همه ما تقریبا با مفهوم مالیات آشنایی اندکی داریم و می دانیم که مالیات، پولی است که دولت ها به علت های مختلف از صاحبان کسب و کار و سایر شهروندان می گیرند. احتمالا واژه مالیات بر ارزش افزوده هم به گوشتان آشناست، هرچند دقیق نمی دانید به چه معناست.
تعریف مالیات ارزش افزوده
ماده ٣ قانون مالیات بر ارزش افزوده به تعریف این اصطلاح پرداخته است به این صورت که ما به التفاوت مالیات و عوارض فروش با مالیات و عوارض خرید در یک دوره معین را مالیات بر ارزش افزوده می گویند. با توجه به این تعریف می توان گفت که مالیات بر ارزش افزوده، مالیاتی است که مشتری در برابر دریافت کالا و خدمات به فروشنده می پردازد و فروشنده آن را به سازمان مالیاتی پرداخت می کند.
مالیات بر ارزش افزوده در واقع همان مالیاتی أست که دولت در سال های اخیر از صاحبان کسب و کار اعم از حقیقی یا حقوقی اخذ می کند. این مالیات در مراحل مختلف تولید، عرضه تا مرحله توزیع اخذ می شود. به عنوان مثال وقتی کالایی در کارخانه ای تولید می شود تا به مرحله توزیع و دست مردم برسد مراحل متعددی را پشت سر می گذراند و به عبارتی بر ارزش آن افزوده می شود، در هر مرحله مالیات بر ارزش افزوده کالا باید پرداخت شود. از این رو مالیات بر ارزش افزوده را می توان به چند دسته تقسیم بندی کرد؛ تولید، درآمد و مصرف.
مالیات بر ارزش افزوده بر عهده مشتری و فروشنده
وقتی صحبت از مالیات کالا می شود، معمولا ذهن ها به این سمت می رود که پرداخت مالیات بر عهده مشتری است، اما این تصور اشتباه است، زیرا هنگامی که تولید کننده ای کالایی را به فروشنده می فروشد، مالیات بر ارزش افزوده آن را زمان فروش، دریافت می کند و زمانی که فروشنده، همان کالا را به خریدار می فروشد، مالیات بر ارزش افزوده را از خریدار می گیرد. در کشورهایی که نظام اقتصادی پیشرفته ای دارند هرگاه هر شخصی اعم از حقیقی یا حقوقی میزان مصرف بیشتری داشته باشد، باید مالیات بر ارزش افراده بیشتری هم بپردازد. اگر تولید کننده ای، میزان تولید خود را افزایش دهد، مالیات کمتری باید بپردازد. به نظر می رسد این موضوع بر کاهش مصرف گرایی و افزایش تولیدات کشور تاثیر به سزایی دارد. هر چه تولید کشور بالا باشد، بیانگر بالا بودن میزان صادرات و خودکفایی آن کشور است.
زمان پرداخت مالیات بر ارزش افزوده
به موجب قانون، زمان پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هر ۹۰ روز یک بار است، البته لازم به ذکر است که بین هر ٩٠ روز یک فرجه ۱۵ روزه هم اعمال می شود. اگر کسانی که مشمول مالیات بر ارزش افزوده می شوند در مدت مذکور اظهارنامه مالیاتی خود را برای سازمان مالیاتی ارسال و پرداخت نکنند. بابت دیرکردشان جریمه خواهند شد.
چه کالاها و خدماتی معاف از پرداخت مالیات هستند؟
به موجب قانون مالیات بر ارزش افزوده برخی از کالاها و خدمات که از پرداخت مالیات معاف هستند به شرح زیر است:
کلیه محصولات کشاورزی فرآوری نشده مشتمل بر محصولات خام زراعی و باغی، گیاهان دارویی، محصولات مرتعی، محصولات جنگل (از جمله چوب خام)، محصولات گلخانه (از جمله سبزی، صیفی، گل و گیاه و انواع قارچ)
دام زنده و خوراک آن، کلیه مواد اصلی تولید مثل دام زنده مطابق پروانه صادره توسط وزارت جهاد کشاورزی، پوسال (کمپوست)، کشت بافت و بستر آماده‌کشت بافت؛
- بذر، نشاء، نهال، سم و کود؛
- آب مصارف کشاورزی؛
- کالاهای زیر:
1- شیر، پنیر و ماست؛
2- تخم ماکیان؛
3- آرد و نان؛
4- انواع گوشت و فرآورده‌های گوشتی مطابق با فهرستی که هر سال وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تا پایان دی‌ماه برای اجراء در سال بعد به سازمان ارسال می‌کند؛
5- برنج، حبوبات، سویا و پروتئین سویا؛
6- انواع روغن‌های خوراکی؛ اعم از گیاهی و حیوانی
7- شیرخشک مخصوص تغذیه کودکان؛
8- تخم مرغ نطفه‌دار و تبدیل آن به جوجه یک‌روزه؛
- انواع کالاهای زیر:
1- خمیر کاغذ و کاغذ باطله؛
2- دفتر تحریر؛
3- کاغذ چاپ، تحریر و روزنامه؛
- نسخه‌های کاغذی و الکترونیکی محصولات زیر:
1- کتاب؛
2- روزنامه؛
3- مجله و نشریه؛
- کالاهای وارده همراه مسافر برای استفاده شخصی تا میزان معافیت مقرر طبق قانون امور گمرکی؛
- انواع شمش طلا (وارداتی و داخلی) و انواع حواله‌های کاغذی یا الکترونیکی دارای پشتوانه صددرصد (۱۰۰%) طلا
- دارایی‌های غیرمنقول و انواع حواله‌های کاغذی یا الکترونیکی مبتنی بر آن ها
دیدگاه