صافی کف پا | علائم و علت صافی کف پا | درمان صافی کف پا

کف پای صاف عارضه‌ای است که در آن بیماران فاقد قوس‌های استاندارد درکف پا هستند.

صافی کف پا

صافی کف پا یکی از اختلالات شایع پا است و زمانی که قوس داخلی کف پا وجود نداشته باشد فرد به صافی کف پا مبتلا است.

در این وضعیت هنگام ایستادن تمامی کف پا با زمین در تماس  قرار می گیرد.

این اختلال در اغلب موارد بطور مادرزادی وجود داردو در صورتی که در کودکی تشخیص داده شود با روش هایی همچون فیزیوتراپی صافی کف پا قابل درمان می باشد.

قوس های موجود در کف پا نیروهایی که از طرف زمین به بدن اعمال می شود را کاهش داده و اجازه ورود به همه نیروهای وارده را به بدن نمی دهند اما در افراد با کف پای صاف،میزان زیادی این نیروها به دلیل فقدان قوس پا به سمت بدن اعمال شده و در دراز مدت میتواند منجر به بروز عوارض زنجیره وار در تمام مفاصل بدن خصوصاً ستون فقرات می گردد.

 دو نوع رایج از صافی کف پا را می توان در بین افراد مشاهده کرد که عبارت از صافی کف پای انعطاف پذیر و صافی کف پای سخت است.

اگر یک نفر در حالت نشسته یا ایستاده بر روی انگشتان خود، انحنای کف پا داشته باشد، اما با قرار دادن کامل پا بر روی زمین، انحنا یا قوس کف پا از بین برود، فرد مورد نظر صافی کف پای انعطاف پذیر دارد. به هر حال، اگر صرف نظر از نشسته یا ایستاده بودن، کف پای فرد صاف باشد، در اصطلاح به این مشکل صافی کف پای خشک یا واقعی گفته می شود.به صافی کف پای انعطاف پذیر گاهی اوقات «صافی کف پای نوزادان» نیز می گویند، زیرا این مشکل ابتدا در زمان کودکی مشاهده می گردد. صافی کف پای مادرزادی یا خشک کمتر در بین کودکان رایج است. در حقیقت، تمام نوزادان با کف پای صاف به دنیا می آیند و انحنا یا قوس کف پای آنها تا سن ۵ یا ۶ سالگی تشکیل می شود. هنگامی که کف پای صاف خشک در بین افراد بزرگسال ایجاد می شود، در اصطلاح به این مشکل «کف پای صاف اکتسابی بزرگسالان» یا «اختلال عملکرد تاندون تیبیال خلفی» می گویند

علائم و نشانه‌های صافی کف پا

معمول‌ترین نشانه‌ای که افراد مبتلا به صافی کف پا گزارش داده‌اند، وجود درد در پاها به‌خصوص پس از پیاده روی‌های طولانی مدت است. این درد معمولاً تحت تأثیر تنش‌های عضلانی و تاندون‌ها و رباط‌ها به وجودمی‌آید. فشارهای غیرعادی روی استخوان پا در نواحی ران و زانو، معمولاً به افزایش این دردها منجر می‌شود و انحنای پاها رو به داخل را افزایش می‌دهد.

این دردها ممکن است در سایر نقاط بدن نیز مشاهده شوند که در زیر به آن‌ها می‌پردازیم:

• در قسمت داخلی مچ پا که معمولاً با تورم همراه است.

• قوس رویی پا در قسمت پنجه

• زانو

• لگن

• ساق پا

• عضلات پشت ساق

• کمر

همان‌طور که گفته شد، صافی کف پا می‌تواند باعث توزیع ناهماهنگ وزن بدن شود. در نتیجه این اتفاق، به‌مرور زمان کفش‌ها به‌طور غیرعادی دچار انحراف به یک طرف شده و این انحراف و بد شکلی به‌طور غیرمستقیم آسیب‌های بیشتری را به وجود می‌آورد.

علت صافی کف پا

• صافی کف پا می‌تواند زمینه‌ی ژنتیکی داشته باشد و از والدین به فرزندان منتقل شود.

• آسیب دیدگی مچ پا و پنجه

• رماتیسم مفصلی و آرتریت روماتوئید

• آسیب دیدگی، اختلال عملکرد و پارگی تاندون‌ها پا

• بیماری‌های عضلانی و یا عصبی همچون دیستروفی عضلانی دوشن

یکی دیگر از عواملی که می‌تواند صافی پا را تشدید کند، پیوستگی قوزک پا است. این وضعیت باعث می‌شود که استخوان‌های پا به‌طور غیرمعمول در کنار هم قرار گرفته و به پاهای سفت و صاف منجر شوند.

صافی پا در دوره‌های بارداری و همچنین در افراد مبتلا به دیابت پیشرفت بیشتری دارد. می‌توان گفت که این عارضه با گذر زمان نیز شدیدتر می‌شود. پیاده روی‌های بلند مدت می‌تواند به تضعیف تاندون پشتی تیبال منجر شود و از آنجا که این تاندون نقش اصلی را در تأمین شکل قوس پا دارد، در نهایت موجب صافی کف پا با افزایش سن می‌شود.

پارگی تاندون‌های پنجه و همچنین عارضه التهاب و تورم تاندون‌ها که بانام علمی‌تر تاندونیت شناخته می‌شود نیز از عوامل صافی کف پا محسوب می‌شود.

این عارضه همچنین می‌تواند یکی از نتایج رشد نامناسب فرد در دوره کودکی به‌حساب آید.

عوارض صافی کف پا

• التهاب رباط‌های کف پا

• التهاب زردپی آشیل

• التهاب زردپی عضلات پا

• شکستگی‌های فشاری در اندام های تحتانی

• خار پاشنه

• کمر درد

• زانو درد

• درد اندام های تحتانی

• سردرد

راه های تشخیص و بررسی صافی کف پا

اگر تغییر شکل باعث درد و علائم شما شده باشد، معاینه بالینی لازم است. در این معاینه، متخصصان ما ابتدا وضعیت پای شما را تحت کشیدگی کامل بررسی می‌کنند. وقتی پاشنه شما به سمت قسمت خارج پا خم شده باشد، نشانه صافی کف پا است. اگر به داخل کج شده باشد، نشان‌دهنده قوس زیاد است. اگر در هنگام راه رفتن روی انگشتان پا قوس طولی به خوبی بالا برود، تغییر شکل به طور کلی بی‌ضرر است. اگر قوس طولی دیگر به حالت عادی بالا نرود یا دیگر نتوانید روی نوک انگشتان خود بایستید، این نشانه اختلال در تاندون خلفی تیبیا است.

در معاینه بالینی، پزشکان همچنین ثبات مفصل مچ پا، به ویژه رباط‌های خارجی را بررسی می‌کنند. روش‌های تصویربرداری مانند معاینات اشعه ایکس، برای تشخیص دقیق انجام می‌شود.

تصاویر اشعه ایکس موقعیت استخوان‌ها را نشان می‌دهند

پزشکان ابتدا در سه حالت از شما عکس اشعه ایکس می‌گیرند. آن‌ها همچنین تصاویری از مفصل مچ پای تحت فشار و تصاویر محوری از پاشنه شما می‌گیرند. همه این تصاویر موقعیت استخوان‌های شما را نسبت به یکدیگر نشان می‌دهد. این امر به پزشکان امکان می‌دهد تا شکل‌گیری غیرمعمول استخوان، موقعیت نادرست استخوان‌ها نسبت به یکدیگر و علائم سایش در مفاصل را مشخص کنند. تصاویر اشعه ایکس تحت استرس میزان ضروری بودن اصلاح را نشان می‌دهد.

MRI برای ارزیابی تاندون‌ها، رباط‌ها و غضروف‌ها

پزشکان با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) می‌توانند با خیال راحت ارزیابی کنند که آیا تاندون خلفی تیبیا در مورد صافی کف پا یا تاندون پرونئال در صورت بالا بودن قوس، آسیب دیده است یا خیر. اطلاعات در مورد غضروف‌ها، به ویژه در مفصل فوقانی مچ پا، برای برنامه‌ریزی بهترین استراتژی درمانی ممکن مهم است.

معاینه اضافی در صورت عدم اطمینان

پزشکان همچنین می‌توانند توزیع فشار روی پای شما را در حین حرکت با استفاده از یک سیستم اندازه‌گیری فشار پویا تجزیه و تحلیل کنند. این معاینه شواهد بیشتری از دلایل مشکل شما ارائه می‌دهد.

راه های درمان صافی کف پا

کف پای صاف در کودکان در صورتیکه علایم خاصی در راه رفتن ایجاد نکرده باشد، خود به خود اصلاح می گردد اما در صورتیکه باعث بروز علایم حین راه رفتن شود باید کفی و بریس مخصوص کودک برای وی ساخته شود.

درمان کف پای صاف در بزرگسالان نیز به دو صورت است.

این افراد در دو دسته جای میگیرند:

1. دسته ی اول دارای کف پای انعطاف پذیر هستند که برای انها گزینه های غیر جراحی مثل کاهش وزن، تغییر در فعالیت های روزانه، استفاده از کفی و کفش طبی مخصوص، دارو درمانی و فیزیوتراپی پیشنهاد می گردد.

2. دسته ی دوم دسته ی دارای کف پای صاف دردناک می باشند که در این افراد پزشک معمولا جراحی را پیشنهاد می نماید که در جراحی، موقعیت تاندون ها اصلاح شده، موقعیت استخوان های کف پایی نیز تصحیح می شوند و طول ستون جانبی پا افزایش می یابد که باعث شود فشار به طور مساوی در تمامی قسمت های پا تقسیم گردد.

رایج ترین مداخلات مورد استفاده در درمان صافی کف پا عبارتند از:

• تکنیک درمان دستی (MTT) که عبارت است از ماساژ درمانی که شامل ماساژ بافت‌های نرم، ماساژ مالشی عمیق ، کشش دستی و متحرک‌ سازی مفاصل می‌شود که توسط یک فیزیوتراپ برای درمان کف پای صاف و بازیابی قابلیت تحرک و دامنه حرکت مچ پا و تاندون‌ها انجام می‌گیرد.

• تمرینات درمانی (TE) شامل تمرینات کششی و تقویتی برای بازیابی دامنه حرکت و تقویت مچ پا و عضلات تحت تأثیر عارضه.

• بازآموزی عضلانی عصبی (NMR) جهت بازیابی ثبات، ورزیده‌ سازی مجدد اندام تحتانی،و بهبود تکنیک و مکانیک حرکت (برای مثال، دویدن، پریدن، لگد زدن یا قدم زدن) در استفاده روزانه از اندام‌های تحتانی درگیر.

• شیوه‌ هایی که استفاده از اولتراسوند، تحریک الکتریکی، یخ، لیزر سرد و سایر شیوه‌های موجود جهت کاهش درد و التهاب موجود در مچ پا و تاندون را شامل می‌شوند.

• برنامه خانگی، که تمرینات تقویتی، کششی و ثبات دهنده و همچنین دستورالعمل‌هایی برای کمک به فرد در انجام امور روزمره و رفتن به سطح بعدی از توانایی‌ های عملی را شامل می‌شود.

• تجویز وسایل ارتوتیک و کفش‌ های مخصوص (منظور از طبی یعنی ساخت کفش متناسب با مشکل ساختاری کف پا و زانو و کمر یک فرد)

• استفاده از بانداژ از جنس نوار چسب‌هاي مخصوص، جهت نگه‌داشتن ساختارهای متأثر از عارضه، نیز توصیه می‌شود.