بهداشت جنسی
بهداشت جنسی مستلزم یک رویکرد مثبت و محترمانه به روابط جنسی و هم چنین امکان داشتن تجربیات جنسی لذت بخش و ایمن، بدون اجبار، تبعیض و انواع خشونت برای همه ی افراد است. برای دست یابی و حفظ بهداشت جنسی، حقوق جنسی همه افراد باید مورد احترام، حفاظت و احقاق واقع شود.
انواع مختلفی از سلامت شامل سلامت جسمی، سلامت روانی، سلامت معنوی، سلامت فرهنگی، سلامت اجتماعی، سلامت مالی، سلامت محیط زیست و غیره وجود دارد. به علاوه همه این انواع سلامت می توانند بر یک دیگر تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، اگر سعی می کنید از بارداری جلوگیری کنید و بتوانید به کنترل بارداری مورد نیاز خود (سلامت جسمی) دسترسی پیدا کنید، این ممکن است به ایجاد روحیه مثبت تر (سلامت احساسی) کمک کند، که ممکن است بر اعتماد به نفس جنسی شما نیز تأثیر مثبت بگذارد.
بهداشت جنسی به اندازه سایر انواع سلامت ها ارزشمند است. میزان اهمیت آن برای هر فرد متفاوت خواهد بود. گاهی بسته به جایی که در جهان هستید و نحوه ی تربیت شما، سلامت جنسی ممکن است مانند سایر انواع سلامت ها شناخته نشود و حتی ممکن است رابطه هایی بین شرم، خجالت، ترس و سردرگمی با سلامت جنسی وجود داشته باشد.
این موارد بسیار متداول است زیرا متأسفانه می توان شرمساری زیادی را در رابطه با موارد مرتبط با رابطه جنسی ایجاد کرد. به عنوان مثال، ممکن است صحبت از سرماخوردگی یا آنفولانزای معمولی با خانواده، دوستان یا پزشک راحت تر از صحبت در مورد سوالات مربوط به سلامت جنسی باشد. از سوی دیگر، ممکن است برای صحبت و یادگیری در مورد بهداشت جنسی بسیار راحت باشید. یک لحظه به این فکر کنید که موضوع بهداشت جنسی چه احساسی در شما ایجاد می کند؟
گزینه هایی برای بهداشت جنسی از جمله آزادی بیان جنسی افراد، تنوع جنسیتی افراد و تصور مثبت جنسی از خود برای افراد در طول زندگی، بحث می شود. درصورتی که مسائل مبهمی درباره بهداشت جنسی و مسائل مربوط به آن در ذهن دارید، مشاوره جنسی پاسخگوی شما خواهد بود.
سلامت و بلوغ جنسی در نوجوانان
در نوجوانی، تغییرات جسمی، روحی، احساسی و اجتماعی زیادی را تجربه می کنید. بزرگ ترین تغییر بلوغ، فرایند بلوغ جنسی در دوران نوجوانی است. معمولاً در دختران بین 10 تا 14 سال و در پسران 12 تا 16 سال اتفاق می افتد. با تغییر بدن شما، ممکن است در مورد سلامت جنسی سوالاتی داشته باشید. در این مدت، نوجوان شروع به توسعه شخصیت و نظرات منحصر به فرد خود می کند. برخی از تغییراتی که ممکن است متوجه آن ها شوید عبارتند از:
• افزایش استقلال از والدین خود
• نگرانی های بیشتر در مورد تصویر بدن و لباس
• تأثیر بیشتر همسالان بر روی پوشش و تفکر
• توانایی بیشتر در تشخیص درست و غلط روابط جنسی
بهداشت جنسی در نوجوانان
در دوران نوجوانی بلوغ را پشت سر می گذارید و از نظر جنسی بالغ می شوید. اگر یک دختر هستید، سینه های شما رشد می کند و شروع به پریود شدن می کنید. اگر پسر هستید، آلت تناسلی و بیضه های شما بزرگ تر می شوند. اگر رابطه ی جنسی دارید، می توانید باردار شوید یا کسی را باردار کنید. این که آیا شما رابطه جنسی را انتخاب می کنید یا خیر، ایده خوبی است که در مورد رابطه جنسی ایمن و این که چگونه رابطه جنسی بر سلامتی شما تأثیر می گذارد مطلع باشید.
علاوه بر بارداری، داشتن رابطه ی جنسی شما را در معرض خطر ابتلا به بیماری های مقاربتی (STD) مانند کلامیدیا، HPV یا HIV/AIDS قرار می دهد.
تنها راه برای ایمن ماندن، برقرار نکردن رابطه ی جنسی بدون اطلاع والدین است. مرحله ی نوجوانی مرحله ی جابجایی هورمونی بدن است که بسیاری از نوجوانان در این زمان تمایل به رابطه ی جنسی دارند. اما این نوع رابطه در این سن توصیه نمی شود و خطرناک است.
مزایای رعایت بهداشت جنسی
افزایش بهداشت و سلامت جنسی و بیان جنسیت به شیوه ای سالم با مزایای متعددی همراه است. این شامل:
• روابط جنسی مثبت و کامل
• رضایت بخشیدن به تجربیات جنسی
• افزایش و حفظ عزت نفس
• کاهش خطر ابتلا یا گسترش عفونت مقاربتی
• کاهش خطر حاملگی بدون برنامه
• کاهش خطر مشکلات روانی مربوط به رفتار جنسی، مانند احساس گناه بیش از حد، شرم یا اضطراب
• آرامش بیشتر
• بهبود کیفیت زندگی
عفونت های مقاربتی (STI)
اصطلاح عفونت های مقاربتی (STIs) به گروه های مختلفی از عفونت ها اشاره دارد که از طریق تماس جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود.
اصطلاح دیگری که برای اشاره به این عفونت ها استفاده می شود؛ عفونت های منتقله از راه جنسی و منتقله از طریق خون (STBBI) است. این اصطلاح هم چنین شامل تزریق خون (به عنوان مثال از طریق استفاده از سوزن های استفاده شده) به عنوان راهی برای انتقال این عفونت ها مانند بیماری ایدز است.
یکی از مهم ترین نکاتی که باید در مورد عفونت های مقاربتی بدانید این است که استفاده از روش های جنسی ایمن خطر ابتلا و گسترش آن ها را تا حد زیادی کاهش می دهد!
اصطلاح سلامت جنسی ایمن تر برای اکثر مردم آشنا است. با این حال، اگر از آن ها خواسته شود تا شیوه های جنسی ایمن تری را فهرست کنند، بسیاری از آن ها با ارائه بیش از پنج مورد مشکل خواهند بود. ابتلا به بیماری های مقاربتی می تواند بر سلامت فرد تأثیر منفی بگذارد و زندگی او را تغییر دهد.
موارد تأثیرگذار بر بهداشت جنسی
نحوه تعریف بهداشت جنسی برای هر فرد متفاوت خواهد بود. دلیل آن این است که بهداشت جنسی تحت تأثیر بسیاری از عوامل شخصی و اجتماعی تاثیر دارد؛ از جمله:
• ارزش ها و باور های ما
• تربیت
• فرهنگ
• دین
• وضعیت بومی
• معنویت
• اطرافیان ما
• تجربیات شخصی ما
• انتظارات اجتماعی
• حقوق قانونی و یا حقوق جنسی
به این فکر کنید که چه عواملی بر بهداشت جنسی شما تأثیر می گذارد؟ از طرف خانواده شما چه پیام هایی در مورد بهداشت جنسی به شما داده شده است؟ دوستان؟ جامعه؟ فرهنگ؟ دین؟ معنویت؟ برخی از ارزش ها و باور های شما در رابطه با بهداشت جنسی چیست؟
نحوه برخورد ما با بهداشت جنسی ما نیز بخشی از تجربه ما از جهان است. به عنوان مثال، عوامل زیادی وجود دارد که محققان بهداشت شناسایی کرده اند و می توانند بر سلامت ما از جمله سلامت جنسی تأثیر بگذارند. این ها به عنوان عوامل اجتماعی سلامت شناخته می شوند و شامل این می شود که چگونه سلامت تحت تأثیر درآمد، تحصیلات، اشتغال، رشد دوران کودکی، غذا، مسکن، خدمات بهداشتی، جنسیت، نژاد، ناتوانی، وضعیت بومی، حاشیه نشینی اجتماعی و خدمات اجتماعی قرار می گیرد.
اگر هویت جنسیتی کسی به رسمیت شناخته نشود، این می تواند بر سلامت و بهداشت جنسی و تجربیات حاشیه نشینی اجتماعی وی تأثیر بگذارد.
همان طور که می بینید، بهداشت جنسی ما به اندازه پویایی های مختلف زندگی ما پیچیده است. میل جنسی در مردان و زنان انسان زیاد است و در دسته های مختلف تقسیم بندی می شود. هم چنین تمایلات جنسی خود یک حوزه ی غنی و پیچیده از تجربه بشری است. بهداشت جنسی شامل دسته های مختلف شخصی، روانی، ارتباطی، فرهنگی، روحی، جسمی و احساسی است. بنابراین بهداشت جنسی برای شما به چه معناست؟
اقدامات لازم برای داشتن بهداشت جنسی
برای شخصیت خود ارزش قائل شوید و تصمیم بگیرید که برای شما مناسب است. با شرکای خود خوب رفتار کنید و انتظار داشته باشید که آن ها با شما خوب رفتار کنند. در غیر این صورت از آن ها فاصله بگیرید. روابط مثبت ایجاد کنید. مراقب بدن خود باشید و از آن محافظت کنید. سلامت جنسی را بخشی از روال مراقبت های بهداشتی خود قرار دهید. در این جا هفت راه برای دستیابی به بهداشت جنسی آمده است:
1. درک جنسیت خود
رابطه جنسی شما با نگرش ها و ارزش های شما در مورد مسائل جنسی مشخص می شود. این شامل طیف وسیعی از مسائل است؛ از افکار و اعمال جنسی، تا هویت و نقش جنسیتی. این مسائل از عوامل بیولوژیکی، اقتصادی و روانی گرفته تا عوامل اجتماعی، اخلاقی و مذهبی تحت تأثیر عوامل زیادی قرار دارد.
2. درک کنید حقوق جنسی
قوانین کشور از ما در برابر نقض و تبعیض جنسی محافظت می کند. شما هم چنین این حق را دارید که بخواهید فعالیت جنسی داشته باشید یا خیر، و این اختیار را دارید که می خواهید با چه کسی رابطه ی جنسی داشته باشید و چگونه انجام می شود.
3. درک جنسیت شریک خود
از آن جا که همه ی افراد منحصر به فرد هستند، شما هم نگرش ها، احساسات و خواسته های متفاوتی با شریک زندگی خود خواهید داشت. زمانی که هر دو طرف جنسیت یکدیگر را درک کرده و به آن احترام بگذارید، می توانید بهداشت جنسی و لذت خود را بهبود بخشید. بنابراین مهم است که سعی کنید نظرات خود را به شریک خود منتقل کنید و بالعکس. وقتی آن چه را که با آن راحت هستید و آن چه می خواهید به اشتراک بگذارید، هر دو آمادگی بیشتری برای رابطه جنسی دارید.
4. ایجاد عزت نفس سالم
داشتن عزت نفس سالم و به جا این است که نسبت به خودتان احساس خوبی داشته باشید و با آن چه هستید راحت باشید. اگر هر دو شریک در یک رابطه ی جنسی دارای عزت نفس سالم باشند پذیرش و لذت در حضور یکدیگر افزایش می یابد. در مقابل، عزت نفس ضعیف اغلب منجر به روابط ناسالم یا حتی سوء استفاده می شود.
5. رابطه جنسی ایمن
عفونت های منتقله از راه جنسی (STIs) در طول رابطه جنسی محافظت نشده ایجاد می شوند و علائم آن ها بسیار متفاوت است. شما می توانید با استفاده از کاندوم، رابطه جنسی نا ایمن را کاهش دهید. با این حال، از آن جا که کاندوم 100 درصد به صورت محافظتی عمل نمی کند، یک گزینه بهتر این است که یک زن و شوهر در یک رابطه سالم، تک همسری و وفاداری به همسر را رعایت کنند. با کاهش خطر ابتلا به بیماری های مقاربتی، این زوج می توانند آرامش داشته باشند و از یک رابطه ی جنسی لذت بخش و سالم لذت ببرند. برخی از بیماری های مقاربتی رایج عبارتند از:
• HIV، ویروسی که باعث ایدز می شود
• کلامیدیا
• بیماری سوزاک
• تبخال
• سفلیس
اگر مشکوک به عفونت هستید، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. درمان زودهنگام STI ها برای کاهش عوارض و جلوگیری از انتقال عفونت به دیگران مهم است. برخی از بیماری های مقاربتی قابل درمان هستند، در حالی که برای ایدز درمانی وجود ندارد.
6. مراقبت سلامت باروری
بهداشت جنسی شامل توانایی بچه دار شدن و برنامه ریزی برای بچه دار شدن است. برای مراقبت از سلامت بارداری، به طور منظم به پزشک یا متخصص زنان مراجعه کنید. برنامه ریزی خانواده را تمرین کنید تا هرگز مجبور نباشید با بارداری ناخواسته و یا در مورد انتقال عفونت به جنین خود برخورد کنید.
7. آموزش سلامت جنسی به فرزندان
در چند سال گذشته موارد رابطه ی جنسی نوجوانان افزایش یافته است. این امر منجر به افزایش بارداری ناخواسته، سقط جنین و بیماری های مقاربتی شده است. اگر والدین هستید، با آموزش بهداشت جنسی، فرزند خود را از چنین عواقبی در امان نگه دارید. خوب است که از جوانی شروع کنیم و ارزش ها و نگرش های خود را نسبت به رابطه جنسی شروع کنیم.
به طور خلاصه، برای داشتن سلامتی خوب، ما باید نه تنها به سلامت جسمانی خود، بلکه به جنبه های دیگری مانند سلامت روحی، سلامت روانی، و جنسی خود نیز توجه کنیم.
عوارض عدم رعایت بهداشت جنسی در مردان
اگر بهداشت جنسی در مردان رعایت نشود مشکلات متعددی ایجاد می شود. بسیاری از مردان مشکلات جنسی دارند. با افزایش سن مردان این مشکلات شایع تر می شوند. مشکلات می توانند شامل:
• کاهش یا از دست دادن علاقه به رابطه ی جنسی
• مشکلات انزال
• تستوسترون پایین
استرس، بیماری، دارو ها یا مشکلات عاطفی نیز ممکن است عواملی باشند. مشکلات گاه به گاه با عملکرد جنسی طبیعی در زنان و مردان شایع هستند. اگر مشکلات بیش از چند ماه طول کشید یا باعث ناراحتی شما یا همسرتان شد، باید به ارائه دهنده خدمات درمانی خود مراجعه کنید.
عوارض عدم رعایت بهداشت جنسی در زنان
مشکلات زیادی وجود دارد که می تواند زن را از لذت بردن از رابطه جنسی باز دارد. آن ها شامل:
• عدم تمایل جنسی
• ناتوانی در برانگیختن
• عدم ارگاسم یا اوج جنسی
• رابطه ی جنسی دردناک یا واژینیسم
این مشکلات ممکن است دلایل جسمی یا روانی داشته باشند. علل فیزیکی ممکن است شامل شرایطی مانند دیابت، بیماری قلبی، اختلالات عصبی یا اختلالات هورمونی باشد. برخی از دارو ها هم چنین می توانند بر میل و عمل کرد تأثیر بگذارند. علل روانی ممکن است شامل استرس و اضطراب ناشی از کار باشد. آن ها هم چنین ممکن است شامل افسردگی یا نگرانی در مورد مشکلات ازدواج یا رابطه باشند. برای برخی از زنان، این مشکل ناشی از آسیب های جنسی گذشته است.
مشکلات گاه به گاه با عمل کرد جنسی شایع هستند. اگر مشکلات بیش از چند ماه طول کشید یا باعث ناراحتی شما یا همسرتان شد، باید به ارائه دهنده خدمات درمانی خود مراجعه کنید.
دیدگاه