انواع صلح نامه بر اساس موضوع و هدف

انواع صلح نامه چیست؟

قرارداد صلح، توافق دو طرف برای به وجود آوردن و یا ازبین بردن یک رابطه حقوقی است. صلح  به معنای تراضی، تسالم و توافق بر امری اعم از تملیک عین یا منفعت یا اسقاط دین یا حق است.

طرفین قرارداد صلح، مصالح ( صلح کننده یا واگذارنده ) و متصالح ( کسی که صلح به نفع او صورت می پذیرد یا  قبول کننده صلح) هستند.

طرفین این قرارداد بایستی به درستی معرفی گردند به گونه ای که تردید و اشتباهی در خصوص شناسایی آن ها صورت نگیرد خصوصا در صورتی که شخصیت متصالح از نظر مصالح، علت عمده ی عقد صلح باشد، لازم است تعریف دقیقی از وی صورت پذیرد.

صلح نامه ها از نظر انواع در دو دسته کلی موضوع و هدف تقسیم بندی می شود.

انواع صلح نامه‌ها از نظر موضوع

صلح نامه‌ها از نظر موضوع به دو نوع کلی تقسیم میشود:

1- صلح نامه توافق و سازش

یکی از انواع صلح نامه، صلح نامه‌ای است که به منظور حل اختلاف میان دو یا چند شخص تنظیم و امضاء میشود.

به عبارت دیگر، گاهی طرف‌های یک دعوا به جای مراجعه به دادگاه و سپری کردن مسیر دشوار و طولانی رسیدگی، دور هم جمع می‌شوند و برای حل اختلافات‌شان به توافق‌های دو با چند طرفه می رسند. توافق های انجام شده را روی کاغذ می برند و به صورت حساب‌شده و بر مبنای اصول و قواعد حقوقی آن را تنظیم و امضاء می کنند.

کاغذ یا کاغذهایی که به امضا رسیده است صلح نامه نام دارد.

اما صلح نامه توافق و سازش، فقط یکی از انواع صلح نامه است.

نوع دیگر صلح نامه، صلح نامه ای است که به عنوان جایگزینی برای سایر قرارداد‌های موجود در قانون مورد استفاده قرار می گیرد.

2- صلح نامه جایگزین قرارداد های دیگر

ممکن است به جای استفاده از قراردادهای خرید و فروش ، قرارداد قرض ، قرارداد هدیه و … که در قانون شرایط خاصی برای تنظیم و امضای هریک از این قراردادها تعیین شده‌است از صلح نامه استفاده گردد.

می توان از صلح نامه به‌جای قرارداد استفاده کرد؟

بله. می توانید از صلح نامه به‌جای قراردادهای دیگر استفاده کنید.

وقتی شما از صلح نامه جایگزین قرارداد ها استفاده میکنید، دیگر مجبور به رعایت شرایط قانونی مربوط به آن قرارداد نیستید.

برای روشن‌تر شدن موضوع به مثال زیر توجه کنید:

به عنوان مثال، قانون در خصوص قرارداد بیع ( خرید و فروش ) هر مالی شرایطی را تعیین کرده‌است که رعایت آن‌ها الزامی است.

مثلاً به فروشنده اجازه داده است که در صورت عدم پرداخت ارزش مال توسط خریدار ، بتواند از دادن مال موضوع معامله خودداری کند.

تا زمانی که پول خود را به طور کامل دریافت کند.

در علم حقوق به چنین حقی، حق حبس گفته میشود.

خب! حالا اگر در مثال بالا، طرف‌های قرارداد بخواهند شرط قانونی ذکر شده، در قرارداد آن‌ها وجود نداشته باشد میتوانند از صلح نامه استفاده کنند و در آن، چیزی خلاف شرط ذکر شده در مثال بالا را قید کنند.

به طور مثال خریدار یکی از جملات زیر را می‌گوید :

- موضوع معامله باید زودتر از پرداخت پول از طرف ایشان، توسط فروشنده تحویل داده‌شود .

- دادن مال موضوع معامله تنها در صورت پرداخت بخشی از ارزش مال امکان‌پذیر است.

انواع صلح نامه از نظر هدف

انواع صلح نامه از نظر هدف به سه نوع مختلف و کلی تقسیم میشود:

1- صلح نامه عمری

صلح نامه عمری نوعی توافق نامه است که به منظور جلوگیری از اختلاف مورد توجه قرار میگیرد.

بر اساس آن، مالکیت املاک ( مانند زمین، خانه و … ) و دارایی ( مانند خودرو ) را برای فردی از جمله نزدیکان یا اشخاص غریبه محفوظ میدارند.

اما حق استفاده از آن ملک و دارایی تا زمان حیات شخص انتقال دهنده، برای ایشان یا برای شخص ثالث باقی است.

2- صلح نامه رقبی

ممکن است حق استفاده از ملک یا دارایی برای مدت مشخصی از طرف مالک برای شخص دیگری قرار گیرد.

در این صورت، با پایان یافتن مدت تعیین شده، این حق نیز خود به خود از بین می‌رود.

3- صلح نامه سکنی

ممکن است مالک آپارتمان ، خانه یا باغی برای شخصی دیگر، حق سکونت در ملک خود را برای مدت معینی تعیین نماید.

به این صلح، صلح نامه سکنی میگویند.