رقص درمانی چیست؟ | چگونه با رقصیدن مشکلات جسمی و روانی خود را بهبود ببخشیم؟!

DMT یا رقص درمانی نوعی از درمان است که به فرد کمک می کند تا با انجام برخی حرکت قادر باشد تا به سطح مناسبی از ادغام  رفتار عاطفی، شناختی، تنظیم حرکات فیزیکی با آنها و نوعی رفتار مناسب اجتماعی دست پیدا کند. این نوع درمان تاثیر بسزایی در سلامت جسم، روح و ذهن فرد خواهد داشت.

بنابر گفته متخصصین  حرکت درمانی قادر است تا منجر به کاهش علائم بیماری هایی همچون استرس و اضطزاب شده و علاوه بر آن در پیشگیری از بروز بسیاری از بیماری های روانشناختی نیز کاملا دخیل باشد. این نوع درمان جدا از فواید بسیار زیادی که برای سلامت ذهن شما خواهد داشت بخوبی قادر خواهد بود تا میزان انعطاف پذیری، کشش، هماهنگی جسم و ذهن، افزایش قدرت ماهیچه ای و کاهش تنش های ماهیجه ای را نیز منجر شود.

رقص یا حرکت درمانی یکی از جامع ترین روش های درمانی است که در هر اجتماعی قابل اجرا است؛ از خانواده گرفته تا گروه های اجتماعی و … به طور کلی رقص درمانی باعث تقویت هوشیاری، عزت نفس و فضای امن برای بیان احساسات خواهد شد.

در چه مواردی حرکت درمانی مفید خواهد بود؟

از جمله مهم ترین مواردی که می توان از حرکت درمانی برای بهبود کمک گرفت می توان مسائل روانشناختی اشاره کرد؛ افرادی که دچار کمبود اعتماد بنفس هستند و یا از شکل ظاهری بدن خود رضایت ندارند، رقص یا حرکت درمانی نوعی درمان جامع است و اساس ایدئولوژی بر این پایه استوار است که حرکات و احساسات در راستای یکدیگر قرار دارند.

بکار گیری درست این نوع درمان می تواند مهارت های ارتباطی را در فرد تقویت کرده و همچنین الهام بخش روابط پویا بین افراد باشد. علاوه بر موارد ذکر شده، حرکت درمانی یا رقص درمانی می تواند در موارد زیر نیز مفید باشد:

بیماری های جسمی

• درد های مزمن یا درد های کرونی

• چاقی کودکان

• سرطان

• آرتروز

• فشار خون

• بیماری های قلبی و عروقی

اختلالات ذهنی

• اضطراب

• افسردگی

• خوردن بی نظم

• کمبود اعتماد بنفس

• استرس و اختلالات پس از سانحه

اختلالات شناختی

• مسائل ارتباطی

• اختلالات روانشناختی

مسائل اجتماعی

•  اوتیسم

• پرخاشگری / خشونت

• تروما خشونت خانگی

• تعامل اجتماعی

• درگیری و اختلافات خانوادگی

رقص درمانی و نحوه تاثیر گذاری آن

تحقیقات نشان داده است که رقص درمانی می تواند در درمان مسائل مربوط به بهداشت روان مانند اختلال در خوردن غذا، افسردگی، اضطراب و … مؤثر باشد. برخی از نمونه هایی که اخیر گزارش شده که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.

مطالعات مجله “هنرهایی در روان ‌درمانی” (۲۰۰۷) نشان داد که رقص درمانی تاثیر مثبتی بر روی افرادی دارد که علائم افسردگی را تجربه کرده و یا از آن رنج می برند. همچنین در سال 2004 نیز در مقاله ای دیگر در کشور آمریکا مطالعاتی بر روی 54 دانش آموز در زمینه جلوگیری از پرخاشگری و درمان آن صورت گرفت با بکاری گیری رقص درمانی نتایج نشان از کاهش میزان چشمگیری از پرخاشگری در میان کودکان داشت. در سال 2009 نیز گروهی از محققین مطالعاتی را بر روی افراد مبتلا به آلزایمر و تاثیرات حرکت درمانی بر آنها انجام دادند که نتایج نشان از کنترل و بهبود فرد مبتلا به آلزایمر و زوال عقل بود.

همچنین در یک بررسی که توسط مجله ادب وهنر آمریکا صورت گرفته بود مشخص شد که به کار گیری رقص درمانی در کودکان مبتلا اوتیسم می تواند منجر به درمان فرد شود. همچنین به علت وجود تحرک و سوزاندن کالری های اضافی، رقص درمانی می تواند یک گزینه مناسب برای درمان چاقی در نظر گرفته شود. اگرچه تحقیقات بیشتری برای یافتن نحوه تاثیر گذاری حرکت درمانی لازم است اما می توان از آن به عنوان یک روش درمانی در بسیاری مسائل جسمی و ذهنی یاد کرد.

اصول رقص درمانی

مراحل رقص درمانی یا حرکت درمانی معمولا به این ترتیب پیگیری می شوند که ابتدا فرد مشاهده کرده و سپس نحوه انجام حرکات را ارزیابی می کند، پس از آن سپس بدن را برای شروع حرکات گرم می کنند و در ادامه رقص درمانی یا حرکت درمانی را آغاز می کنند و پس از اتمام بدن را برای خاتمه کار آماده می کنند.

هر درمانگر ممکن است حرکات منحصر به خود را داشته باشد اما برخی حرکات نیز حرکاتی جامع هستند و اغلب درمانگران از آنها برای درمان اختلالات بهره می برند.

ماموریت

• طول عمرتان را افزایش دهید!

• کلید های طلایی شما برای پایان موفقیت آمیز این امر

• برای داشتن عمری طولانی و سالم ابتدا از بروز هر مشکلی پیشگیری کنید، در صورت بروز هرگونه مشکل لازم است تا روند تشخیص و درمان را پی بگیرید.

• اهداف درمانی را ارزیابی و پی گیری کنید

• شروع روند درمان

• دریافت یک برنامه تمرین جامع از درمانگر برای رفع اختلالات ایجاد شده

اصول پایه

• بدن و ذهن کاملا به یکدیگر متصل اند و تغییر در یکی موجب ایجاد تغییر در دیگری خواهد شد.

• حرکات فرد نکات مهمی را درباره شخصیت وی بازگو خواهند کرد.

• قسمتی از درمان از طریق ابزار های غیر کلامی انتقال داده می شوند.

• طراحی حرکات می تواند از پیش طراحی شده باشند و یا اینکه به صورت فی البداهه شکل گیرند که می توانند منجر به ایجاد حرکاتی جدید شوند.

تفاوت رقص درمانی با رقصیدن معمولی چیست؟

رقصیدن فواید بسیار زیادی را برای سلامت فرد در پی دارد که از جمله می توان به بالا بردن سلامت قلب، قدرت و تراش زیبای ماهیچه ها و هماهنگی ذهن و بدن اشاره کرد. همچنین رقصیدن تاثیر گفت انگیزی در بالا بردن روانشناختیه فرد دارد و می تواند با کاهش کالری های اضافی (که منجر به کاهش وزن در فرد و خوش اندام شدن وی می شود) تصویری بدنی وی را نیز بهبود ببخشد؛رقص موجب سرگرم شدن فرد شده و اضطراب و استرس را کاهش می دهد. پس از مراجعه به یک فرد درمانگر دارای صلاحیت مطمئن خواهید بود که این یک درمان محرمانه است و در صورت عدم تمایل شما کسی از این موضوع با خبر نخواهد شد؛ در صورت نیاز روانپزشک شما مکانی مناسب و امن را برای تمرین کردن در اختیار شما قرار خواهد داد تا به خوبی بتواند روند درمانی خود را پیش ببرید.

رقص درمانی چیزی بیش از حرکت دادن بدن است! درواقع حرکات شما به زبان شما تبدیل خواهند شد و شما با انجام این حرکات احساسات خود را بیان خواهید کرد. شما در حین رقص احساسات درونی خود را به صورت ناخود آگاه بروز خواهید داد و این امر کمک شایانی به درمان شما و همچنین درک پزشک از حالت روانشناختی فرد خواهد داشت. در این نوع درمان شما بجای حرف زدن با پزشکتان با رقصیدن به او خواهید فهماند که از چه اختلالی رنج می برید! در ادامه درمانگر شما با بررسی حرکات و رفتار فرد وضع وی را مورد بررسی قرار خواهد داد. همچنین پزشک نیز می تواند برای درمان با فرد همراهی کند.

تاریخچه و فلسفه حرکت درمانی

ریشه این ایده را می توان به پیداش رقص مدرن در قرن 19 نسبت داد، در آن زمان این ایده بررسی شده که می تواند فرا تر از یک سرگرمی ساده باشد و از آن به عنوان نوعی فن بیان و ارتباط بهره برد، به عبارت دیگر در این زمان بود که محتوای عاطفی به رقص اضافه شد.  تا اواسط قرن بیستم جنبش رقص مدرن زمینه را برای پیشگامان رقص درمانی  یعنی ماریان چیس، مری وایتهاوس و تودی شوپ فراهم کرده بود. آنها پایه و اساس رقص درمانی را با افزودن مشاهدات ، تفسیرها و تغییر حرکات رقص به تمرین شکل دادند. حالا پس از گذشت چندین سال این نوع درمان به شکل کنونی در آمده است.

پژوهش روانشناسان در زمینه ی قدرت حرکت این بینش را به  ما می دهد که چرا ما اولین بار رقصیدیم و اینکه رقص ها چگونه بر اساس فرهنگ ها و غریزه ی ذاتی شکل گرفتند. این اغلب یوتیوب نیست که باعث پیشرفت های علمی می شود اما آنچه که اتفاق افتاده این است:

هنگامی که دکتر آنیروده پیتل ویدئو اسنوبال را تماشا کرد، یک طوطی کاکلی گوگردی پشت یک مبل از این طرف به آن طرف می رفت، سرش را بالا و پایین می کرد و درست به موقع هنگام پخش ترانه ی “اوری بادی” از گروه بک استریت بویز، پایش را به سمتی لگد می کرد.
پیتل می گوید” یوتیوب پر شده بود از ویدئو های حیرت انگیزی در مورد حیوانات، اما این ویدئو خاص بود.پیتل،پژوهشگر موسسه ی نرو ساینس در سن دیه گو می باشد.

دانشمندان مدت ها معتقد بودند که تنها انسان ها هستند که می توانند هم زمان با شنیدن موسیقی، حرکت کنند. نزدیک ترین اقوام ژنتیکی ما، شامپانزه ها، با شنیدن موسیقی حرکتی نمی کنند همینطور سگ ها و گربه ها اگرچه هزاران سال است با بشر زندگی می کنند و در کنار انسان رشد کرده اند. پیتل اظهار کرد “فکر کردم که این ویدئو قابل توجه است بنابراین با صاحب طوطی تماس گرفتم و آزمایشی را ترتیب دادم.”

رقص، ابزاری کار آمد

نتیجه ی تحقیقات پیتل در مقاله ای در مجله ی کارنت بیولوژی (جلد 11،شماره 1) چاپ شد و نشان می داد که اسنو بال درست به موقع با موسیقی حرکت می کند، هنگامی که پژوهشگران سرعت آهنگ را کم یا زیاد می کردند، طوطی گام هایش را تنظیم می کرد.دکتر اهالیا هجمدی معتقد است که این دستاورد مهمی به شمار می رود. دکتر هجمدی، استاد دانشکده روانشناسی دانشگاه مریلند است. این دانشگاه در میان موج جدیدی است که در زمینه ی پژوهش در مورد رقص کار می کنند. این موج جدید به دانشمندان کمک می کند تا روشی را درک کنند که مغز برا اساس آن حرکات را هماهنگ می کند.پیتل افزود چنین پژوهشی در مورد رقص می تواند به درمان هایی منجر شود برای افرادی که به اختلالات حرکتی مبتلا هستند.

همچنین این مطلب را یادآوری کرد که افراد مبتلا به پارکینسون، کسانی که به طور کلی قادر به حرکت نیستند می توانند هم زمان با نواختن موسیقی راه بروند.به شکل هم زمان، پژوهش در مورد رقص -این پدیده ی فراگیر انسانی -اطلاعاتی به ما می دهد. دانشمندان دریافتند فعالیتی که احتمالا به عنوان یک تصادف در مسیر تکامل، شروع شده است به یک نیروی فرهنگی مهم تبدیل شده است، فعالیتی که در مورد انتخاب جفت بینشی به ما می دهد و ابزاری است برای گسترش همکاری. هجمدی بیان کرد :

“رقص چنین پدیده ی جهانی است، مردم سراسر دنیا عاشق رقصیدن هستند بنابراین باید برای این گرایش، دلایلی وجود داشته باشد.”

پرنده و مغز های انسانی

بیست و خرده ای چرخش در کلوب ها، رقصنده های باله روی شصت پاهایشان بلند می شوند، خوش گذران ها دور عروس و داماد حلقه می زنند، مردم سراسر دنیا به شکل های گوناگون و به دلایل مختلف می رقصند. اگرچه طوطی اسنوبال نشان می دهد که ظرفیت اصلی که زیر بنای همه ی این رقص ها را تشکیل می دهد عبارت است از توانایی حرکت کردن هم زمان با موسیقی که احتمالا تنها یک تصادف شاد در مسیر تکامل است. پیتل در مورد دلیل اینکه طوطی ها و انسان ها می توانند برقصند اما میمون ها و سگ ها نمی توانند، نظریه ای داده است و آن این است که ما یادگیرند ه های صوتی هستیم.

به عبارت دیگر ما صدا ها را می شنویم و ادای آنها را در می آوریم، مهارتی که مستلزم ارتباطات نزدیک میان مدار های شنیداری و حرکتی می باشد. پیتل معتقد است که مغز نیازمند ذهنی است که برای تولید مجدد صداهای پیچیده سیم کشی شده باشد. به شکل ذاتی این توانایی بسیار نادر است، دلفین ها، فک ها و پرنده های آواز خوان این کار را انجام می دهند اما طیف گسترده ‌ای از گونه ها این کار را انجام نمی دهند از جمله اغلب پریمات ها. به منظور بررسی این ایده، دانشجوی روانشناسی دانشگاه هاروارد، ادنا اسکاچنر و همکارانش تشخیص دادند که آنها به اطلاعات بیشتری نیاز دارند تا آزمایشات متداول.

اسکاچنر معتقد است که برای نشان دادن اینکه تنها یادگیرنده های صوتی می توانند با شنیدن ریتم حرکت کنند باید ثابت کنیم که یاد گیرنده های غیر صوتی هرگز نمی توانند این کار را انجام دهند. بنابراین آنها از یوتیوب کمک خواستند که حاوی هزارن ویدئو کلیپ حیوانات بود از سراسر دنیا.

تشخیص

پس از جستجوی منظم برای پایگاه اطلاعاتی، آنها بیش از پنج هزار ویدئو پیدا کردند که فرضیه های پیتل را تایید می کردند. بر اساس پژوهش منتشر شده در کارنت بیولوژی (جلد 19 شماره 1) تنها 33 مورد از آنها حیواناتی را نشان می دادند که با موسیقی حرکت می کنند، 32 پرنده و تنها یک فیل.

پرنده هایی که در این ویدئو ها می رقصیدند عبارت بودند از طوطی ها، طوطی های آمریکایی و طوطی های کاکلی که به عنوان یادگیرنده های صوتی ثبت شده اند. اگر چه اسکاچنر معتقد است که این فیل کمی مرموز به نظر می رسد، پژوهشگران هنوز مشخص نکرده اند که فیل ها مقلد های صوتی هستند یا خیر. علاوه بر این، دانشمندان فیلی را مشاهده نکرده اند که به صورت هم زمان با موسیقی حرکت کند، بنابراین ویدئو های رقص فیل در یوتیوب می تواند نتیجه ی حقه ی یک مربی باشد مانند تنظیم ضرب یک ترانه برای هماهنگ کردن با حرکت فیل.

بررسی ویدئو ها

اسکاچنر اظهار داشت: “صاحبان این طوطی ها جملاتی از این دست می گفتند “من حتی نمی دانستم چطور به حیوانات آموزش دهم، این طوطی روزی شروع کرد به رقصیدن هنگامی که موسیقی را نواختیم او اظهار داشت “ما نتوانستیم به صاحب فیل دسترسی پیدا کنیم.”اسکاچنر می گوید “جالب است علی رغم ویدئو های بسیار رقص گربه و سگ و تلاش های مجدانه ی مربیان برای آموزش دادن رقص به حیوانات، هیچ کدام از صد ها ویدئو یوتیوب حرکت هم زمان با ریتم را نشان نمی دهد.

در مقابل، مقلد های صوتی ظاهراً به شکل طبیعی می رقصند اگرچه آنها هیچ استفاده روشنی از این مهارت در حیات وحش ندارند.اسکاچنر می گوید: “به نظر می رسد که آن بخش رقص به عنوان یک محصول جانبی از توانایی ما در تقلید صدا، ظاهر می شود.” “بدون تقلید صوتی، قادر نیستیم که با ریتم هماهنگ شویم.”

نظریه پیتل

نظریه پیتل، روابط نزدیک میان سیستم حرکتی مغز و قشر شنیداری، توانایی ما برای رقصیدن را شکل می دهند و این بر اساس پژوهشی است که توسط متخصص علوم اعصاب دانشگاه دوک، دکتر اریک جارویس صورت گرفته است. او معتقد است که پرنده ها و حیوانات سیم پیچی مغزی مشابهی دارند که به آنها اجازه می دهد صدا ها را در حرکات بازسازی کنند و نظریه اش این است که گانگلیون پایه – یک ساختار مغزی عمیق که کنترل حرکت را نیز شامل می شود – برای یادگیری صوتی مهم است.

پیتل اعتقاد دارد که این ارتباط ضروری است چرا پژوهش در زمینه ی تصویر سازی مغز انسان ثابت کرده است که فعالیت در گانگلیون پایه قوی تر می شود و هنگامی که افراد موسیقی با ریتم را می شنوند به قشر شنیداری محکم تر متصل می شود، حتی اگر به موقع حرکت نکنند.

پیتل معتقد است که “اگر انسان ها و پرنده ها برای یادگیری صوتی به یک روش، مغزشان سیم پیچی شود، مقایسه ی پرنده ها می تواند برای بررسی علوم اعصاب و چگونگی حرکت کردن ما با موسیقی، مفید باشد از جمله تاثیرات مفید موسیقی ریتمیک بر افراد مبتلا به پارکینسون.