اختلال نوموفوبیا شامل ترس و اضطراب شدید فرد به علت دوری از تلفن همراه خود می باشد.
اختلال نوموفوبیا
نوموفوبیا Nomophobia (no-mobile-phone-phobia) در سال ۲۰۱۰ ایجاد شد و به ترسی اشاره می‌کند که یک فرد در نبود تلفن همراه و خدمات آن مانند تماس تلفنی و اتصال به اینترنت، احساس می‌کند. افرادی که به شدت از نوموفوبیا رنج می‌برند، واقعاً بدون تلفن خود احساس تنهایی می‌کنند، مانند یک دوست یا شریک زندگی‌اشان به آن وابسته‌اند و حتی ممکن است بدون آن احساس افسردگی کنند.
برخی از مطالعات نشان می‌دهند که حدود ۵۰٪ از جمعیت، تحت تاثیر این احساس اضطراب ناشی از عدم وجود تلفن همراه هستند (اگرچه شدت علائم ممکن است در بین افراد مبتلا متفاوت باشد). علاوه بر این، از آنجایی که جوانان از سنین کودکی به این فناوری عادت کرده‌اند، نسبت به آن آسیب پذیر‌تر هستند. مشکل فزاینده این است که آنان عادت کرده‌اند از شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی تایید اجتماعی بگیرند. با این حال، باید در نظر داشت که هیچ سنی عاری از خطر نیست.
دلایل ناموفوبیا روشن است. دلیل اصلی ابتلا به این فوبیا اعتیاد است! اعتیاد به تلفن‌های همراه، ناشی از احساس رضایتی است که ارتباطات تلفنی و آنلاین در فرد ایجاد می‌کند. از آنجا که این احساس رضایت کاذب است، فرد هر بار نیاز بیشتری احساس کرده و نبود آن موجب ترس و اضطراب در او خواهد شد. با این حال، نوموفوبیا تنها نتیجه اعتیاد به تلفن همراه نیست. مشکلات دیگری مانند عزت نفس پایین و عدم توانایی در برقراری ارتباط در دنیای واقعی، در پشت این وابستگی پنهان شده است.
علائم نوموفوبیا
بالا رفتن ضربان قلب، احساس لرز و خفگی، سرگیجه، تعریق شدید، عرق سرد، تنفس کوتاه و تنگی نفس، احساس تهوع، درد در قفسه سینه، احساس نزدیکی به مرگ، لرزش اندام‌ها، کرختی و بی‌حسی در دست‌وپا ازجمله علایم این بیماری است.
از سوی دیگر، نوموفوبیا در بین کسانی که زمینه بیماری‌های وسواسی دارند نیز شیوع بیشتری دارد. به بیان دیگر، اعتیاد به تلفن همراه در برخی افراد سبب وسواس فکری می‌شود و آن‌ها تمام مدت به تلفن همراه خود فکر می‌کنند.
این افراد دائم تلفن همراهشان را بررسی می‌کنند و اگر تلفن همراه یا حتی اینترنت نداشته باشند، کار یا روابطشان را فدا می‌کنند تا خود را به مکان یا شرایطی برسانند که بتوانند به شبکه‌های اجتماعی، ای‌میل یا پیامک‌های خود دسترسی پیدا کنند. بسیاری از افراد نوعی وابستگی عاطفی به تلفن همراه خود و نرم‌افزارهای نصب‌شده روی آن به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی دارند و دوری از این ابزار شخصی، سبب کاهش اعتمادبه‌نفس، ترس و اختلال هراس در برخی از کاربران می‌شود.
بیماری‌های روانی مربوط به موبایل فقط شامل نوموفوبیا نیست. از همان ابتدا و فقط اندک‌زمانی بعد از گسترده‌ترشدن گوشی‌های مجهز به ویژگی لرزش (ویبره)، توهم دیگری هم به انواع توهمات موجود در دنیا اضافه شد: «توهم احساس لرزش ویبره موبایل». علاوه بر آن، توهم شنیدن صدای زنگ موبایل هم از دیگر وسواس‌های ذهنی بود که با اختراع تلفن‌های همراه ایجاد شد.
همچنین محققان گزارش کرده‌اند که استفاده مکرر از گوشی هوشمند، رابطه مستقیمی را بین کاهش میانگین نمره و افزایش اضطراب منفی و نارضایتی از زندگی ایجاد می‌کند. افرادی که بیش‌ازحد از گوشی هوشمند خود برای برقراری ارتباط با دیگران یا تعاملات در شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، زمان مطالعه خود را از دست می‌دهند و ممکن است برای حضور در کلاس درس دچار مشکل شوند؛ البته گوشی‌های هوشمند در هنگام درس خواندن یا کلاس درس هم آن‌ها را دچار سردرگمی و حواس‌پرتی می‌کنند
تأثیر نوموفوبیا بر زندگی روزمره افراد
کافی است به اطراف خود نگاهی بیندازیم تا متوجه شویم چگونه اعتیاد به تلفن همراه و نوموفوبیا افرادی را که از آن رنج می‌برند، به نوعی "برده" تبدیل می‌کند.
در وهله اول، این اختلال فرد را مجبور می‌کند که تلفن همراه خود را مرتباً چک کند، تا جایی که سایر جنبه‌های زندگی خود را نادیده بگیرد. بنابراین این مسئله بر کار، روابط و به طور کلی بر هر جنبه دیگری از زندگی شخص که نیاز است به آن توجه کند، تاثیر منفی خواهد گذاشت. اما تنها این نیست. اضطراب ناشی از تصور نداشتن تلفن همراه و بررسی مداوم آن، می‌تواند چنان گسترده باشد که روی زندگی شخصی فرد تاثیر بگذارد.
به عنوان مثال، کسی که از نوموفوبیا رنج می‌برد، ممکن است از مسافرت یا رفتن به مناطقی که پهنای باند ضعیفی دارد و ممکن است موجب قطع شدن اتصال به اینترنت و عدم آنتن‌دهی تلفن شود، اجتناب کند. یا کسی ممکن است فرصت رفتن به مکانی خاص را تنها به این دلیل که به منبع برق برای شارژ کردن تلفن همراه نزدیک نیست از دست بدهد. این مسائل ممکن است روز به روز محدودیت‌های بیشتری برای فرد ایجاد کند.
علاوه بر این، بی خوابی ناشی از وابستگی به تلفن همراه می‌تواند عواقب ناخوشایندی به همراه داشته باشد. برخی افراد حتی در طول شب بار‌ها بیدار می‌شوند تا تلفن همراه خود را چک کرده و سری به شبکه‌های اجتماعی‌شان بزنند.
نحوه مقابله با نوموفوبیا
از آنجایی که نوموفوبیا یک مشکل جدی است، بهترین روش درمان و مقابله با آن گرفتن کمک حرفه‌ای و مراجعه به متخصص است. با این حال پیشنهادات زیر می‌تواند به شما کمک کند؛ البته به هیچ عنوان جایگزین توصیه‌های حرفه‌ای نخواهد بود.
زمان‌های مشخصی را به بی تلفنی اختصاص دهید: ذهن‌تان را عادت دهید تا در زمان‌های خاص ارتباطش را با تلفن همراه و هر چه در آن است قطع کند. این قطع ارتباط نه تنها مفید که ضروری است. زمان‌هایی مثل زمان صرف غذا یا ساعت خواب را مشخص کرده و کاملاً از استفاده از تلفن همراه صرف نظر کنید.
بین زندگی واقعی و زندگی مجازی تمایز قائل شوید: یکی از دلایل اصلی نوموفوبیا این است که در فضای مجازی چیز‌هایی را تجربه می‌کنیم که می‌پنداریم با تجربیات ما در زندگی واقعی برابر یا حتی بیشتر از آن است. در حالی که باید درک کنیم زندگی مجازی تنها بخشی از چیزی بزرگتر، یعنی زندگی واقعی ماست.
برای دریافت اطلاعات محدودیت ایجاد کنید: آیا معتاد به خواندن تمام اعلان‌ها هستید؟ وقتی مخاطب‌تان پیام شما را خواند، هیجان زده می‌شوید؟ خیلی از برنامه‌های پیام رسان به شما این امکان را می‌دهند تا بتوانید ویژگی‌هایی که در شما اضطراب ایجاد می‌کنند را حذف کنید، پس از این تنظیمات استفاده کنید. لازم نیست شما همه روزتان را صرف این کنید که بدانید دیگران چه می‌کنند.
تنها از برنامه‌هایی استفاده کنید که واقعا به آن‌ها نیاز دارید: نصب تعداد زیادی برنامه (به خصوص شبکه‌های اجتماعی) بر روی تلفن همراه شما یک دام بزرگ است! در حالی که گزینه‌های ارتباطی چند برابر می‌شوند، اعتیاد فرد مبتلا به نوموفوبیا افزایش می‌یابد؛ بنابراین، نصب نکردن بسیاری از برنامه‌ها می‌تواند راه خوبی برای جلوگیری از وسوسه برای چک کردن مدام باشد.
دیدگاه