اسهال | علایم، عوارض و علل اسهال | درمان های خانگی اسهال

اسهال چیست؟

اسهال یکی از شایع‌ترین اختلالات گوارشی است که هر فردی در طول عمر خود به آن مبتلا شده و اغلب در تابستان شیوع بیشتری دارد. اسهال علل مختلفی دارد و می‌تواند خفیف یا حاد باشد و در برخی مواقع کشنده. کهنسالان و کودکانی که دچار این اختلال گوارشی می‌شوند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

 اسهال اغلب راهی است که بدن با اختلالات دستگاه گوارشی برخورد می‌کند. اسهال حاد بیش از ۲ هفته طول می‌کشد و می‌تواند علل مختلفی داشته باشد که در اینجا به آنها اشاره می‌کنیم:

- حساسیت غذایی
- مصرف آب آلوده
- بیماری های روده ای
- مسمومیت های غذایی و دارویی
- عفونت ویروسی و باکتریایی
- عفونت های انگلی
- جراحی کیسه صفرا و معده

نشانه های اسهال

پس از مشاهده علائم اولیه بیماری اسهال سریع تر درمان بیماری را شروع کنید. نشانه های بیماری اسهال عبارتند از:

- حالت تهوع
- درد شکم
- نفخ
- کم شدن آب بدن
- تب
- تکرار دفع مدفوع
- حجم زیاد مدفوع
- مدفوع شل و خونی

علت ایجاد اسهال

برخی از بیماری ها و برخی شرایط می توانند باعث بروز اسهال شوند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- ویروس ها

از مهم‌ترین ویروس هایی که می توانند باعث بروز اسهال شوند می‌توان به ویروس Norwalk، ویروس سیتومگالو و ویروس هپاتیت اشاره کرد. روتاویروس علت شایع اسهال حاد کودکی است.

2- باکتری ها و انگل ها

غذا یا آب آلوده می تواند باکتری ها و انگل ها را به بدن شما منتقل کند. انگل هایی مانند جیاردیا لامبلیا و کریپتوسپوریدیم می‌توانند باعث بروز اسهال شوند. علل متداول باکتریایی اسهال عبارتند از کمپیلوباکتر، سالمونلا، شيگلا و اشريشيا کولي. هنگام سفر در کشورهای در حال توسعه، اسهال ناشی از باکتری ها و انگل ها اغلب اسهال مسافرتی ایجاد میکند. آلودگی Clostridium difficile می تواند به خصوص پس از یک دوره آنتی بیوتیک رخ دهد.

3- داروها

بسیاری از داروها، مانند آنتی بیوتیک ها، می توانند باعث اسهال شوند. آنتی بیوتیک ها می توانند تعادل طبیعی باکتری ها را در روده از بین ببرند. داروهای دیگر که باعث بروز اسهال می شوند، داروهای سرطانی و آنتی اسیدها هستند.

4- عدم تحمل لاکتوز

لاکتوز، قند موجود در شیر و سایر محصولات لبنی است. افرادی که دچار مشکل هضم لاکتوز هستند پس از مصرف محصولات لبنی اسهال می شوند. بدن آنزیمی تولید می کند که به هضم لاکتوز کمک می کند، اما برای اکثر مردم سطح آنزیم پس از دوران کودکی سریعا کاهش می یابد. این امر باعث افزایش خطر ابتلا به عدم تحمل لاکتوز می شود.

5- فروکتوز

فروکتوز، قندی است که به طور طبیعی در میوه ها و عسل یافت می شود. فروکتوز به عنوان یک شیرین کننده به برخی از نوشیدنی ها اضافه می شود و می تواند باعث بروز اسهال در افرادی که دچار مشکلات هضم هستند شود.

6- شیرین کننده های مصنوعی

سوربیتول و مانیتول، شیرین کننده های مصنوعی موجود در آدامس و سایر محصولات بدون قند هستند که می توانند در برخی افراد سالم باعث بروز اسهال شوند.

7- عمل جراحی

برخی از افراد پس از عمل جراحی شکم یا جراحی حذف کیسه صفرا اسهال می شوند.

 8- سایر اختلالات گوارشی

اسهال مزمن علت‌های دیگری دارد، از جمله بیماری کرون، کولیت اولسراتیو، بیماری سلیاک ، کولیت میکروسکوپی و سندرم روده تحریک پذیر.

عوارض جانبی اسهال

اسهال می تواند باعث کمبود آب بدن شود و در صورت عدم درمان می تواند خطرناک باشد. کم آبی بدن در کودکان، افراد مسن و کسانی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند خطرناک است. اگر دچار علائم کم آبی بدن هستید به پزشک مراجعه کنید.

علائم کم آبی بدن در بزرگسالان

- تشنگی بیش از حد
- خشکی دهان یا پوست
- کاهش حجم ادرار
- ضعف و سرگیجه
- خستگی
- ادرار تیره رنگ

علائم کم آبی بدن نوزادان و کودکان

- نداشتن پوشک مرطوب در سه ساعت یا بیشتر
- دهان و زبان خشک
- تب بالای 39 درجه سانتی گراد
- گریه بدون اشک نوزاد
- خواب آلودگی، عدم پاسخگویی یا تحریک پذیری

درمان خانگی اسهال

بیماری اسهال را در مراحل اولیه بیماری می توانید با درمان های خانگی مداوا کنید. پس از استفاده از روش های درمانی خانگی و درمان نشدن اسهال، سریع تر به پزشک مراجعه کنید.

ماست

ماست به خصوص ماست ترش، حاوی باکتری های مفید است. ماست برای درمان اسهال بسیار مؤثر است. برای درمان اسهال می توانید از ترکیب ماست و موز نیز استفاده کنید.

سیب

سیب یکی از محبوب ترین میوه ها در جهان است. این میوه غنی از مواد مغذی گیاهی و برخی از آنتی اکسیدان ها است که می تواند سلامتی را تقویت و از برخی بیماری ها مانند اسهال جلوگیری کند. سیب را می توان در غذاهای خام و یا پخته استفاده کرد. سیب فیبر بالایی دارد و در تسکین درد معده مفید است. شما می توانید سیب را به راحتی هضم کنید و قندهای طبیعی، مواد مغذی و پکتین بیشتری دریافت کنید. همچنین می توانید برای خلاص شدن از شر اسهال، روزانه 2-3 سیب را مصرف کنید.

زنجبیل

مخلوط پودر زنجبیل و عسل برای درمان اسهال مفید است. پس از مصرف این داروی گیاهی، بلافاصله آب ننوشید.

دانه ی شنبلیله

خوردن دانه ی شنبلیله اسهال را درمان می کند. می توانید دانه شنبلیله را با ماست و زیره ترکیب کرده و روزانه 3 بار مصرف کنید.

دمنوش بابونه

دمنوش بابونه برای تسکین درد ناشی از اسهال و ناراحتی های دستگاه گوارش، مفید است.

سرکه سیب

سرکه سیب با خواص فراوانی که دارد، برای درمان اکثر بیماری ها مفید است. مصرف روزانه 2 بار سرکه سیب، اسهال را درمان می کند.

تخم شربتی و تخم کتان

فیبر محلول موجود در دانه های کتان و تخم شربتی (2-3 قاشق غذاخوری روزانه) می تواند روند اسهال را کاهش دهد.

برنج

برنج ساده بدون ادویه و اسانس مدفوع را سفت می کند. برنج کته با ماست بهترین درمان اسهال است.

عسل خام و زنجبیل

افزودن مقدار کمی ریشه زنجبیل و عسل به چای گیاهی، اسهال را متوقف می‌کند.

سوپ هویج

سوپ هویج برای درمان اسهال و کم آبی بدن مفید است. خوردن سوپ هویج را پس از درمان نیز ادامه دهید.

روغن سیاه دانه

این روغن برای درمان مشکلات گوارشی و اسهال بسیار مفید است. روغن سیاه دانه و ماست ساده را ترکیب کنید و روزانه 2 بار تا بهبود کامل اسهال، میل کنید.

چای سیاه

ترکیب چای سیاه و شکر برای درمان التهاب روده و اسهال، مؤثر است.

موز

موز رسیده برای درمان اسهال مفید است. می توانید موز را همراه با ماست یا مغزها مصرف کنید. موز نارس برای دستگاه گوارش مفید نیست.

سیب زمینی

سیب زمینی خاصیت ضد التهابی دارد. سیب زمینی برای درمان اسهال، درد مفاصل و اگزما مفید است. سیب زمینی را آب پز کرده و میل کنید.

آب مرکبات

در مواقع اسهال می‌توانید در طول روز چندین مرتبه آب پرتقال و آب لیمو بنوشید.

 آرد

 آرد ماده ای مقوی است و از ریشه ها و دانه های غلات ساخته شده است. این ماده معمولا در ساخت انواع غذاها و کیک ها استفاده می شود. در واقع، آرد به عنوان یکی از بهترین داروهای خانگی برای درمان اسهال شناخته می‌شود. برای این منظور:

- یک فنجان آب و کمی نمک را به مقداری آرد اضافه کنید و خوب هم بزنید.
- این مخلوط را بلافاصله بنوشید تا علائم اسهال کاهش یابد.

ترکیب آب و نمک

1 لیوان آب را بجوشانید و با نصف قاشق چایخوری نمک و 1 قاشق چایخوری شکر مخلوط کنید. مخلوط به دست آمده رو چندین بار تا درمان قطعی بنوشید.

تخم شنبلیله

تخم شنبلیله منبع خوبی برای مخاط است. سوزش مهم است، زیرا دارای اثر ضد ضایعه‌ای قوی است، از این طریق به شما کمک می‌کند تا به سرعت و به طور مؤثر مسئله را بر طرف کنید.

یک قاشق چایخوری تخم شنبلیله را با یک قاشق غذاخوری ماست به عنوان یکی از راه‌های استفاده از این گزینه میل کنید. در غیر این صورت، می‌توانید آن را با مقداری دانه زیره نیز برای مزایای اضافی آن مصرف کنید.

آب نارگیل

اسهال اغلب می تواند منجر به کم آبی شود. در چنین مواردی، آب نارگیل یک درمان خانگی عالی است. این ماده غنی از مواد معدنی یا الکترولیت هایی است که باعث تامین آب بدن می‌شود. آب نارگیل گردش خون را افزایش می دهد و اسهال را برطرف می‌کند.

آب انار

انار به علت ترکیبات فیتوشیمیایی، پلی‌فنل‌ها و فلاونوئیدهایی که دارد، برای درمان اکثر بیماری ها مفید است. برای درمان اسهال می بایست از آب انار استفاده کنید.

خردل

دانه های خردل خاصیت ضد باکتریایی دارند. 4/1 قاشق چایخوری پودر دانه خردل را با 1 قاشق غذاخوری آب مخلوط کرده و پس از 1 ساعت روزانه 3 باز بنوشید.

گشنیز

یکی دیگر از روش های درمان اسهال بدون استفاده از دارو، مصرف گیاه گشنیز است. دم کرده تخم گشنیز برای رفع بیماری اسهال مفید است. می توانید برگ های کوبید شده ی گشنیز را با آب بجوشانید و بنوشید.

آب لیمو

هنگام اسهال پس از کم شدن آب بدن، بیمار احساس ضعف می کند. مصرف آب لیمو برای درمان اسهال و بر طرف کردن ضعف بدن مفید است.

شاه توت

شاه توت و برگ خشک‌شده‌اش را با آب 15 دقیقه بجوشانید. این دم کرده برای درمان اسهال مفید است. شاه توت خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی دارد.

کفیر

کفیر نوشیدنی شبیه به ماست است و حاوی باکتری‌های مفید است؛ بنابراین می‌تواند تمام تأثیرات مثبتی که ماست می‌تواند برای سلامتی داشته باشد را به شما برساند به عنوان یک نوشیدنی و براحتی در دسترس می‌باشد.

 کدو تنبل

برای درمان اسهال می‌توانید روزی دو بار و به مدت سه روز کدو تنبل مصرف کنید. الیاف محلول موجود در کدو باعث افزایش آب بدن می‌شود.

چای سبز

چای سبز حاوی آنتی اکسیدان های متعددی است که عملکرد بدن را تنظیم می کنند. این ماده ناراحتی معده را برطرف می کند و در کاهش اسهال و علائم آن موثر است. اگر اسهال شما به علت هلیکوباکتر پیلوری عفونی باشد، چای سبز بهترین درمان خانگی است. برای تهیه دمنوش چای سبز به یک کیسه چای سبز و یک فنجان آب گرم نیاز دارید. سپس باید:

- به مدت چند دقیقه کیسه چای را در آب قرار دهید.
- چای را در حالی که گرم است بنوشید.
- همچنین می‌توانید مقداری عسل یا لیمو را به دمنوش اضافه کنید.
- این دمنوش را روزانه دو تا سه فنجان بنوشید.

آناناس

آناناس حاوی برملائین است که با عفونت ناشی از اسهال مبارزه می کند. ویتامین C موجود در آناناس باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود. برای مدت چند روز، روزانه یک فنجان آناناس خرد شده بخورید تا اسهال برطرف شود.

زردچوبه

زردچوبه به علت خواص ضد میکروبی و ضد التهابی آن شناخته شده است. یک قاشق چای خوری پودر زردچوبه در یک لیوان آب گرم یا سرد بریزید تا یک تونیک مؤثر برای سیستم گوارشی تهیه شود و همچنین یک محلول موثر برای اسهال عفونی و التهابی فراهم آید.

مواد غذایی که نباید در زمان اسهال مصرف شود

غذاهای سرخ شده و چرب معمولاً در افراد مبتلا به اسهال، به خوبی تحمل نمی‌شوند. شما همچنین باید غذاهای دارای فیبر بالا مانند سبوس ها و همچنین میوه‌ها و سبزیجات را محدود کنید، این مواد غذایی می‌توانند نفخ را افزایش دهند. غذاهایی که باید در اسهال اجتناب شوند عبارتند از:

- شیرین کننده‌های مصنوعی (در آدامس‌ها، نوشابه های رژیمی و جایگزین‌های شکر یافت می‌شود)

- لوبیا

- انواع توت‌ها

- کلم بروکلی

- گل کلم

- نخودها

- قهوه

- ذرت

- بستنی

- سبزیجات برگ سبز

- شیر

- نخود فرنگی

- فلفل

- آلو