زرد زخم چیست؟
زرد زخم یک عفونت پوستی شایع و بسیار مسری است که به طور عمده بر نوزادان و کودکان ۲ تا ۵ ساله تاثیر میگذارد اما با این وجود میتواند در هر سنی دیده شود. اولین علامت زرد زخم لکههای قرمز پوستی و خارش پوست است. زرد زخم معمولا به صورت زخمهای قرمز روی صورت، به ویژه در اطراف بینی و دهان کودک و در دست و پا ظاهر میشود. زخمها گسترش یافته و پوستههای عسلی رنگ را تشکیل میدهند.
به طور کلی درمان با آنتی بیوتیکها به منظور جلوگیری از انتقال بیماری به سایر افراد توصیه میشود. بنابراین مهم است که کودک خود را از رفتن به مدرسه یا مهد کودک منع کنید و در خانه از آنها مراقبت کنید تا زمانی که بیماری دیگر مسری نیست حداقل حدود ۲۴ ساعت پس از شروع درمان آنتی بیوتیکی. با این وجود زرد زخم به ندرت یک بیماری جدی محسوب میشود و معمولا علائم آن در عرض ۲ هفته از بین میروند. با این حال، گاهی اوقات همراه با عوارض دیده میشود، بنابراین پزشک ممکن است پماد آنتی بیوتیکی یا آنتی بیوتیک خوراکی تجویز کند.
انواع زرد زخم
سه نوع زرد زخم وجود دارد:
غیر بولوز یا غیر تاولی (پوستهدار)
نوع غیر بولوز یا پوستهدار، شایعترین نوع زرد زخم است. بهصورت تاولهای ریز شروع میشود که در نهایت میترکند و لکههای مرطوب کوچکی از پوست قرمز باقی میگذارند که گاه مایعی از آنها تراوش میکند. به تدریج، پوستهای به رنگ قهوهای مایل به زرد یا قهوهای، این ناحیه را میپوشاند و به نظر میرسد که با عسل یا شکر قهوهای پوشیده شده است.
بلوز یا تاولی (تاولهای بزرگ)
زرد زخم بلوز معمولا شامل تاولهای بزرگتر یا تاولهایی پر از مایع شفاف است که ممکن است تیرهتر و کدرتر شوند. این تاولها مدت بیشتری روی پوست باقی میمانند، به مرور شل میشوند و سپس میترکند. زخمی زردرنگ و پوستهدار در ناحیهای که تاولها باز شدهاند، ایجاد میشود که معمولا پس از بهبودی هیچ اثری از خود به جای نمیگذارند.
اکتیما
زرد زخم اکتیما (ek-THY-muh) جدیتر است اما شیوع بسیار کمتری دارد. اکتیما گاهی اوقات در اثر درمان نشدن انواع دیگر زرد زخم ایجاد میشود، عمیقتر از سایر اشکال زرد زخم است و به داخل پوست نفوذ میکند. این عفونت، تاولهای دردناکی را روی پوست باسن، ران، ساق و مچ پا ایجاد میکند که به زخمهای چرکی با پوسته ضخیمتر تبدیل میشوند. پوست اطراف زخمها اغلب قرمز میشود. زخمهای اکتیما به آهستگی بهبود مییابند و ممکن است پس از بهبودی، جای زخم باقی بماند.
علائم و نشانههای زرد زخم چیست؟
• علائم زرد زخم، شامل برجستگیهای قرمز و خارشدار است که به سرعت میترکند و چرک یا مایع شفافی به مدت چند روز از آنها ترشح میشود. در مرحله بعد، یک پوسته زرد یا عسلی رنگ روی زخم ایجاد میشود که بدون بر جای گذاشتن رد زخم بهبود مییابد.
• زخمها اغلب در اطراف بینی و دهان، بازوها و پاها بروز میکنند و میتوانند از طریق لمس، لباس و حوله به سایر نواحی بدن سرایت کنند.
• خارش و درد بهطور کلی خفیف است.
• شکل کمتر شایع این بیماری به نام زرد زخم بولوز باعث ایجاد تاولهای بزرگتر در بدن نوزادان و کودکان خردسال میشود.
• اکتیما یک شکل جدی از زرد زخم است که بهصورت زخمهای دردناک پر از مایع یا چرک بروز میکند.
• علائم زرد زخم بلوز با ظهور تاولهای پر از مایع (بولا) شروع میشود که معمولا در قسمت مرکزی بدن بین کمر و گردن یا روی بازوها و پاها ایجاد میشوند. قطر تاولها اغلب یک تا دو سانتیمتر است.
• تاولها میتوانند دردناک باشند و پوست نواحی اطراف آنها خارش داشته باشد. مانند زرد زخم غیر بلوز، مهم است که نواحی آسیب دیده پوست را لمس نکنید یا نخارانید.
• علائم تب و تورم غدد در زرد زخم بلوز شایعتر است.
دلایل بروز زرد زخم چیست؟
زرد زخم در اثر باکتری ایجاد میشود:
• شایعترین علت زرد زخم، باکتری به نام استافیلوکوکوس اورئوس است.
• منبع دیگر، باکتری استرپتوکوک پیوژنز (استرپتوکوک گروه A) است.
• استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متیسیلین (MRSA) نیز به یکی از علل مهم زرد زخم تبدیل شده است.
این باکتریها همه جا در کمین هستند و در اثر هرگونه تماس با افرادی که عفونت دارند (ازجمله انجام ورزشهای تماسی مانند کشتی) منتقل میشوند. معمولا پس از قرار گرفتن فرد در معرض باکتری، چهار تا ۱۰ روز طول میکشد تا زخمها ظاهر شوند.
همچنین:
• اگر لباس، ملحفه، حوله، اسباببازی یا سایر وسایل مشابه را با فرد مبتلا به عفونت به اشتراک میگذارید، امکان دارد به زرد زخم مبتلا شوید.
• زرد زخم ممکن است خارش داشته باشد، بنابراین بچهها با خاراندن زخم و سپس لمس سایر قسمتهای بدن، عفونت را پخش میکنند.
• در صورت داشتن سایر مشکلات پوستی، مانند اگزما، شپش بدن، نیش حشرات، راش پیچک سمی یا عفونتهای قارچی، احتمال ابتلا به زرد زخم بیشتر است.
• خاراندن زخمها و بثورات پوستی یک علت شایع بروز زرد زخم است.
بهعنوان مثال، پیچک سمی میتواند عفونی شده و به زرد زخم تبدیل شود.
عوامل خطر زرد زخم
فاکتورهایی که خطر ابتلا به زرد زخم را افزایش میدهند عبارتند از:
• سن: زرد زخم اغلب در کودکان ۲ تا ۵ ساله دیده میشود.
• محیطهای شلوغ: زرد زخم میتواند به راحتی در مدارس و مهد کودکها منتقل شود.
• آب و هوای گرم و مرطوب: زرد زخم در فصول تابستان شایعتر است.
• برخی ورزشها: مشارکت در ورزشهایی که شامل تماس پوست با پوست هستند، مانند فوتبال یا کشتی، خطر ابتلا به زرد زخم را افزایش میدهد.
• پوست آسیب دیده: باکتریهایی که باعث ایجاد زرد زخم میشوند اغلب پوست از طریق آسیبهای پوستی، نیش حشرات یا بثورات پوستی وارد بدن شما میشوند.
• افراد با شرایط خاص: بزرگسالان و افراد مبتلا به دیابت یا سیستم ایمنی ضعیف با احتمال بیشتری دارد که مبتلا به اکتیما شوند.
عوارض جانبی زرد زخم چیست؟
زرد زخم به طور معمول خطرناک نیست. و زخمها در فرمهای خفیف عفونت معمولا بدون ایجاد زخم بهبود مییابند. اما به ندرت، عوارض ناخوشایند زیر را ایجاد کند:
• سلولیت: این عفونت بالقوه جدی بر روی بافتهای زیر پوست شما تاثیر میگذارد و در نهایت میتواند به گرههای لنفاوی و جریان خون شما گسترش یابد. سلولیت بدون درمان به سرعت میتواند تهدید کننده زندگی باشد. در سلولیت پوست قرمز و ملتهب شده و احتمالا همراه با تب و درد نیز خواهد بود.
• مشکلات کلیوی: یکی از انواع باکتریهایی که باعث زرد زخم میشوند نیز میتواند به کلیهها آسیب برساند.
• گلومرولونفریت پس از عفونت استرپتوکوک: عفونت عروق خونی کوچک در کلیهها میتواند برای بزرگسالان کشنده باشد. این عارضه زرد زخم بسیار نادر است. علائم شامل ادرار تیره رنگ و فشار خون بالا است. برای نظارت بر فشار خون، معمولا بستری شدن بیمار ضروری است.
• باکتریمی یا سپسیس: یک عفونت باکتریایی خون، منجر به تب، تنفس احتمالا سریع، استفراغ، گیجی و سرگیجه است. این عفونت تهدید کننده زندگی است و مستلزم بستری شدن فوری است.
• تب مخملک: این عفونت باکتریایی نادر ناشی از استرپتوکوک پیوژن است. علائم آن شامل راشهای صورتی رنگ در سراسر بدن و احتمالا حالت تهوع، استفراغ و درد است.
• پسوریازیس: پلاکهای قرمز و پوسته دار از پوست ملتهب در تمام قسمتهای بدن ایجاد میشود. این عارضه غیر عفونی است و ممکن است در کودکان و نوجوانان پس از یک عفونت باکتریایی، به ویژه یک عفونت گلو ایجاد شود.
• ایجاد زخم
تشخیص زرد زخم به چه صورت است؟
پزشک با بررسی ناحیه آسیب دیده، زرد زخم را به راحتی میتواند تشخیص دهد. معمولا انجام آزمایشات به طور کلی لازم نیست و پزشک معمولا از بیمار، والدین یا مراقبان بیمار یا کودک در مورد هر گونه بریدگی، خراشیدگی یا نیش حشرات در ناحیه آسیب دیده خواهد پرسید. پزشک همچنین سعی خواهند کرد تا ببینند آیا زرد زخم با بیماریهای پوستی دیگری مانند جرب همراه است یا خیر.
با این حال تستهای بیشتر ممکن است در هرکدام از شرایط زیر انجام شود:
• اگر علائم شدید باشد و به بسیاری از نواحی بدن گسترش یافتهاند.
• اگر بیمار به درمان پاسخ نمیدهد.
• در عفونتهای مکرر
• عدم پاسخ به درمان آنتی بیوتیکی: همچنین اگر زخمها حتی با درمان آنتی بیوتیکی از بین نروند، پزشک ممکن است به آرامی از ناحیه درگیر با کمک یک سواپ نمونه بردارد تا نوع باکتری و حتی آنتی بیوتیک موثر بر آن را مورد بررسی قرار دهد. با کمک سواب همچنین میتوان به تعیین اینکه آیا یک عفونت دیگر علل ایجاد این ضایعه است یا خیر کمک کند. اگر بیمار مکررا دچار زرد زخم شود، ممکن است پزشک از بینی بیمار نمونه بگیرد تا تعیین کند که آیا علل بیماری باکتریهای عفونی بینی است یه نه.
برای تشخیص و درمان این بیماری باید به متخصص پوست و مو یا متخصص عفونی یا متخصص کودکان مراجعه کنید.
زرد زخم چگونه درمان میشود؟
زرد زخم معمولا بدون درمان در مدت دو تا سه هفته بهبود مییابد. با این حال، اقدامات درمانی نیز توصیه میشود، زیرا میتواند مدت بیماری را به حدود هفت تا ۱۰ روز کاهش دهد و خطر سرایت عفونت به دیگران را کم کند. پزشک، شما را معاینه میکند تا مطمئن شود که مشکل جدیتری مانند سلولیت نداشته باشید. در صورتی که تشخیص زرد زخم بدهد، برای تسریع بهبودی شما کرم یا پماد آنتیبیوتیک میدهد و اگر بیماریتان خیلی وخیم باشد قرص آنتیبیوتیک تجویز میکند. این داروها معمولا میبایست به مدت یک هفته استفاده شوند. گاهی اوقات پزشک کرم غیرآنتیبیوتیکی به بیمار میدهد. اگر زخم شما مدام عود میکند، پزشک از اطراف بینی شما نمونه میگیرد تا باکتریها را شناسایی کند. همچنین ممکن است یک کرم ضدعفونیکننده بینی برای پاکسازی باکتریها و جلوگیری از عود زرد زخم تجویز کند. شما میتوانید برای مدیریت این بیماری، کارهای زیر را انجام دهید:
• زخمها را با آب نمک (یک قاشق چایخوری نمک خوراکی را در یک فنجان آب داغ حل کرده و بگذارید تا خنک شود) دو تا سه بار در روز بشویید و با یک حوله خشک کنید. سپس کرم آنتیبیوتیک را طبق دستور استفاده کنید.
• زخمها را با پانسمانهای ضد آب که هیچ سوراخی ندارند بپوشانید. تمام پانسمانها را بلافاصله پس از برداشتن آنها در سطل زباله بیندازید و دستهای خود را بشویید.
• ناحیه آسیبدیده میتواند تحریکپذیر و خارشدار شود. مهم است که آن را نخارانید، زیرا باعث گسترش و بدتر شدن زخم میشود.
• ناخنهای کودک خود را کوتاه و تمیز نگه دارید تا از خاراندن زخم که میتواند منجر به عود زخم شود، جلوگیری کنید.
آیا میتوان از زرد زخم جلوگیری کرد؟
ممکن است افراد بیش از یک بار به زرد زخم مبتلا شوند. ابتلا به زرد زخم از ابتلای مجدد به آن جلوگیری نمیکند. هیچ واکسنی برای پیشگیری از زرد زخم وجود ندارد، اما کارهایی هست که میتوانید برای محافظت از خود و دیگران انجام دهید. تمیز نگه داشتن پوست بهترین راه برای حفظ سلامت آن است. زرد زخم معمولا پوستهای آسیبدیده را عفونی میکند. شستن فوری بریدگیها، خراشها، نیش حشرات و سایر زخمها بسیار مهم است. برای کمک به جلوگیری از سرایت زرد زخم به دیگران:
• از دست زدن به زخمها خودداری کنید.
• به آرامی نواحی آسیب دیده را با صابون ملایم و آب جاری بشویید و سپس با گاز بپوشانید.
• هنگام استفاده از پماد آنتیبیوتیک دستکش بپوشید و پس از آن دستهای خود را کاملا شست و شو دهید.
• ناخنهای کودک آلوده را کوتاه کنید تا از آسیب ناشی از خراشیدن جلوگیری کنید.
• شستن منظم و کامل دستها و به طور کلی رعایت بهداشت را مد نظر داشته باشید.
• کودک مبتلا به زرد زخم را تا زمانی که پزشک بگوید که دیگر مسری نیست (معمولا ۲۴ ساعت پس از شروع درمان آنتیبیوتیکی)، در خانه نگه دارید.
• برای جلوگیری از انتشار زرد زخم در بین اعضای خانواده، مطمئن شوید که همه از لباس، ملحفه، تیغ، صابون و حوله مخصوص به خود استفاده میکنند. ملحفهها، حولهها و لباسهای افراد مبتلا به زرد زخم را جدا کرده و هر روز در آب داغ بشویید. سطوح آشپزخانه و خانه را تمیز نگه دارید.
دیدگاه