فکر به خودکشی | اگر به خودکشی فکر می کنید حتما این مطلب را بخوانید

فکر به خودکشی

افکار یا ایده‌­های خودکشی به معنی فکر به خودکشی یا برنامه­‌ریزی برای آن است. این افکار از برنامه­ دقیق و موشکافانه تا یک فکر گذرا متغیر است و شامل اقدام نهایی خودکشی نمی‌­شود.

فکر به خودکشی امری شایع است و بسیاری از افراد تحت فشار و استرس یا افسردگی دچار این افکار می­‌شوند. فکر به خودکشی در اغلب موارد گذرا و قابل درمان است اما در بعضی از موارد، فرد را در معرض خطر اقدام به خودکشی یا کامل کردن آن قرار می­‌دهد.

اکثر افرادی که به خودکشی فکر می­کنند، دست به خودکشی نمی­زنند ولی بعضی از افراد اقدام به خودکشی می­کنند.

هرکس که به خودکشی فکر می­کند باید درخواست کمک کند. اگر یکی از عزیزان شما درگیر این افکار است، باید اقدامات لازم را برای کمک و محافظت از او انجام دهید.

شما می­‌توانید با مراجعه به قسمت نهایی این مقاله اطلاعات لازم را درمورد روش‌­های درخواست کمک برای کسی که دچار فکر به خودکشی است پیدا کنید.

اگر فکر خودکشی داشته باشید نباید آن را پیش خود پنهان نگاه دارید  بلکه باید با کسی در آن باره گفتگو کنید. شما  در وضعی که دارید ممکن است خودتان را تنها و جدا از دیگران حس کنید اما در واقع افراد بسیاری نیز مانند شما فکر و احساس کرده‌اند. بیان فکر به کمک کلمات به کسی دیگر که به آن گوش می‌دهد می تواند باعث این شود که شما دیدگاهی دیگر در باره‌ی مشکلات خود پیدا کرده و امکانات تازه‌ای برای حل آنها کشف کنید. هنگامی که شما در تنهایی به خودکشی فکر می‌کنید، این فکر رشد کرده و نیرومندتر می‌شود. بیان افکار بصورت نوشتاری یا گفتاری  آنها را به چالش می‌گیرد و شما می توانید از پشتیبانی انسانی برخوردار شوید.

جهان پر از کسانی است که زمانی در زندگی خود فکر خودکشی در سر داشته اند اما سپس از آن رهایی یافته‌اند و حتی پس از آن برایشان درک این موضوع که زمانی که حالشان بسیار بد بود چگونه می اندیشیده اند، دشوار بوده است. علاوه بر اینکه  با کسانی از اطرافیان خود گفتگو کنید، می توانید به تلفن حمایتی نیز زنگ بزنید.

احساس خودکشی یک نقص شخصیت نیست، و به این معنا نیست که شما دیوانه، ضعیف و یا ناقص هستید. این تنها بدان معنی است که شما باید درد بیشتری را نسبت به توانمندیتان در حال حاضر تحمل کنید. این درد در حال حاضر، طاقت فرسا و دائمی به نظر می رسد. اما با گذشت زمان و پشتیبانی، شما می توانید بر مشکلات خود غلبه و درد و احساس خودکشی را رفع نمایید.

حقایق کوتاه درمورد فکر به خودکشی

- اکثر افرادی که به خودکشی فکر می­‌کنند، دست به خودکشی نمی‌­زنند.
- ازجمله عوامل فکر به خودکشی می­‌توان به افسردگی ، اضطراب، اختلال خوردن مانند بی­‌اشتهایی عصبی و مصرف مواد اشاره کرد.
- احتمال فکر به خودکشی در افرادی که سابقه­ خانوادگی بیماری روانی دارند بیشتر است.

علائم فکر به خودکشی

فردی که به خودکشی فکر می­‌کند یا ممکن است دچار فکر به خودکشی شود علائم یا نشانه‌­های زیر را از خود نشان می­‌دهد:

- احساس درماندگی و گرفتار بودن می­‌کند یا به نظر می‌­رسد این احساس را دارد.
- دچار درد عاطفی غیر قابل تحمل می‌­شود
- دل‌­مشغولی غیرعادی به خشونت، مردن یا مرگ
- نوسانات خلقی، شاید یا غمگین
- صحبت درمورد انتقام، احساس شرم یا گناه
- پریشانی یا اضطراب شدید
- تغییر در شخصیت، روتین­‌های روزانه یا الگوی خواب
- مصرف مواد یا الکل بیشتر از حد معمول یا شروع به نوشیدن الکل درحالی که قبلا مصرف نمی­‌کرده
- رفتارهای پرخطر مانند رانندگی باسرعت یا مصرف مواد مخدر
- وصیت نوشتن و واگذار کردن اموال
- خریدن اسلحه، دارو یا موادی که می­‌تواند به زندگی پایان دهد
- افسردگی، حملات عصبی، اختلال در تمرکز
- انزوای بیش‌ ­ازحد
- صحبت درمورد این­که سربار دیگران است
- بی­‌قراری حرکتی مثل بالا و پایین کردن اتاق، فشردن دست­‌ها و در آوردن و دوباره پوشیدن لباس
- خداحافظی با دیگران طوری که انگار دیگر قرار نیست آن­ها را ببیند
- به­‌نظر می­‌رسد دیگر از فعالیت­‌هایی که قبلا برایش لذت­‌بخش بود (مانند غذا خوردن، ورزش، تعامل اجتماعی یا سکس) لذت نمی­‌برد
- احساس پشیمانی شدید و انتقاد از خود
- صحبت درمورد خودکشی یا مردن، از این­که زنده است یا اصلا به دنیا آمده است اظهار پشیمانی می‌­کند

تعداد زیادی از کسانی که به خودکشی فکر می­‌کنند افکار خود را بروز نمی‌­دهند و علامتی دال بر وجود مشکل نشان نمی‌­دهند.

علل فکر به خودکشی

ممکن است فکر به خودکشی زمانی اتفاق بیفتد که فرد احساس کند دیگر نمی‌­تواند با شرایط آزاردهنده کنار بیاید. ممکن است این شرایط ریشه در مشکلات مالی، مرگ عزیز، خراب شدن رابطه یا بیماری مهلک و ناتوان­ کننده داشته باشد. برای سنجش افسردگی، به تست رایگان افسردگی مراجعه کنید.

اندوه، خشونت جنسی، مشکلات مالی، پشیمانی، طرد شدن، جدایی و از دست دادن شغل ازجمله شایع‌­ترین شرایط یا رویدادهای زندگی است که باعث فکر به خودکشی می­‌شود.

در ادامه به چند عامل پرخطر اشاره می­‌کنیم که روی احتمال فکر به خودکشی تاثیر می­‌گذارد:

- سابقه­ خانوادگی بیماری روانی
- سابقه­ خانوادگی مصرف مواد
- سابقه­ خانوادگی خشونت
- سابقه­ خانوادگی خودکشی
- احساس درماندگی
- احساس انزوا یا تنهایی
- همجنسگرا بودن و حمایت نشدن از طرف خانه یا خانواده
- درگیر شدن با قانون
- تحت تاثیر الکل یا مواد مخدر
- مشکلات انضباطی، اجتماعی یا درسی کودک
- اختلال سوء مصرف مواد
- اختلال روان‌­پریشی یا بیماری روانی
- سابقه­ اقدام به خودکشی
- مستعد بودن برای رفتارهای پرخطر
- در اختیار داشتن اسلحه
- کمبود خواب
- شناخت داشتن، مطلع شدن یا در ارتباط بودن با فردی که دست به خودکشی زده است.

بیماری­‌هایی که با افزایش خطر فکر به خودکشی در ارتباط است عبارتند از:

- اختلال سازگاری
- بی‌­اشتهایی عصبی
- اختلال دوقطبی
- اختلال خودزشت‌­انگاری
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلال تجزیه­ هویت
- آشفتگی جنسی، اختلال هویت جنسی
- اختلال افسردگی عمده
- اختلال ترس
- اختلال اضطراب پس از سانحه (PTSD)
- شیزوفرنی
- اختلال اضطراب اجتماعی
- اختلال اضطراب فراگیر
- قرار گرفتن در معرض اقدامات خودکشی دیگران

عوامل ژنتیکی در افزایش فکر به خودکشی نقش دارند. معمولا افرادی که به خودکشی فکر می‌­کنند سابقه­ خودکشی یا فکر به خودکشی را در خانواده دارند.

مقابله با افکار خودکشی

مرحله 1: قول دهید که هر کاری را همان لحظه انجام ندهید

حتی اگر شما درد زیادی را تحمل می کنید سعی کنید بین فکر و عملتان فاصله ایجاد کنید. وقتی تحت فشار زیاد قرار می گیرید به خودتان قول دهید مثلا 24 ساعت صبر می کنم و همین الان اقدام به عمل نمی کنم. یا یک هفته زمان دهید.

افکار و اعمال دو چیزمتفاوت هستند . لزوما افکار خودکشی نباید به واقعیت تبدیل شود. نگذارید چیزی شما را به سمت عملی کردن افکار هل دهد. صبر داشته باشید. صبر مانع تبدیل شدن افکار به اعمال می شود.

مرحله 2 : اجتناب از مواد مخدر و الکل

افکار خودکشی می تواند قوی تر شود اگر شما مواد مخدر و الکل مصرف کنید. خیلی مهم است که شما در زمان ناراحتی و فشار الکل یا مواد مخدر مصرف نکنید.

مرحله 3 : مکان امنی پیدا کنید

چیزهایی را که می تواند در صدمه زدن به خودتان استفاده شود، از قبیل قرص، چاقو، ریش تراش، و یا سلاح گرم را حذف کنید. اگر شما قادر به انجام این کار نیستید ، به محلی که در آن شما احساس امنیت می کنید، بروید.

مرحله 4 : از اطرافیانتان حمایت و امید بگیرید

با مردم اطرافتان در ارتباط نزدیک باشید حتی اگر آن ها احساسات بدتری نسبت به شما داشتند زیرا می پذیرید که شما تنها نیستید و امید پیدا می کنید. مهم نیست که چقدر از خود نفرت دارید، ناامید، و یا منزوی هستید . فقط به خودتان زمان دهید و تنها نمانید.

مرحله 5 : احساس خودکشی را در خودتان نگه ندارید

بسیاری از ما به این نتیجه رسیده ایم که که اولین گام برای مقابله با افکار و احساسات خودکشی، به اشتراک گذاشتن آن با کسی است که مورد اعتماد ما است.. این ممکن است یک دوست، یک درمانگر ، یک روحانی، یک معلم، یک دکتر خانواده، یک مربی و یا یک مشاور با تجربه باشد. فرد مورد اعتمادی را پیدا کنید. اجازه ندهید که احساس ترس، شرم، و یا خجالت شما را از جستجوی کمک باز دارد. فقط صحبت کردن در مورد چیزی که شما را به اینجا رسانده می تواند در یافتن راه حل های بهتر کمک نماید.

پیشگیری از خودکشی

خانواده و دوستان می­‌توانند از صحبت­ یا رفتار فرد متوجه وجود خطر شوند.

آن­ها می‌­توانند ازطریق گفتگو با فرد و درخواست کمک مناسب، مثلا از پزشک، به او کمک کنند.

موسسه­ ملی بهداشت روان (NIMH) نکات زیر را برای کسی که در بحران به سر می‌­برد پیشنهاد می­‌کند:

- از آن­ها بپرسید آیا به خودکشی فکر می­‌کنند؟ تحقیقات نشان می‌­دهد پرسیدن خطر را افزایش نمی­‌دهد.
- با ماندن نزدیک فرد و برداشتن ابزار خودکشی مانند چاقو او را ایمن نگه دارید.
- به حرفشان گوش دهید و کنارشان باشید.
- آن­ها را به تماس گرفتن با مراکز کمک‌­رسانی تشویق کنید یا با فردی که ممکن است شخص برای حمایت نزد او مراجعه کند (مثل دوست، اعضای خانواده یا مربی معنوی) تماس بگیرید.
- بعد از پشت سر گذاشتن بحران حواستان به فرد باشد زیرا بدین ترتیب خطر فکر مجدد به خودکشی کم­تر می­‌شود.

از جمله نکات دیگر می‌­توان به دم دست قرار دادن تلفن­‌های ضروری، مانند دوست مورد اعتماد، مراکز کمک­‌رسانی و پزشک فرد، اشاره کرد.

اگر کسی را می­‌شناسید که در معرض خطر آسیب رساندن به خود، خودکشی یا آسیب رساندن به دیگران قرار دارد:

- با شماره­ اورژانس منطقه تماس بگیرید.
- تا زمان رسیدن نیروی متخصص کنار فرد بمانید.
- هرگونه اسلحه، دارو یا اشیای خطرناک را از دسترس دور کنید.
- بدون قضاوت به حرف­‌های فرد گوش کنید.
- اگر شما یا کسی که می‌­شناسید به خودکشی فکر می­‌کنید، خطوط مخصوص پیشگیری از خودکشی به شما کمک خواهد کرد.

درمان فکر به خودکشی

فکر به خودکشی می­‌تواند نشانه­ بیماری روانی مانند افسردگی یا اختلال دوقطبی باشد.

تعداد قابل توجه از بیماری­های روانی، ازجمله افسردگی، با مصرف دارو و گفتاردرمانی مانند رفتاردرمانی شناختی یا مشاوره قابل درمان یا کنترل است.

اگر شما یا عزیزتان به خودکشی فکر می­‌کنید، حتما درخواست کمک کنید.

بعد از شروع درمان، باید برنامه­ درمان را کاملا پشت سر بگذارید، در جلسات شرکت کنید، دارو را به موقع مصرف کنید و غیره.

کاهش خطر فکر به خودکشی

اقدامات زیر می­‌تواند خطر فکر و اقدام به خودکشی را کاهش دهد:

- دریافت حمایت خانوادگی، مثلا به آن­ها بگویید چه احساسی دارید و از آن­ها بخواهید با پزشکتان صحبت و درصورت امکان همراه شما در جلسات مشاوره شرکت کنند.
- پرهیز از مصرف الکل و مواد مخدر
- دوری از انزوا و برقراری ارتباط با دنیای بیرون تا جای ممکن
- ورزش
- رژیم غذایی متعادل و سالم
- خواب منظم در شبانه­‌روز حداقل به مدت ۸-۷ ساعت
- دور کردن هرگونه اسلحه، چاقو و مواد خطرناک. مثلا این وسایل را به یک دوست مورد اعتماد بدهید تا برایتان نگه دارد
- انجام دادن فعالیت­‌هایی که برایتان لذت­بخش است مانند وقت گذراندن با دوستان و اعضای خانواده و تمرکز روی داشته­‌ها.
- شرکت در گروه­‌های خودسازی یا حمایتی برای درمیان گذاشتن مشکلات خود با افرادی که درکتان می‌­کنند، درخواست کمک از دیگران و کمک به افرادی که مشکلاتی شبیه به شما دارند تا سختی­‌ها را پشت سر بگذارند.
- رفتن سراغ روش‌­های درمان و تداوم درمان

یادتان باشید بسیاری از افراد در یک مقطع از زندگی به خودکشی فکر می­‌کنند و بسیاری از آن­ها (مثلا با به اشتراک گذاشتن مشکل خود با دیگران) راه حل پیدا می­‌کنند.

این به این معنی نیست که شما بیمار هستید. حتی اگر احساس تنهایی می‌­کنید و از به اشتراک گذاشتن مشکلات خود می‌ترسید، می‌توانید با یک روانشناس معتمد صحبت کنید.