مرگ حادثه ای اجتناب ناپذیر است و پس از وقوع آن، اموال متوفی ضمن فرآیند انحصار وراثت بین بازماندگان تقسیم می شود؛ علاوه بر فرزندان متوفی، والدین و زوجه وی نیز جزو وارثین شوهر شناخته شده و در صورتی که محروم الارث شناخته نشوند، پس از طی شدن مراحل قانونی وصول سهم صورت می‌گیرد. در مقاله «میزان ارث زن از شوهر چقدر است؟» مستند به مواد قانونی و تحت نظر وکیلی متخصص پاسخ سوال مذکور داده می شود.
چه کسانی از شوهر ارث می برند؟
به جز مواردی استثنا که به هر دلیلی متوفی مالکیت اموالش را طی تنظیم و ثبت وصیت نامه ای به شخصی غریبه واگذار می کند، وارثین شوهر همان خویشاوندان شناخته می شوند؛ دو دسته نزدیکان نسبی و سببی وجود دارند و به تبع این موضوع، وارثین نیز به دو گروه تقسیم می شوند:
الف) وارثین نسبی: همانطور که از نام این دسته از ذی نفعان ارثیه آشکار است، خویشاوندی آن ها به دلیل نسبت خونی می باشد؛ این افراد شامل والد، والده، خواهران، برادران و فرزندان دختر و پسر متوفی اند.
ب) وارثین سببی: وجود رابطه خویشاوندی بین متوفی و شخص در اینگونه موارد، به سبب عقد قراردادی صورت می گیرد؛ بنابراین زن و شوهر توسط سازمان های قضایی با عنوان وارثین سببی یکدیگر معرفی می شوند، چراکه زوجین ضمن قرارداد ازدواج، خانواده یکدیگر محسوب می شوند. قانونگذار طی ماده 864 قانون مدنی، به مسئله ارث زن از شوهر پرداخته است:
«از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث می برند، هر یک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشند.»
ماده فوق، به صراحت زوج و زوجه را وارث یکدیگر معرفی کرده و تمام شک ها را برکنار می زند؛ البته سهم الارث زن در صورت وجود فرزندان مرحوم، دچار تغییراتی شده که در ادامه مطالب به آن پرداخته می شود.
پیش از آنکه به جزئیات این موضوع بپردازیم، توصیه می کنیم در راستای چنین موارد حقوقی از یک وکیل متخصص کمک بگیرید. مستر وکیل یک مرجع معرفی وکیل است که شما می توانید وکلای طلاق، خانواده و ... را از آن به راحتی پیدا کنید و پرونده ای که دارید را به آن بسپارید تا مراحل به صورت حقوقی و قانونی پیگیری شوند.
آیا امکان ارث بردن زن از شوهر طی عقد موقت وجود دارد؟
همانطور که می دانیم یکسری حقوق زوجه مانند حق مطالبه نفقه و وارث شدن، تنها ضمن عقد دائم به وجود می آیند؛ البته در دو حالت زنی که به واسطه صیغه نامه زوجه شناخته می شود، می تواند از ارث شوهرش سهم ببرد:
الف) ازدواج منقطع زمانی که مهریه و تاریخ ابطال نکاح مشخص بوده و متن صیغه نامه تعارضی با قوانین نداشته باشد، معتبر است؛ بر اساس قوانین آمره ارث، حق ارث در عقد موقت وجود نداشته و بیان آن در عقدنامه منجر به ابطال آن می شود.
بنابراین اگر زوجی در این شرایط مایل است که پس از مرگش مالکیت اموالی را به همسرش انتقال دهد، این موضوع را باید در وصیت نامه اش ابراز کند؛ از آنجایی که قوانین و مواد دائما توسط اصلاحیه ها دچار تغییر می شوند، استخدام بهترین وکیل خانواده برای تنظیم و ثبت وصیت نامه می تواند از ابطال این سند به هردلیلی جلوگیری کند. روی لینک کلیک کنید تا لیستی از وکلا که می توانند در این زمینه به شما کمک کنند را مشاهده کنید.
ب) مهریه حق زن در ازدواج دائم یا موقت است؛ این حق می تواند حین زندگی مشترک، هنگام یا پس از طلاق و حتی پس از فوت زوج نیز از وارثین وی مطالبه شود.
زنی که ضمن عقد موقت، زوجه شناخته شده است، چه نکاح جاری باشد و چه تاریخ ابطال صیغه نامه رسیده باشد، اگر تا زمان فوت شوهر مهریه اش را مطالبه نکرده باشد، می تواند با ثبت درخواست مطالبه مهریه در دفاتر خدمات قضایی علیه وارثین متوفی، مهریه اش را دریافت کند که طبیعتا از اموال باقیمانده شوهر پرداخت می شود.
آیا امکان ارث بردن از شوهر پس از ثبت طلاق وجود دارد؟
امکان ارث بردن از شوهر سابق تحت شرایط خاصی وجود دارد که در این بخش شرح می شود:
1. همانطور که در بخش پیشین به آن اشاره شد، حین یا حتی پس از ابطال ازدواج دائم و موقت مهریه باید پرداخته شود و اگر هنگام ثبت دادخواست مطالبه مهریه شوهر در قید حیات نباشد، این مبلغ از وارثین وی به ترتیب قرابت خویشاوندی وصول خواهد شد که در بیشتر موارد از همان اموال مورثی پرداخته می شود.
2. اصطلاح حقوقی طلاق رجعی یعنی امکان رجوع زن و مرد به یکدیگر در زمان عده وجود دارد؛ عده مدت زمانی است که زوجه باید برای جلوگیری از هتک حرمت ازدواج و اختلاط نسل، از ازدواج مجدد خودداری کند. بر اساس ماده 943 قانون مدنی، اگر شوهر پس از ثبت رسمی طلاق رجعی در بازه زمانی عده از دنیا برود، ارث به زوجه می رسد.
3. شرطی دیگر برای ارث بردن از شوهر سابق در ماده 944 قانون مدنی شرح شده است:
«اگر شوهر در حال مرض زن خود را طلاق دهد و ظرف یک سال از تاریخ طلاق به همان مرض بمیرد، زوجه از او ارث می برد؛ اگرچه طلاق بائن باشد مشروط بر این که زن شوهر نکرده باشد.»
لازم به ذکر است که مفهوم طلاق بائن در تقابل با طلاق رجعی وجود دارد؛ یعنی امکان رجوع زن و مرد به یکدیگر پس از ثبت آن وجود ندارد.
میزان ارث زن از شوهر چقدر است؟
میزانی که به عنوان ارثیه زوجه در نظر گرفته می شود، نسبت به وجود یا عدم وجود فرزندان در مقادیری متفاوت محاسبه می شود:
«طبق ماده 913 قانون مدنی، هنگامی که یکی از زوجین زنده باشد فرض خود را می‌برد و این فرض عبارت است: از نصف ترکه برای زوج و ربع آن برای زوجه در صورتی که میت اولاد یا اولاد اولاد نداشته باشد و از ربع ترکه برای زوج و ثمن آن برای زوجه در صورتی که میت اولاد یا اولاد اولاد داشته باشد و مابقی ترکه بر طبق مقررات مواد قبل مابین سایر وراث تقسیم می‌شود.»
الف) ارث زن از شوهر در صورت وجود فرزندان
بر اساس ماده فوق، اگر مرد فرزند یا نوه ای داشته باشد، پس از فوت وی مالکیت یک هشتم از اموال منقول و غیرمنقول اش به زوجه انتقال داده می شود؛ لازم به ذکر است که چه فرزندان متوفی با زوجه کنونی مشترک باشد و چه نباشد، این قانون صادق است.
ب) ارث زن از شوهر در صورت عدم وجود فرزندان
اگر مرد فوت کند و هیچ فرزند یا نوه ای مشترک یا غیر مشترک با زوجه نداشته باشد، بر اساس ماده 946 قانون مدنی یک چهارم از اموال منقول و یک چهارم از اموال غیر منقول اش به زوجه واگذار می شود.
کلام آخر
زن و شوهر به سبب قرارداد ازدواج، رابطه خویشاوندی داشته و وارث یکدیگر شناخته می شوند؛ برای ارث بردن زن از مرد ازدواج باید از نوع دائم باشد.
اگر زن به واسطه مغایرت ارث بردنش با مواد قانونی یا به واسطه وصیت نامه شوهر ممنوع الارث معرفی شود، هیچ مال منقول یا غیرمنقول باقی مانده از متوفی تحت مالکیت وی در نخواهد آمد.
البته در مقاله هرآنچه باید در رابطه با این موضوع می دانستید را در اختیارتان قرار دادیم که توصیه می شود آن را از دست ندهید.
دیدگاه