امر بدون اکراه در مورد قتل
پرسش : باتوجه به قانون مجازات اسلامی، چنین به نظر می رسد که امر قتل بدون اکراه قابل مجازات می باشد، آیا این امر با موازین شرعی قابل تطبیق است یا باید اصلاح شود؟
در مسئله 34 از کتاب قصاص تحریرالوسیله حضرت امام رضوان اله تعالی علیه فقط موضوع اکراه را مطرح فرموده اند و متعرض مسئله امر بدون اکراه نشده اند و عدم تعرض به مسئله امر به این معنی نیست که نظر حضرت امام قدس سره این است که امر محکوم به حبس ابد نمی شود، زیرا اثبات شئی نفی ما عدا نمی کند و در بعضی از روایات وارده و کلمات اصحاب رضوا اله تعالی علیهم موضوع امر بدون اکراه ذکر شده است. در کتاب وسایل جزء 19 باب 13 از ابواب قصاص نفس حدیث 18 آمده است:
فی رجل رجلا بقتل رجل فقتله، فقال یقتل به الدی قتله و یحبس الامر بقتیه حتی یموت فی لحبس
و صاحب جواهر پس از نقل روایت که در متن شرایع نیز به آن اشاره شده است می فرماید:
ولاباس بالعمل بها بعد صحت ها و عمل غیر واحد منالاصحاب بها فما عساه یظهر ن المتن من التوقف فی ذلک فی غیر محله
و یا این توضیح قانونگذار از روایت و کلمات اصحاب استفاده کرده و حکم امر غیر مکره را مانند حکم آمر مکره قرار داده است و فقهای شورای نگهبان نیز شرعیت آن را تایید کرده اند.
بنابراین، بین نظر اما رضوان اله تعالی علیه و نظر فقها، معارضه ای وجود ندارد تا از این جهت احتیاج به اصلاح قانون داشته باشد.
نظریه مشورتی شماره 5122/7 مورخ 25/8/1373 اداره کل حقوقی قوه قضائیه
دیدگاه