خطرات رفلاکس معده را جدی بگیریم

رفلاکس معده چیست ؟

رفلاکس اسید معده هنگامی اتفاق می افتد که محتویات معده به داخل مری منتقل شود. این عارضه بازگشت اسید یا رفلاکس معده‌ای – مروی نیز نامیده می شود.

اگر بیش از دو بار در هفته علائمی از رفلاکس اسید معده داشته باشید، ممکن است به بیماری برگشت اسید معده یا GERD مبتلا شده باشید. بنابراین بهتر است با یک متخصص گوارش در این زمینه مشورت کنید.

بیماری رفلاکس معده حدود ۲۰ درصد از مردم را درگیر کرده است. این مشکل در صورت عدم درمان، می تواند عوارض جدی در پی داشته باشد .

رفلاکس اسید معده چه علائمی دارد ؟

رفلاکس اسید معده می تواند احساس سوزش ناراحت کننده‌ای در سینه ایجاد کند که ممکن است تا حلق هم منتشر شود. این احساس اغلب به عنوان سوزش سر دل شناخته می شود.

اگر رفلاکس اسید معده دارید، ممکن است طعم ترش یا تلخی در قسمت پشت دهان احساس کنید. همچنین امکان برگشت مواد غذایی یا مایع از معده به دهان وجود دارد. در بعضی موارد، رفلاکس معده می تواند منجر به مشکلاتی در بلع یا تنفس مانند سرفه مزمن یا آسم شود.

دلایل بروز رفلاکس معده

اسفنکتر تحتانی مری (LES) عضله‌ای حلقوی در انتهای مری است. این عضله در حالت طبیعی، هنگام بلع شل و باز می شود. سپس سفت شده و بعد از آن دوباره بسته می شود.

رفلاکس اسید هنگامی اتفاق می افتد که LES به درستی بسته نشود. این امر به مایعات گوارشی و سایر محتویات معده اجازه می دهد تا به داخل مری برگردند.

راه های درمان ترشح زیاد اسید معده

برای پیشگیری و تسکین علائم رفلاکس معده، پزشک ممکن است در عادات غذایی یا سایر رفتارهای بیمار تغییراتی را توصیه کند. همچنین پزشکان به بیمارانی که مشکل رفلاکس اسید معده دارند، داروهای بدون نسخه‌ای مانند داروهای زیر را تجویز می‌کنند:

آنتی اسیدها
مسدود کننده‌های گیرنده H2
مهار کننده‌های پمپ پروتون (PPI)
البته در بعضی موارد، ممکن است مسدود کننده‌های گیرنده H2 یا PPI قوی‌تری نیز تجویز کنند. اگر رفلاکس معده شدید باشد و به سایر درمان‌ها پاسخی ندهد، احتمال نیاز به عمل جراحی وجود دارد. لازم به ذکر است که برخی از داروهای بدون نسخه و تجویزی نیز می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند.

آیا برای درمان ریفلاکس معده جراحی لازم است ؟

در بیشتر موارد، تغییر داروها و سبک زندگی برای پیشگیری و تسکین علائم رفلاکس معده کافی است. اما گاهی اوقات، جراحی نیز لازم است. در صورت موثر نبودن تغییر در شیوه زندگی و داروها به تنهایی و یا بروز عوارض رفلاکس معده، ممکن است عمل جراحی توصیه شود. انواع مختلفی از جراحی‌ها برای معالجه رفلاکس معده وجود دارد.

راه های تشخیص عوارض ریفلاکس معده

اگر پزشک فوق تخصص گوارش با معاینه بیمار مشکوک به رفلاکس معده باشد، در ابتدا معاینه فیزیکی را انجام می دهد و در مورد علائمی که تجربه کرده‌اید سؤال می کند. سپس ممکن است از یک یا چند روش زیر برای تأیید، تشخیص یا بررسی عوارض رفلاکس معده استفاده کند:

بلع باریم
پس از نوشیدن محلول باریم، از تصویربرداری با اشعه X برای بررسی دستگاه گوارش فوقانی استفاده می شود.
آندوسکوپی فوقانی
یک لوله انعطاف پذیر با دوربین کوچک به مری وارد می شود تا آن را بررسی کرده و در صورت لزوم نمونه‌ای از بافت (بیوپسی) جمع آوری شود.
فشارسنج مری
یک لوله انعطاف پذیر برای اندازه گیری قدرت عضلات مری می باشد.
بررسی pH مری
یک مانیتور در مری قرار داده می‌شود تا متوجه شود که اسید معده چه زمانی وارد آن می شود.

رفلاکس اسید معده در کودکان و نوزادان

حدود دو سوم نوزادان ۴ ماهه علائم رفلاکس معده را دارند. همچنین ۱۰ درصد از نوزادان ۱ ساله نیز تحت تأثیر آن قرار می گیرند. برای کودکان طبیعی است که گاهی غذا را تف کنند و استفراغ کنند. اما اگر کودک شما مرتب غذا را تف می کند یا استفراغ می کند، ممکن است مبتلا به رفلاکس اسید معده  باشد.

چگونه رفلاکس اسید معده را در نوزادمان شناسایی کنیم

علائمی که می بایست با بروز و تکرارشان به وجود رفلاکس اسید معده در نوزاد مشکوک شویم :

امتناع از غذا خوردن
مشکل در بلعیدن
علائم بروز خفگی
آروغ زدن یا سکسکه مکرر
تحریک پذیری در حین یا بعد از تغذیه
قوس کردن پشت در حین یا بعد از غذا دادن
کاهش وزن یا رشد ضعیف
سرفه یا ذات الریه مکرر
مشکل خوابیدن
بسیاری از این علائم در نوزادانی که لکنت زبان دارند نیز دیده می شود، زیرا این بیماری نیز می تواند خوردن را برای آن ها سخت کند. اگر گمان می کنید کودک شما به رفلاکس معده یا بیماری دیگری مبتلا است، بهتر است در اسرع وقت به پزشک گوارش مراجعه کنید.

عوامل موثر در افزایش بروز رفلاکس اسید معده

برخی عوامل که باعث بروز هرچه بیشتر رفلاکس اسید معده می شوند از جمله موارد زیر است :

چاقی
بارداری
فتق هیاتال
اختلالات بافت همبند
داشتن برخی از رفتارها در سبک زندگی نیز می تواند این خطر را افزایش دهد، برخی از این عوامل عبارتند از :

استعمال سیگار
خوردن وعده های غذایی سنگین
دراز کشیدن یا خوابیدن بلافاصله بعد از غذا خوردن
خوردن انواع خاصی از غذاها مانند غذاهای سرخ شده یا تند
نوشیدن انواع خاصی از نوشیدنی‌ها به مقدار زیاد مانند نوشابه، قهوه یا الکل
استفاده از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDS) مانند آسپرین یا ایبوپروفن
اگر هر یک از این عوامل خطر را دارید، بهتر است برای اصلاح آن‌ها گام‌هایی را در راستای پیشگیری یا مدیریت اسید زیاد معده بردارید.

عوارض احتمالی که رفلاکس  معده سبب بروز آن ها می شوند چیست ؟

در بیشتر افراد، رفلاکس معده عوارض جدی ایجاد نمی کند. اما در موارد نادر، می تواند منجر به مشکلات جدی یا حتی تهدید کننده زندگی شود.

ازوفاژیت یا التهاب مری.
تنگی مری که در صورت باریک شدن یا سفت شدن مری اتفاق می افتد.
مری بارت که شامل تغییرات دائمی در پوشش مری است.
سرطان مری که بخش کوچکی از افراد مبتلا به مری بارت را مبتلا می کند.
آسم، سرفه مزمن یا سایر مشکلات تنفسی که ممکن است در صورت وارد شدن اسید معده به ریه ها ایجاد شود.
فرسایش مینای دندان، بیماری لثه یا سایر مشکلات دندانی
برای کاهش احتمال بروز عوارض، بهتر است که در زمان مناسب اقدامات لازم برای پیشگیری و درمان علائم را انجام دهید.

تاثیر رژیم غذایی در رفلاکس معده

در برخی افراد، انواع خاصی از غذاها و نوشیدنی ها علائم رفلاکس معده را تحریک می کنند. محرک های غذایی معمول شامل موارد زیر است:

غذاهای پرچرب
غذاهای ادویه دار
شکلات
مرکبات
آناناس
گوجه فرنگی
پیاز
سیر
نعناع
الکل
قهوه
چای
نوشابه
البته توجه به این نکته الزامی است که عوامل تغذیه ای می توانند از شخصی به شخص دیگر متفاوت است

روش های آسان برای پیشگیری و بهبود علائم رفلاکس اسید معده

چندین تغییر در شیوه زندگی و درمان‌های خانگی وجود دارد که در تسکین علائم رفلاکس معده موثر هستند. از جمله این روش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ترک سیگار
کاهش وزن
کاهش حجم وعده های غذایی
جویدن آدامس پس از صرف غذا
خودداری از دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذا خوردن
خودداری از مصرف غذاها و نوشیدنی های محرک علائم
خودداری از پوشیدن لباس تنگ
تمرین روش های آرام سازی

گیاهان دارویی موثر برای بهبود علائم ریفلاکس اسید معده

بابونه
ریشه شیرین بیان
ریشه گل ختمی
نارون آمریکایی
اگرچه هنوز تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، اما برخی از افراد ادعا کرده‌اند که پس از مصرف مکمل‌ها، تنتورها یا چای‌های حاوی این گیاهان، از ریفلاکس اسید رهایی یافته‌اند. اما لازم به ذکر است که در برخی موارد، داروهای گیاهی عوارض جانبی به همراه داشته یا مکانیسم داروهای خاصی را مختل می کنند.

نقش استرس و تنش های روزمره در تولید و افزایش رفلاکس اسید معده

اضطراب ممکن است برخی از علائم رفلاکس معده را بدتر کند. اگر شک دارید که اضطراب علائم شما را بدتر می کند، در مورد راهکارهای تسکین آن با پزشک فوق تخصص گوارش صحبت کنید. برخی از کارهایی که می توانید برای کاهش اضطراب انجام دهید عبارتند از:

ارتباطات خود را با تجربیات، افراد و مکان هایی که باعث اضطراب شما می شوند، محدود کنید
روش‌های تمدد اعصاب مانند مراقبه یا تمرینات تنفسی عمیق انجام دهید.
عادات خواب، ورزش روزمره یا سایر رفتارهای زندگی خود را سامان دهید.
اگر پزشک مشکوک به وجود اختلال اضطراب در بیمار باشد، ممکن است بیمار را برای تشخیص و درمان به یک متخصص بهداشت روان ارجاع دهد. درمان اختلال اضطرابی می تواند شامل دارو ، گفتار درمانی یا ترکیبی از هر دو باشد.

بارداری و نوسانات اسید معده

بارداری می تواند شانس رفلاکس اسید را افزایش دهد. اگر قبل از بارداری به رفلاکس معده مبتلا شده باشید، علائم شما حین حاملگی بدتر می شود. تغییرات هورمونی در دوران بارداری می تواند باعث شل شدن بیشتر عضلات مری شود. جنین در حال رشد نیز به معده  فشار وارد می کند که با افزایش خطر ورود اسید معده به مری همراه است.

مصرف بسیاری از داروهایی که برای درمان رفلاکس اسید استفاده می شود در دوران بارداری بی خطر است. اما در بعضی موارد به شما توصیه خواهد شد که از مصرف برخی داروهای ضد اسید یا سایر روش های درمانی خودداری کنید.

آسم و رفلاکس اسید معده

طبق آمار به دست آمده، بیش از ۷۵ درصد افراد مبتلا به آسم، رفلاکس معده را نیز تجربه می کنند. برای درک دقیق رابطه بین آسم و رفلاکس معده، تحقیقات بیشتری لازم است. ممکن است رفلاکس معده علائم آسم را بدتر کند یا آسم و برخی از داروهای آن خطر ابتلا به رفلاکس معده را افزایش دهند. بنابراین اگر آسم و رفلاکس دارید، مهم است که هر دو بیماری را کنترل کنید.

آیا بین IBS و ریفلاکس معده رابطه ای وجود دارد ؟

سندرم روده تحریک پذیر (IBS) بیماری است که می تواند روده بزرگ را تحت تأثیر قرار دهد. علائم شایع عبارتند از:

شکم درد
نفخ شکم
یبوست
اسهال
طبق بررسی‌های اخیر، علائم مربوط به رفلاکس معده در افراد مبتلا به IBS بیشتر از جمعیت عمومی است. اگر علائم IBS و رفلاکس معده دارید، با پزشک متخصص گوارش خود تماس بگیرید. پزشک ممکن است تغییراتی در رژیم غذایی، داروها یا سایر روش‌های درمانی را پیشنهاد کند .

مصرف الکل و ترشح زیاد اسید معده

در برخی از افراد مبتلا به رفلاکس معده، برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها می‌توانند علائم را بدتر کنند. این عوامل محرک غذایی ممکن است شامل نوشیدنی‌های الکلی باشد.

بسته به شرایط خاص خود، شاید بتوانید به میزان متوسط مصرف ​​الکل داشته باشید. اما برای برخی از افراد، حتی مصرف مقدار کمی الکل نیز باعث بروز علائم رفلاکس معده می شود. در صورتی که الکل را با آب میوه یا سایر میکسرها ترکیب کنید، ممکن است همین میکسرها علائم را تحریک کنند.

تفاوت بین رفلاکس اسید معده و سوزش سر دل

سوزش سر دل یکی از علائم رایج رفلاکس معده است. اکثر مردم هر از چندگاهی آن را تجربه می کنند و به طور کلی وقوع گاه به گاه آن باعث نگرانی نمی‌شود. اما اگر بیش از دو بار در هفته سوزش سر دل دارید، ممکن است مبتلا به رفلاکس معده باشید. رفلاکس معده نوعی ریفلاکس اسیدی مزمن است که در صورت عدم درمان می تواند عوارض جدی ایجاد کند .

برای کسب اطلاعات در مورد بیماری ریفلاکس اسید معده می‌توانید از راهنمایی‌های پزشکان فوق تخصص گوارش، کبد و آندوسکوپی استفاده کنید.