امروز: سه شنبه, ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ برابر با ۰۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۱۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 267980
۲۳۱۴
۱
۰
نسخه چاپی

اصل برائت در حقوق کیفری اطفال

اصل برائت در حقوق کیفری اطفال نیز نه تنها قابل اعمال و استناد است بلکه بدلیل وضعیت کودکان که در بسیاری موارد توانایی دفاع استدلالی و عقلی از خویش را ندارند، باید حاکمیت قوی تری داشته باشد

اصل برائت در حقوق کیفری اطفال

اصل برائت در حقوق کیفری اطفال

اصل برائت به عنوان یکی از ارکان اساسی حقوق جزا از جمله مهمترین اصول تفسیری حاکم بر مقررات جزایی محسوب می شود. اصل برائت به معنی حاکمیت فرض بی گناهی افراد است مگر اینکه با ادله محکم جرم آنان ثابت شود؛ از جمله اصولی است که ضامن حفظ شرافت و حیثیت و آبروی افراد است. در حقیقت، این اصل تضمین رعایت کرامت انسانی و حفظ حرمت اشخاص است.

محتوای اصل برائت این است که هیچ کس مجرم نیست مگر اینکه جرم او مطابق اصول قانونی و رعایت تشریفات مقرر، ثابت شده باشد. با توجه به اینکه جرم دارای سه عنصر قانونی، مادی و معنوی است، قلمرو اجرایی این اصل در هر سه عنصر تسری می یابد؛ یعنی، در موارد شک و تردید که آیا عمل ارتکابی مورد نهی است یا خیر، یا اینکه آیا عمل ارتکابی از مصادیق عنصر مادی جرم است یا خیر و نهایتاً اینکه آیا عمل ارتکابی را با سوءنیت انجام داده است یا خیر؟ فرض قانونی پاسخ منفی به این موارد است و خلاف آن باید ثابت شود.

اصل برائت در حقوق کیفری اطفال نیز نه تنها قابل اعمال و استناد است بلکه بدلیل وضعیت کودکان که در بسیاری موارد توانایی دفاع استدلالی و عقلی از خویش را ندارند، باید حاکمیت قوی تری داشته باشد. اظهارات کودکان در بسیاری از موارد صادقانه و حتی ساده لوحانه است. از این رو، به منظور عدم تضییع حقوق انها و لزوم توجه به اجرای عدالت کیفری لازم است که اصل برائت در حقوق کیفری اطفال، جایگاه و نقش مهم تری را ایفاء نماید. زیرا همچنان که اشاره شد فلسفه ی حاکمیت اصل برائت، حمایت از شرافت و کرامت انسانی است؛ این در حالی است که شخصیت کودک، شخصیتی حساس، آسیب پذیر و شکننده است. بنابراین، توجه یک اتهام بی مورد یا اجحاف در نسبت دادن اعمال مجرمانه یا همراه با سوءنیت به آنها، ممکن است موجب ایجاد اختلالات روحی و روانی در کودک گردد، که جبران آن در بعضی موارد غیرممکن است.

در همین راستا و در جهت حاکمیت بخشیدن به اصل برائت، کنوانسیون پیمان نامه حقوق کودک که در ایران نیز در سال 1372 به آن ملحق شد، در بند ب از پاراگراف دوم ماده 40 بر لزوم رعایت این اصل، چنین تاکید می نماید:« ب- هر کودک مظنون یا متهم به نقص قوانین کیفری حداقل از تضمین های زیر برخوردار باشد:

1- تا زمانی که گناهکار بودن او بر طبق قانون ثابت نشده است بی گناه فرض شود؛

2- به سرعت و مستقیماً و در موارد مقتضی از طریق والدین یا سرپرستان قانونی خود، از اتهامات وارده علیه خود اطلاع یابد و برای تهیه و ارائه دفاعیه خود از کمک حقوقی یا دیگر کمک های مقتضی برخوردار شود...» نظر به اینکه حق دفاع یکی از آثار اصل برائت محسوب می شود در پاراگراف دوم از بند ب ماده 40 کنوانسیون حقوق کودک به این حق نیز اشاره دارد.

منبع: عدالت کیفری و اطفال - دکتر باقر شاملو

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید