امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 277189
۱۴۴۴
۱
۰
نسخه چاپی

مهمترین بیماری های مغز و اعصاب که باید درباره آن بدانید

مهمترین بیماری های مغز و اعصاب که باید درباره آن بدانید

بیماری های مغز و اعصاب

مغز و اعصاب که از حساسترین نقاط موجود در بدن انسان است، دچار بیماری‌های خاصی می‌شود که برای اکثر این بیماری‌ها، راه های درمان متفاوتی وجود دارد و طبق نظریه محققین این رشته، اکثر بیماری‌های داخلی مغز مربوط به شرایط روحی روانی افراد نیز می‌شود.

مغز از قسمت های مختلفی تشکیل شده است که شامل:

- نیم کره‌های مغز
- تالاموس وعقده‌های عصبی قاعده‌ای
- مغز میانی
- پل دماغی
- مخچه
- بصل النخاع

لیست بیماری های مغز و اعصاب از تنوع زیادی برخوردار است که در این مطلب به برخی از مهمترین آن ها اشاره شده است.

پارکینسون

پارکینسون از جمله بیماری های مغزی خطرناک است

بیماری پارکینسون، جزء اولین بیماری های مغزی خطرناک دسته بندی می شود، در این بیماری سلولهای مغزی را که کنترل کننده حرکت هستند، تحت تاثیر قرار می دهد. باور عموم این است که این بیماری توسط کاهش سطح دوپامین مغز اتفاق می افتد. علائم گوناگونی برای این نوع بیماری وجود داشته اما به طور معمول بین سن ۵۰ تا ۶۰ سالگی آغاز می شود. علامت اولیه عموما وجود لرزش در دست، پا یا آرنج است. علائم دیگر شامل سفتی ماهیچه ها، مشکلات تعادلی در هنگام راه رفتن، حرکت آرام و دشوار شدن صحبت کردن و بلعیدن می باشد.

همچنین ممکن است لحظاتی وجود داشته باشد که فرد شروع به لرزش شدید کرده و توانایی راه رفتن را از دست می دهد. در برخی بیماران، بیماری پاکینسون پیشرفت کرده و رو به وخامت می گذارد، در سایرین شدت بیماری افزایش نمی یابد.

تومورهای مغزی

انواع گوناگونی از تومورهای مغزی وجود دارند، اما تنها برخی از آنها خطرناک محسوب می شوند. اگر چه همه تومورها کشنده نیستند ولی به هر حال یکی از بیماری های مغزی خطرناک همین تومورها هستند

فارغ از اینکه این تومورها مهاجرت کنند یا نه، باز هم می توانند یک تهدید به حساب بیایند. عمده دلایل ایجاد سرطان مغز هنوز ناشناخته باقی مانده است، اما تعدادی از دلایل آن یافته شده است. در حال حاضر، ۲۳۴۰۰ نوع سرطان وجود دارد که شروع آن در مغز است.

تشکیل تومور مغزی در هر سنی می تواند رخ دهد، اما احتمال آن در سنین بالاتر بیشتر است. علائم شامل مشکل بینایی، شنوایی، تکلم، تعادل، وجود سردرد، حملات ناگهانی، فلج عضلات صورت، و غیره است. پزشکان می بایست تشخیص دهند برای درمان و یا خارج کردن تومور بسته به شرایط بیمار از رادیوتراپی و یا جراحی استفاده کنند.

اختلالات روانی

امروزه افراد بسیاری برخی از اشکال بیماری های روانی را دارا می باشند. این بیماری به ظاهر خطرناک نیست ولی در مواردی که به صورت حاد نمود می کند و باعث آسیب به خود یا دیگران می شود از دسته بیماری های مغزی خطرناک خواهد بود

این نوع از بیماری های مغز و اعصاب ممکن است خفیف باشد اما رواج آن بیشتر از تصور عامه مردم است. همچنین، این بیماری ها انواع گوناگونی نیز دارند. برخی از آنها کمابیش بی خطر بوده اما سایرین نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارند.

برخی از علائم عمومی بیماری های مغز و اعصاب روانی شامل: تغییرات شدید خلقی، تغییر در عادات غذایی، گیجی و عدم تمرکز در فکر کردن، مشکلات خواب، فکر به خودکشی، عصبانیت شدید، مشکل در درک یا برقراری ارتباط با افراد، و کناره گیری از دوستان و فعالیت هایی که در گذشته مورد علاقه فرد بوده اند.

درمان و دارو درمانی اغلب می تواند به افراد دارای برخی از انواع بیماری های روانی کمک کند.

مهمترین بیماری های مغز و اعصاب که باید درباره آن بدانید

اوتیسم

اوتیسم، یکی از بیماری های مغز و اعصاب تقریبا جدید است و محققان هنوز اطلاعات بسیار زیادی درباره آن ندارند.

برخی از بیماران مبتلا به اوتیسم، مشکلات ژنتیکی دارند، اما بیش از یک دلیل برای این بیماری وجود داشته و برخی از این دلایل هنوز ناشناخته مانده اند. نوع رفتار، یادگیری، واکنش و ارتباطات افراد مبتلا به اوتیسم با عمده مردم متفاوت می باشد. اوتیسم اغلب پیش از سن سه سالگی تشخیص داده شده و تا پایان عمر همراه فرد باقی می ماند.

این افراد سطح متفاوتی از ناتوانی های ذهنی را دارا بوده اما برخی از آنها ذوق و قریحه بالایی دارند. برخی علائم می تواند شامل عدم واکنش به ادا کردن نام تا ۱۲ ماهگی فرد، ممانعت از تماس چشمی، درک دشوار از احساسات افراد، مشکلات تکلم و مهارت های زبانی، ناراحت شدن از تغییرات کوچک، به تنهایی بازی کردن و غیره، می باشد.

مننژیت

یکی دیگر از بیماری های مغز و اعصاب در دسته بیماری های مغزی خطرناک ، مننژیت التهابی در مرزهای اطراف مغز و بافت مغزی می باشد.

این التهاب همچنین می تواند در نخاع نیز رخ دهد. برای آزمایش وجود این بیماری، پزشک اغلب شیر نخاعی (مایع مغزی نخاعی) را از ستون نخاعی استخراج می کند. این بیماری مسری بوده و در ۱۰ الی ۲۰ درصد افراد مبتلا به صورت جنینی منتقل می شود.

علائم اولیه شامل تب، سفتی گردن و سردرد است. بعد از این مرحله، گیجی، حساسیت به نور، حالت تهوع و استفراغ و لرز رخ خواهد داد. واکسن هایی برای ممانعت از بیماری مننژیت وجود دارند. شیوع نه چندان گسترده ای اغلب در خوابگاه های دانشجوی و دوره آموزشی سربازی رخ می دهد.

آلزایمر

آلزایمر یکی از بیماری های مغز و اعصاب است که در حال حاضر رایج ترین نوع دمانس (فراموشی) در کشورهای غربی محسوب می شود.

هنگامی که فرد به سن ۸۵ سالگی می رسد، احتمال ابتلا به این بیماری تا ۵۰% افزایش خواهد یافت. فاکتور خطر اولیه در ابتدا سن فرد می باشد. اولین شواهد آلزامیر مشکلات مربوط به حافظه است. فرد ممکن است توانایی به خاطر سپردن فعالیت های روزمره را نداشته و بنابراین منجر به از هم پاشیدگی زندگی رومزه وی شود. همراه با وخامت بیماری، فرد توانایی برنامه ریزی و حل مسائل را از دست داده، زمان را مکان ها را گم می کند، مشکلاتی برای استفاده از کلمات در نوشتن یا صحبت کرده پیدا کرده، توانایی تصمیم گیری و قضاوت را از دست می دهد.

آلزایمر یک بخش نرمال از زندگی نبوده اما درمان آن می بایست در هنگام مشاهده اولین علائم شروع شود. هیچ درمانی برای این بیماری وجود نداشته اما سرعت پیشرفت آن می تواند با استفاده از درمان زود هنگام کند شود.

مالتیپل اسکلروزیس (ام اس)

ام اس می تواند در بخش های گوناگونی از بدن شروع شود و علائم متفاوتی را ایجاد کند. ام اس انواع مختلفی دارد و نسبت به چگونگی حملات و یا عود شوندگی آن از دسته بیماری هایی است که گاها خطرناک هستند و در مواردی هم بیمار با کنترل علائم به زندگی عادی خویش می پردازد

این نوع بیماری های مغز اساسا در سنین ۱۵ تا ۶۰ سال رخ داده و زنان بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. MS یک بیماری خود ایمنی بوده که در نتیجه آن بدن خودش را مورد تهاجم قرار می دهد. هدف تخریب غلاف میلین اطراف اعصاب هستند.

علائم شامل ضعف یا بی حسی در یک سمت بدن و سپس پیشرفت آن به سمت دیگر بدن است. سایر علائم شامل خستگی، لرزش، احساس سستی، لکنت زبان، دوبینی و دید کمتر احتمالی در یک چشم نسبت به چشم دیگر و غیره است. این افراد همچنین ممکن است مشکلاتی در روده ها و مثانه، عملکردهای جنسی، تغییرات روانی، فلج شدگی و علائم صرع را نیز تجربه کنند.

 هیدروسفالی

هنگامی که مقادیر غیر نرمالی از مایع به مغز می رسد، هیدروسفالی رخ خواهد داد.

در کودکان، علامت اولیه معمولا بزرگ بودن سر است. علائم دیگر شامل استفراغ، تحریک پذیری، اشتها و غذا خوردن کم، تشنج و خواب آلودگی است.

در بزرگسالان، علائم شامل سردرد، عدم هماهنگی، مشکل در بیدار ماندن و هوشیاری، کاهش مهارتهای شناختی و حافظه، تاری دید و عدم کنترل مثانه می باشد. هنگامی که هرکدام از این علائم مشاهده شوند، زمان مراجعه به پزشک می باشد. دلیل ایجاد هیدروسفالی هنوز به طور کامل مشخص نشده است.

دیسلکسیا (اختلال خواندن یا خوانش پریشی)

دیسلکسیا به مشکل در یادگیری اطلاق می شود که به علت نقصی ایجاد می شود که منجر به دشواری در پردازش آواها یا بخش های کوچکی از صحبتهای فرد می شود و در نتیجه کلمات متفاوت از سایرین ادا خواهد شد.

دیسلکسیا در کودکانی با هوش و تحرک طبیعی رخ می دهد.  این بیماران اغلب عزت نفس ضعیفی داشته، دشواری هایی در تمرکز داشته، رویا پرداز بوده و از تمرکزی بر موقعیت که در آن به سر می برند ندارند، در توسعه مسائل تاخیر داشته و در خواندن چند باره مطالب درک کافی را ندارند. در هنگام خواندن و یا نوشتن اضافات، معکوس بودن کلمات، حذف و  تکرار مشاهده می شود. دیسلکسیا می تواند با بزرگ شدن فرد و خارج شدن از سنین کودکی کاهش یافته و یا با ترومای جدیدی رو به رو می شود. رایج ترین نوع به نام دیسلکسیای اویه شناخته می شود که با تغییر سن تفاوتی در آن ایجاد نمی شود.

 تشنج

شش نوع مختلف از تشنج وجود دارد که رایج ترین آن تشنج گراندمال است. تشنج در مواردی می تواند زنگ خطر را به صدا در بیاورد و از دسته بیماری های مغزی خطرناک محسوب شود و در مواردی قابل کنترل است

در این نوع تشنج، فرد بیمار هوشیاری خود را از دست داده و معمولا غش می کند. سپس بدن فرد سفت شده و به دنبال آن حرکات تند و سریع ناگهانی و شدید در بدن ایجاد می شود و در نهایت فرد به حالت خواب و بیهوشی فرو می رود. عمده تشنج های دیگر منجر به غش کردن نشده اما کاملا می توان عدم هوشیاری یا خیره شدن چشم ها و مشاهده سفیدی آن ها را در افراد مبتلا شده مشاهده کرد و غالبا هیچ علائم دیگری ندارند. در تشنج جزئی، فرد هشیاری خود را حفظ کرده و ممکن است گاهی علائم حسی که به آن تشعشع نورانی می گویند را داشته باشد.

بیماری های بسیاری وجود دارند که می تواند منجر به ایجاد تشنج شود؛ ترومای سر، سرطان مغز، مشکلات ناشی از ترک الکل، خستگی ناشی از گرما، اوردوز ناشی از مصرف کافئین، اوردوز ناشی از مصرف استامینوفن و غیره.

مهمترین بیماری های مغز و اعصاب که باید درباره آن بدانید

صرع

صرع یک بیماری است که با تشنجات مکرر در یک دوره زمانی خود را نشان می دهد. تشنج به یک حمله ناگهانی در فعالیت الکتریکی مغز اطلاق می شود که می تواند باعث کاهش هوشیاری، حرکات مکرر و انقباضات عضلانی و گاهی اختلالات حسی شود. 25% موارد صرع در سنین قبل از 5 سالگی بروز کرده و 50% موارد آن قبل از 25 سالگی خود را نشان می دهند. و موروثی میباشند که در خانواده های خاصی شیوع بالاتری را دارند.

گاه علت صرع وجود یک اختلال ساختمانی در مغز است اما در اغلب موارد هیچ علت خاصی یافت نمی‌شود. در برخی از کودکان مبتلا، حملات تشنجی به دنبال یک محرک حسی مثل نورهای درخشان و شدید بروز می‌کنند و در برخی دیگر هیچ عامل شروع کننده‌ای وجود ندارد.

در صرع نشاندار، حملات ناگهانی را می‌توان در یکی از چندین علت شناخته شده جستجو کرد که شامل تومورهای مغزی، بیماری هایی که بر رگهای خونی مرکزی اثر می‌گذارند و انواع سموم می‌باشد. به غیر از صرع علل متعدد دیگری نیز برای تشنج وجود دارد که یکی از آنها تب بالاست (تشنج ناشی از تب).

دمانس یا زوال عقل

زوال‌ عقل‌ (دمانس) عبارت‌ است‌ از اختلال‌ ذهنی‌ ناشی‌ از انواع‌ مختلفی‌ از بیماری‌ها که‌ باعث‌ زوال‌ مغز و از دست‌ رفتن‌ توانایی‌های‌ روانی‌ می‌شوند.

مهمترین علائم دمانس عبارتند از:

- فراموشی‌، خصوصاً در مورد وقایع‌ اخیر
- رفتار پیش‌بینی‌ناپذیر و گاهی‌ خشونت‌ آمیز
- گیجی‌
- از دست‌ دادن‌ علاقه‌ به‌ انجام‌ فعالیت‌های‌ طبیعی‌
- مشکل‌ در شناسایی‌ موقعیت‌ مکانی‌ یا اشخاص‌، خصوصاً در شب‌
- نامناسب‌ بودن‌ بهداشت‌ شخصی‌ و ظاهر
- افسردگی‌؛ اختلالات‌ خواب‌
- اشکال‌ در قضاوت‌
- بی‌اختیاری‌ ادرار یا مدفوع‌ (در مراحل‌ انتهایی‌)

میگرن

میگرن نوعی بیماری است که با سردردهای مداوم و سخت مشخص می‌شود و غالبا با اشکالات زود گذری در جریان خون مغزی و استفراغ همراه است. این بیماری با یک‌ نوع‌ سردرد شدید و ناتوان ‌کننده‌ معمولا در یک‌ طرف‌ سر، که‌ به‌ همراه‌ آن‌ علایم‌ دیگری‌ مثل‌ تهوع، استفراغ‌ و مشکلات‌ بینایی‌ همراه است. حمله‌ این‌ سردرد می‌تواند 2 تا 72 ساعت‌ طول‌ بکشد. حملات‌ میگرن‌ در بعضی‌ از افراد ممکن‌ است‌ بطور هفتگی‌ رخ‌ دهند، در حالی‌ که‌ در بعضی‌ دیگر ممکن‌ است‌ حتی‌ یک‌ بار نیز در سال‌ رخ‌ ندهند.

تحقیقات نشان داده که عامل بروز بیماری میگرن ناشناخته است. با این حال اعتقاد بر این است که عوامل محیطی و ژنتیکی در بیماری میگرن نقش داشته باشند. در دو سوم، موارد این بیماری در خانواده‌ها وجود دارد و به ندرت به علت نقص تک ژن، اتفاق می‌افتد. برخی از  بیماری‌های روانی همچون بسیاری از رویدادهای زیستی یا محرک‌ها با این بیماری در ارتباط هستند که از این دسته می‌توان به: افسردگی، اضطراب، و اختلال دو قطبی اشاره کرد.

لوپوس‌ اریتماتوی منتشر (اس‌.ال‌.ای)

لوپوس‌ اریتماتوی‌ منتشر یک‌ بیماری‌ التهابی‌ بافت‌ همبند است؛ بیماری ای.ال.اس یک بیماری بدخیم در سلسله اعصاب رابط مغز و ماهیچه ها است. این بیماری سلول های این عصب ها را به تدریج از کار می اندازد و در نتیجه اعصاب، علائم مغزی را نمی توانند به ماهیچه ها برسانند. بدین ترتیب ماهیچه ها که ایجاد کننده حرکت در بدن می باشند، به تدریج لاغر تر و کم قدرت تر می شوند؛ کارآئی شان پیوسته کمتر و کمتر گشته و سرانجام به کلی از بین می رود.

این بیماری‌، ارثی‌ یا سرطانی‌ نیست‌. این‌ بیماری‌ بافت‌ همبند (کلاژن‌) را که‌ در بسیاری‌ اعضای‌ بدن‌ از قبیل‌ مفاصل‌، پوست‌، کلیه‌، مغز، قلب‌ و ریه‌ وجود دارد درگیر می‌سازد.

لوپوس‌ اریتماتوی‌ منتشر در همه‌ سنین‌ و هر دو جنس‌ بروز می‌کند، ولی‌ 90% موارد آن‌ در خانم‌های‌ سنین‌ 50-30 سال‌ رخ‌ می‌دهد.

علائم‌ لوپوس‌ به‌طور مکرر شعله‌ ور شده‌ و سپس‌ فروکش‌ می‌نماید. حملات‌ آن‌ معمولاً شامل‌ تب‌ و خستگی‌ به‌ اضافه‌ چهار علامت‌ شامل موارد زیر می‌باشد:

- بثور پوستی‌، معمولاً بر روی‌ گونه‌ها
- زخم‌های‌ دهانی‌
- قرمزی‌ کف‌ دست‌ و پا
- ورم‌ صورت‌ و ساق‌ها
- ضربان‌ قلب‌ سریع‌ یا نامنظم‌
- کوتاهی‌ نفس‌
- درد سینه‌
- ریزش‌ مو
- بزرگی‌ گره‌های‌ لنفاوی‌
- وجود پروتئین‌ در ادرار
- افزایش‌ حساسیت‌ نسبت‌ به‌ آفتاب‌
- کم‌خونی‌
- تغییرات‌ روانی‌ از قبیل‌ روان‌پریشی‌ (سایکوز)
- درد مفصلی‌ همراه‌ قرمزی‌، تورم‌ و احساس‌ درد با لمس‌، ولی‌ بدون‌ تخریب‌ و تغییر شکل‌ مفصلی‌

آسیب مغزی

آسیب‌های مغزی اغلب به علت آسیب‌های ناگهانی ایجاد می‌شود. تروما می‌تواند به بافت مغزی، نورون‌ها و اعصاب آسیب برساند. این آسیب بر توانایی مغز برای برقراری ارتباط با بقیه بدن تأثیر می‌گذارد. نمونه‌هایی از آسیب‌های مغزی عبارتند از:

- هماتوم‌ها
- لخته شدن خون
- مصدومیت، یا کبودی بافت مغزی
- ادم مغزی و یا تورم در داخل جمجمه
- سکته مغزی

نمونه‌هایی از علائم آسیب مغزی عبارتند از:

- استفراغ
- حالت تهوع
- مشکل گفتاری
- خونریزی از گوش
- بی حسی
- فلج
- از دست دادن حافظه

  • منبع
  • بیمارستان فوق تخصصی صارم
  • دکتر مجید کیهانی فرد
  • دکتر دکتر

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید