زردچوبه: هشدارها و محدودیت‌های مصرف برای برخی افراد

زردچوبه ادویه ای است که عمدتاً در غذاهای آسیایی استفاده می شود. زردچوبه علاوه بر خواص ضد عفونی کننده و آنتی اکسیدانی، در مواد غذایی و ساخت اسانس، عطرها یا رزین ها نیز مفید است.

استفاده از مقدار کمی زردچوبه در غذاهای آشپزی هیچ ضرری ندارد. با این حال، افرادی که زردچوبه را به صورت مکمل به شکل ژل یا قرص مصرف می کنند، باید احتیاط کنند.

از این رو، افرادی که شرایط زیر را دارند باید از خوردن زردچوبه اجتناب کنند یا با احتیاط از آن استفاده کنند.

زنان باردار و شیرده

زردچوبه یک تقویت کننده عالی سیستم ایمنی بدن است و به طور کلی مصرف آن در غذا برای خانم‌های باردار و شیرده بی خطر است، زیرا سطح کورکومین در غذا‌های پخته شده کم است اما اگر به شکل دارو مصرف شود برای خانم‌های باردار پرخطر خواهد بود چراکه موجب تحریک رحم می‌شود که در نتیجه سلامت جنین را به خطر می‌اندازد.

سلیاک

گرچه این ادویه بسیار مفید است، ولی مصرف آن برای برخی افراد توصیه نمی‌شود. افراد مبتلا به بیماری سلیاک جزو این دسته هستند، سلیاک نوعی اختلال خود ایمنی ژنتیکی است که سبب می‌شود سیستم ایمنی بدن بر اثر مصرف یک پروتئین به نام گلوتن، به پرز‌های روده کوچک حمله کند و باعث اختلال در جذب مواد غذایی شود.

در بیماری سلیاک بر اثر آسیب به پرز‌های جذب کننده مواد غذایی، مواد مغذی و ویتامین‌های مورد نیاز از جمله آهن، فولات، کلسیم، ویتامین D، پروتئین و چربی در اختیار بدن قرار نمی‌گیرد و بیمار به سوء تغذیه دچار می‌شود. گندم و جو حاوی پروتئین گلوتن هستند. کم خونی، خستگی و اختلالات گوارشی از جمله نفخ و اسهال مهمترین علائم این عارضه است.

سنگ کلیه

افراد مستعد سنگ کلیه نیز باید در مصرف زردچوبه محتاط باشند، البته مقادیر مجاز این ادویه برای آنان بی‌خطر است.

سنگ کلیه عبارت است از بلور‌هایی که در نتیجه رسوب املاح و مواد معدنی شکل می‌گیرند. زردچوبه حاوی مقدار زیادی ماده معدنی اگزالات است که موجب تشکیل سنگ کلیه می‌شود؛ بنابراین اگر از این مشکل رنج می‌برید بهتر است که در خوردن زردچوبه محتاط باشید.

محققان مصرف حدود ۵۰۰ تا هزار میلی‌گرم از این ادویه را در روز بی‌خطر می‌دانند، ولی اگر این مقدار به بیش از ۲۰۰۰ هزار میلی‌گرم در روز تجاوز کند، می‌تواند مضر باشد.

کم خونی

کمی خونی زمانی رخ می‌دهد که بدن به اندازه کافی گلبول‌های قرمز تولید نمی‌کند یا به دلیل خونریزی و مشکلات دیگر میزان این گلبول‌ها در بدن کاهش می‌یابد. خوردن زردچوبه به مقدار زیاد برای کسانی که به این مشکل مبتلا هستند موجب جلوگیری از جذب آهن و بدتر شدن شرایط می‌شود.

اختلالات خونی

افرادی که دچار اختلالات خونی هستند مانند کسانی که داروی رقیق کننده خون مصرف می‌کنند یا کسانی که خون دماغ می‌شوند، باید به شدت از خوردن زردچوبه برحذر باشند، چرا که مصرف آن موجب کاهش سرعت انعقاد خون شده و خطر ایجاد کبودی و خونریزی را افزایش می‌دهد.

دیابت

کورکومین موجود در زردچوبه سطح قند خون را پایین می آورد؛ به همین دلیل مصرف زردچوبه به صورت مجزا در خصوص بیماران دیابتی به هیچ وجه توصیه نمی شود.

لازم به ذکر است در اینگونه موارد مصرف زردچوبه سبب تشدید اثر دارو های درمانی و افت ناگهانی قند خون می شود و در نهایت سلامت افراد و حتی جان آنها را تهدید می کند.

رفلاکس

رفلاکس بیماری شایع دستگاه گوارش که درجه بندی های مختلف دارد. در صورت ابتلا به رفلاکس شدید، شخص نه تنها زردچوبه بلکه تقریبا تمام ادویه های دیگر را نمی تواند مصرف کند. البته میزان کم زردچوبه حتی ممکن است تاثیر خوبی بر بیماری شخص داشته باشد. ولی افرادی که به بیماری رفلاکس مبتلا هستند بهتر است از مکمل های غذایی کپسولی زردچوبه مصرف نکنند و مصرف زردچوبه را محدود به میزان کمی از آن نمایند.

سنگ کیسه صفرا

در صورتی که کیسه صفرا سابقه سنگ سازی دارد یا در خانه سابقه ژنتیکی بیماری سنگ صفرا را دارید، زردچوبه ساخت سنگ در کیسه صفرا را تشدید می کند. علت آن هم وجود اوکسالات oxalate در زردچوبه است که باعث تشکیل سنگ کیسه صفرا می شود.

ناباروری

استفاده از مکمل های کپسولی زردچوبه به دلیل کم کردن هورمون تستسترون، قدرت اسپرم سازی و جنبش آن ها را در مردان کاهش می دهد. پس در صورتی که قصد دارید بچه دار شوید خیلی از زردچوبه استفاده نکنید.

کمبود آهن

مصرف زیاد زردچوبه یا مکمل های حاوی کورکومین مانع از جذب آهن در روده ها شده؛ شخص دچار کم خونی می شود.

حساسیت زا

مصرف زیاد زرچوبه سبب ایجاد حساسیت و واکنش های آلرژی داخلی از جمله خارش پوست، قرمزی، استفراغ ، نفخ، التهاب، گرفتگی عضلانی و … می شود

با توجه به اینکه ایجاد حساسیت یکی از مضرات تأثیر گذار زردچوبه به حساب می آید، افراد بلافاصله بعد از ابتلا به حساسیت با مصرف زردچوبه باید این ادویه را از رژیم غذایی خود حذف کنند و تا حد امکان از سایر ادویه های جایگزین در طبخ غذا استفاه کنند.

تهوع آور

زردچوبه از ادویه های معطر محسوب نمی شود و برای بهبود بو و مزه آن تفت دادن قبل از طبخ غذا توصیه می شود. بوی زردچوبه می تواند در دوران بارداری سبب تحریک زنان باردار و ایجاد تهوع بیشتر شود.

لذا خاصیت تهوع آوری زردچوبه از دیگر مضرات آن است که تعدیل و خود داری در مصرف آن در موارد مذکور بهترین توصیه می باشد.

تداخل دارویی

زردچوبه با دارو های رقیق کنند خون، کاهش دهنده اسید معده و بعضی از دارو های دیگر تداخل دارد. بنابراین مصرف همزمان زردچوبه با این دارو ها توصیه نمی شود.

از مهمترین این دارو ها می توان به وارفارین، کلوپیدوگرل، آسپرین، سایمتیدین، فاموتیدین، رانیتیدین، اسموپرازول، امپرازول، لانزوپرازول و… اشاره کرد.

مصرف زردچوبه در بعضی از دارو ها سبب خنثی کردن، تشدید یا تضعیف اثر دارو می شود. بنابرین مضرات اثر مصرف همزمان زردچوبه با بعضی از داروها را جدی بگیرید.

تشدید کننده بیماری سرطان پستان

عملکردکورکومین موجود زردچوبه،‌ در بسیاری از موارد مانند عملکرد هورمون استروژن در بدن است.

بیماری سرطان پستان یک بیماری حساس به هورمون می باشد بنابراین این خاصیت زردچوبه بیماری سرطان را شدید تر می کند.

لازم به ذکر است مصرف غیر عادی و غیر ضروری زردچوبه برای بیماران سرطانی مضر می باشد و مصرف این ادویه به میزان معمولی در غذا ها برای آنها ضرری ندارد.

به همین دلیل توصیه می شود با توجه به مضرات مصرف بی رویه زردچوبه افراد مبتلا به سرطان سینه حتماً این ادویه را تحت نظارت پزشک مصرف نمایند.

کبد

زردچوبه یک ادویه با خاصیت دارویی و طبیعی در درمان مشکلات کبد محسوب می شود اما به خاطر داشته باشید مصرف بی رویه و زیاد این ادویه سبب ایجاد اثرات معکوس در کبد می شود.

همچنین اختلال در عملکرد های عادی کبد، تضعیف اثر داروها، بروز مشکلات کبدی جدید از جمله مضرات مصرف زیاد زردچوبه به شمار می روند.

بنابراین میزان مصرف زرد چوبه برای درمان مشکلات کبد باید حتماً تحت نظارت پزشک قرار گیرد.

هنگام مصرف زردچوبه از چه چیزهایی پرهیز کنیم؟

از مصرف زردچوبه همراه با سایر مکمل های گیاهی همراه با ژل یا قرص های زردچوبه خودداری کنید. این به دلیل خطر تداخلات دارویی خطرناک است که ممکن است آسیب بیشتری به بدن وارد کند تا مفید. این واکنش ها عبارتند از:

• گلپر

• میخک

• گل مغربی

• سیر

• زنجبیل

• شاه بلوط

• جینسینگ

عوارض جانبی زردچوبه چیست؟

زردچوبه معمولاً در هنگام مصرف خوراکی بی خطر است. برخی از افراد ممکن است عوارض جانبی خفیفی مانند موارد زیر را تجربه کنند:

• ناراحتی معده

• حالت تهوع

• سرگیجه

• اسهال

در صورت مشاهده علائم زیر فورا مصرف زردچوبه را متوقف کنید:

• کبودی یا خونریزی غیرمعمول

• خونریزی که متوقف نمی شود

• قند خون بالا