نقش وکیل کیفری در پرونده های زورگیری

به گفته وکیل کیفری در تهران، زورگیری و اخاذی جزء جرایم رایج سال­های اخیر در کشورمان هستند که دلایل بسیاری موجب رشد این قبیل جرایم کیفری شده اند. در ادامه مهم‌ترین نکات درباره این جرم و تفاوت آن با دیگر جرایم کیفری مانند سرقت را بررسی می‌کنیم.

زورگیری چیست؟

زورگیری به معنای استفاده از خشونت برای ایجاد رعب، وحشت و هراس جهت بدست آوردن پول، مال از فرد دیگر یا انجام کاری بالاجبار از سوی اوست. زورگیری، اخاذی، سرقت مسلحانه و ... اصطلاحاتی هستند که معمولا به جای یکدیگر به کار می روند اما این اصطلاحات تفاوت هایی با یکدیگر دارند که در ادامه به طور کامل راجع به آن ها صحبت می‌کنیم.

شروط تحقق جرم زورگیری

برای تحقق جرم زورگیری وجود دو شرط الزامیست:

شرط اول) استفاده از تهدید و خشونت علیه فرد جهت ایجاد هراس و ترساندن او برای دادن اموال یا انجام کاری

این شرط به این معناست فردی که مورد تهاجم از سوی زورگیر قرارگرفته است بدون داشتن رضایت و صرفا به دلیل فشاری که از جانب زورگیر به وی وارد می شود از ترس و هراس از اینکه آسیبی به وی وارد شود اموال یا پول های خود را به وی واگذار کند یا کاری را که زورگیر از وی طلب می کند انجام دهد.

به عنوان مثال فردی را تصور کنید که در خیابانی در حال حرکت است که ناگهان فرد یا افرادی به وی حمله ور شده و با تهدید و ایجاد رعب و وحشت از وی می خواهند که کیف پول خویش را به آنها بدهد. البته اگر در این واقعه افراد زورگیر از ابزاری همچون چاقو به عنوان سلاح استفاده کرده و به فرد آسیبی وارد کنند جرم آنها از زورگیری به محاربه تغییر می‌کند.

شرط دوم) اخذ پول، مال یا انجام کاری از جانب فرد

 به این معنا که فرد قربانی بعد از تهدید، با ابزار خشونت و اجبار اموال خویش را با دستان خود به فرد یا افراد زورگیر اعطا می کند.

تفاوت زورگیری با اتهام سرقت

با توجه به صحبت های انجام شده سوالی که برای بسیاری از افراد به وجود می آید تفاوت بین زورگیری و سرقت است، به خصوص برای افرادی که شخصا شاهد رخدادهایی این چنینی بوده اند و سعی دارند تفاوت ما بین این دو جرم را درک کنند.

زمانی که عمل زورگیری صورت می پذیرد فرد قربانی که دچار ترس، استرس و اضطراب شده است با رضایت خود اموالش را در اختیار مهاجم قرار می دهد تا آنها را با خود ببرد، اما تجربه چندین وکیل سرقت نشان می‌دهد در سرقت خود سارق شخصا دست به کار شده و پول یا اموال قربانی را تصاحب می کند.

اما زمان هایی نیز وجود دارد که فرد مهاجم یا همان سارق علاوه بر نیت سرقت موجبات اذیت و آزار فرد را هم فراهم می کند و به فرد قربانی آسیب وارد می کند که از آن تحت عنوان سرقت مقرون به آزار یاد می شود. طبق قانون هر گاه جرم فرد محکوم، سرقت مقرون به آزار باشد، به حبس از 3 تا 10 سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد. همچنن در صورتی که جرح یا آسیبی به قربانی وارد شود علاوه بر مجازات ضرب و جرح به حداکثر مجازاتی که ذکر شد محکوم خواهد شد.

تفاوت زورگیری با اخاذی

به طور کلی این دو جرم تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند و هردوی آن‌ها مشمول ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی خواهند بود. البته به طور دقیق تر زورگیری و اخاذی تفاوت‌های جزیی با یکدیگر دارند که بحثی تخصصی است و در این فرصت نمی‌گنجد.

مصادیق زورگیری به عنوان یک جرم کیفری

به مانند تمام جرم های دیگر زورگیری هم دارای مصادیق متفاوت و متعددی است که در ادامه به دو مورد از آنها که در چند سال اخیر رواج بیشتری پیدا کرده اند می پردازیم.

زورگیری با چاقو و اسلحه

همانطور که اشاره شد هر کس از اسلحه و وسایلی همانند چاقو در جهت ایجاد مزاحمت و تهدید برای اشخاص استفاده کند در صورتی که جرم وی جزء مصادیق محاربه نباشد و صدمه ای به فردی وارد نکند به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم شده، همچنین تا 74 ضربه شلاق نیز می تواند برای وی در پی داشته باشد.

اما در مواقعی شخص زورگیر برای رسیدن به مقصد خود ممکن است از اسلحه سرد یا گرم استفاده کند در این مواقع نوع جرم متفاوت خواهد بود و به محاربه تغییر خواهد کرد که طبق قانون مجازات اسلامی زمانی روی خواهد داد که فردی به قصد جان، ناموس و یا ترساندن مردم از اسلحه خویش استفاده کند. طبق قانون ماده 279 زمانی که جرم محاربه باشد حکم از حبس و شلاق به اعدام برای محکوم تغییر خواهد کرد.

زورگیر و اخاذی در فضای مجازی

با توجه به گسترش فضای وب در چند سال اخیر و همه گیر شدن آن و از طرفی با گسترش روابط در این فضا بخصوص در بین نسل جوان مدتی هست بحث جرایم اخاذی و زورگیری در این فضا گسترش پیدا کرده است . از جمله تهدید به پخش و انتشار دادن فیلم و عکس ها یا اطلاعات شخصی افراد بدون رضایت آن ها و استفاده از ابزار زور برای طلب کردن پول یا انجام کاری از سوی قربانی. این امر موجب آسیب رساندن به آبرو و حیثیت افراد می شود، که طبق ماده 669 قانون مجازات اسلامی مجازاتی برابر با 30 ضریه شلاق و یا زندان از یک ماه تا یکسال برای فرد مجرم به همراه خواهد داشت.

مجازات زورگیری

با وجود اینکه این قبیل جرایم در کشور ما تقریبا چند سالی است رواج بیشتری یافته است، اما قانون ما به طور صریح و دقیق راجع به مجازات زورگیری صحبت نکرده است.

اما برای تعیین مجازت چند ماده از قانون مجازات اسلامی در این باره صحبت کرده اند از جمله ماده 617 آن (هر کس از اسلحه و وسایلی مانند چاقو در جهت مزاحمت برای اشخاص یا اخاذی یا تهدید استفاده کند یا گلاویز شود در صورتی که جرم وی جزء مصادیق محاربه نباشد و صدمه ای به فردی وارد نکند به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم شده، همچنین تا 74 ضربه شلاق نیز می تواند برای وی در پی داشته باشد).

در ماده 668 قانون مجازات اسلامی نیز آمده است که هر کس با تهدید یا جبر فرد دیگری را ملزم به دادن سند یا دست نوشته ای کند یا وی را وادار به امضا و مهر کردن برگه یا سندی کند جرم محسوب شده و برای وی حبسی از 3 ماه تا دو سال و تا 74 ضربه شلاق در پی خواهد داشت.

ماده 669 قانون مجازات اسلامی (طبق این ماده هر گاه فردی، دیگری را به هر نحوی تهدید کند مانند تهدید به قتل، افشای اسرار وی یا بردن آبروی وی و از این راه جهت اخاذی و گرفتن مال یا انجام کاری کند به مجازاتی برابر با 30 ضربه شلاق و یا زندان از یک ماه تا یکسال محکوم خواهد شد)

کاهش یا تعلیق مجازات زورگیری کیفری

در قانون جمهوری اسلامی ایران برای جرم زورگیری همانطور که ذکر شد مجازات سنگینی در نظر گرفته شده است که اگر به محاربه یا سرقت مقرون به آزار نیز ختم شود چه بسا حکم اعدام در انتظار فرد مجرم باشد. همچنین به دلیل غیر قابل گذشت بودن این جرم از سوی قانون گذار حتی در صورت عدم سابقه دار بودن فرد مجرم معمولا امکان تقلیل یا کاهش جرم برای وی وجود ندارد.

در زمینه تعلیق مجازات این جرم نیز در مواردی که خشونت، تهدید، و استفاده از سلاح گرم یا سرد از سوی فرد مجرم صورت گرفته باشد امکان تعلیق در حکم وی وجود ندارد اما در صورتی که جرم فرد خطاکار اخاذی و زورگیری به واسطه سوء استفاده از تصاویر یا ویدئو باشد با سپری کردن یک سوم زمان حبس امکان تعلیق مجازات برای وی وجود دارد، در صورتی که سایر شروط مورد نظر نیز برای وی وجود داشته باشد.

پرونده های زورگیری و نقش وکیل کیفری

در مجموع و با صحبت هایی انجام شد مشخص می شود جرایم مرتبط با زورگیری، اخاذی و سرقت غیر قابل اجتناب بوده و در سطح شهرهای کشور ما وجود دارند. پس برای درک هر چه بیشتر این قبیل وقایع می توانید با رجوع به صفحه حوادث روزنامه ها یا وبسایت های حقوقی همچون خبرگزاری میزان و ... اطلاعات بیشتری در مورد وقایع و رخدادهایی که در این زمینه ها هر روزه در سطح جامعه به وقوع می پیوندد کسب کنید.

همچنین توصیه می شود در صورت بروز چنین موقعیت یا حوادثی از برخورد و مقابله به مثل با این قبیل افراد پرهیز کرده و تا حد امکان با آنها همکاری کنید تا از بوجود آمدن هر گونه حادثه ناگوار احتمالی پیش گیری کنید، و در مقابل به حفظ کردن شماره پلاک ماشین، موتور، چهره فرد یا هر نوع مشخصات دیگری که جهت پیگیری قانونی بعد از حادثه می تواند به شما  و نیروی قضایی کمک کند اقدام کنید. کلام آخر برای اشخاصی که در دام چنین افرادی گرفتار شده اند و به دنبال گرفتن حق و حقوق خویش می باشند  بهترین راهکار اقدام قانونی و قضایی به کمک یک وکیل کیفری متخصص و توانمند در این حوزه است.