینده‌های هوای شهری قرار گرفته‌اند، بیشتر دچار مشکلات عدم توجه، بیش فعالی و علائم اضطراب و افسردگی می‌شوند.

در مطالعه‌ای روی ۵۵ کودک از یک شهر بزرگ و صنعتی و ۱۸ کودک از یک شهر حاشیه ای و کمتر آلوده، اسکن های تصویری رزونانس مغناطیسی نشان داد که کودکانی که در معرض آلودگی شهری قرار دارند به طور قابل توجهی بیشتر در معرض التهاب مغز و آسیب بافت در قشر پیشانی هستند که التهاب عصبی، عامل اصلی بسیاری از اختلالات سیستم عصبی مرکزی از جمله بیماری آلزایمر و پارکینسون است. اگرچه که این کودکان در مقایسه با بچه هایی که کمتر در معرض آلودگی قرار داشتند، در آزمون های حافظه، شناخت و هوش نیز نمره کمتری گرفتند.

سخن آخر

تاثیر الودگی هوا بر بدن انسان و همچنین فرایندهای مغزی علی الخصوص کودکان و نوجوانان بسیار جدی است و با توجه به اینکه سوخت‌های فسیلی بیشترین سهم را در ایجاد آلاینده‌ها ایفا می‌نمایند، یکی از وظایف ما بعنوان شهروند، بعنوان پدر و مادر و به عنوان یک انسان این است که استفاده از سوخت‌های فسیلی را به حداقل برسانیم، از پیاده روی یا دوچرخه و وسایل حمل و نقل عمومی به جای اتومبیل شخصی استفاده نماییم و هم‌چنین محل زندگی خود را از لحاظ بهینه سازی مصرف انرژی بررسی نماییم.

در کاشتن درختان و توسعه فضای سبز اهتمام بورزیم و حتما در محیط زندگی و کاری خود و هم چنین در محیط های آموزشی مخصوص کودکان از دستگاه های تصفیه هوا استفاده نماییم. گرچه که مقابله با آلاینده‌ها به اقداماتی بسیار فراتر از این راهکارها احتیاج دارد و همه دولت ها و کشورهای جهان باید به فکر حل این معضل جهانی باشند.