Rapa Nui یا جزیره ایستر به دلیل وجود ۹۰۰ مجسمه سنگی بسیار بزرگی که در سراسر این جزیره پراکنده هستند، معروف است.
جزیره ایستر
در حدود ۳۵۰۰۰ کیلومتر از غرب شیلی و ۴۲۰۰۰ کیلومتر از شرق کشور تاهیتی، جزیره «Rapa Nui» قرار دارد که آن را بیشتر با نام جزیره «ایستر» (Easter) می شناسند. کاشفان هلندی در سال ۱۷۲۲ این جزیره را کشف و این نام را برای آن انتخاب کردند. وسعت این جزیره حدود ۱۶۰ کیلومتر مربع است.
اولین اروپایی که در جزیره ایستر ( عید پاک ) سال 1722 این جزیره را کشف کرد دریا سالار هلندی به جاکوب رافووین بود.
جزیره ایستر به غیر از نام فعلی خود که «جاکوب رافووین» هلندی برای آن انتخاب کرده است، حداقل هشت اسم دیگر نیز دارد. یکی از این نام‌ها «Te Pito O Te Henua» به معنی «ناف جهان» و دیگری، «Mata Ki Te Rangi» به معنی «چشمان دوخته به آسمان» است. راپا نویی (Rapa Nui) هم نام دیگر این جزیره است.
مجسمه های موآی Moai
Rapa Nui یا جزیره ایستر به دلیل وجود ۹۰۰ مجسمه سنگی بسیار بزرگی که در سراسر این جزیره پراکنده هستند، معروف است.
این مجسمه ها (که به نام Moai معروفند) به طور متوسط ۴ متر بلندی و ۱۳ تن وزن دارند. تصور می رود این اشکال عظیم الجثه را ساکنان جزایر پلی نزی (نام گروهی از هزار جزیره در اقیانوس آرام) در سال های ۱۴۰۰ تا ۱۶۵۰ تراشیده اند.
بیش از نیمی از موآی ها در نزدیکی یک آتشفشان خاموش به‌نام «رانو راراکو»، و یک معدن سنگی قرار دارند. یعنی مکانی که این مجسمه‌ها از آن بیرون کشیده شدند. این معدن سنگ شبیه گورستانی از غول‌هاست. این مجسمههای سنگی در وضعیت ساخت متفاوتی قرار دارند؛ برخی به‌صورت نیمه‌کاره، برخی شکسته و بسیاری نیز در نیمه‌ی راهِ انتقال، رها شده‌اند.
مجسمههای نیم‌تنه‌ی موآی که به سرهای جزیره‌ی ایستر نیز معروف است، اغلب از خاکستر آتشفشانی متراکم و سنگ ساخته شده‌اند. بزرگترین مجسمه با ۱۰ متر ارتفاع و ۷۵ تن وزن Paro نام دارد.
البته با ادامه اکتشافات در این جزیره مشخص شد این سرهای بزرگ دارای بدن بوده و یا ادامه‌ای در زیر خاک دارند. صدها سال رسوب و فرسایش، موجب دفن شدن مجسمههای موآی در خاک شده است. این پیکره‌ها چیزی فراتر از سرهای مدفون در خاک‌اند، این‌ها، مجسمه‌هایی تمام‌قد و فوق‌العاده‌اند.
نظریه ای هست که این مجسمه ها نمایندگان نیاکان مردم بومی آن منطقه هستند که با درگذشت شخص مهمی یکی از آنها تراشیده می شده است. حفاری ها نشان داده است که سرهای ایستر دارای بدن هایی بوده اند که قرن ها پیش به خاک سپرده شدند.
این مجسمه ها از نظر اندازه با هم متفاوت هستند و بزرگترین آن ها حدود ۱۰ متر ارتفاع دارد.
هر کدام از این مجسمه ها حدود ۱۸ تن وزن دارند، بنابراین به نظر می رسد که بومیان جزیره کار بسیار سختی را برای جا به جایی این مجسمه ها به قسمت های مخنلف جزیره داشتند.
تحقیقات نشان می‌دهد این مجسمه‌ها بعد از تکمیل شدن به محل اصلی انتقال داده می‌شدند.
چگونگی این حمل و نقل کاملا مشخص نیست اما بدون شک برای جابجایی نیازمند نیروهای انسانی، راه‌های هموار، طناب، چرخ‌های سنگی ساخته‌ی دست انسان و یا غلتک‌ها بوده‌اند.
ساخت این مجسمه‌ها باعث از بین رفتن بسیاری از جنگل‌ها و اراضی اطراف جزیره شد زیرا برای حمل آنها به درختان جنگل و برای طناب‌ها به علفزار‌ها(به گفته‌ی کارشناسان علف‌های این منطقه بسیار محکم و ضخیم بوده است به‌گونه‌ای که با دست پاره نمی‌شد) نیاز داشتند. روند جابجایی این مجسمه‌ها، کم شدن اراضی و خوارکی‌ها، افزایش جمعیت باعث شد مردم این منطقه شروع به خوردن همدیگر کنند.
دلایل ساخت مجسمه های موآی Moai
گرچه اهمیت این مجسمه ها و دلیل ساختنشان هنوز هم مثل یک راز باقی مانده است، اما بنا به یک نظر موآی ها به عنوان نمایندگانی از اجداد بومیان این منطقه بوده اند. افراد قبیله احتمالا هر بار که یکی از بزرگان قبیله از دنیا می رفته، یک مجسمه را به یاد و نام او برش می داده اند.
بنابر یک تحقیق تازه که ۱۰ ژانویه ۲۰۱۹ در نشریه پلاس وان (PLOS One) منتشر شده است ادعا شده که این مجسمه ها جهت آب های آشامیدنی را نشان می دهند. محققان معتقدند که محل قرارگیری این سازههای عظیم الجثه آهو (ahu) که موایی نیز نامیده میشوند، به نیازهای اساسی جامعه برای بقا گره‌خورده است.
مجسمههای غول پیکر که به طور معمول در نزدیکی منابع آب شیرین قرار دارند، این ایده را مطرح می‌کنند که ساخت و ساز آنها با منابع موجود متصل است.
یکی از نویسندگان این مقاله پروفسور کارل لیپو (Carl Lipo) از دانشگاه بینگامتون در نیویورک میگوید: آنچه درباره محل قرارگیری مجسمه ها مهم است، این است که مکان آنها یک محل آیینی عجیب نیست. تیم پروفسور لیپو تعداد ۹۳ مجسمه را مورد آزمایش قرار دادند. آنها بر سه شرط ماهیگیری، آب آشامیدنی و زمین کشاورزی تمرکز داشتند. این منابع در یک جزیره حیاتی هستند بخصوص هنگامی که کمبود آب شیرین وجود دارد.
محققان دریافتند که مجسمه ها با سفره آبهای زیرزمینی و همچنین محلهای آبهای زیرزمینی آشامیدنی که به اقیانوس رسیده و احتمالا نوشیدنی هستند، مرتبط میباشند. علاوه بر این محققان در هر منطقه که مجسمه های غول پیکر وجود داشت مقدار زیادی آب شیرین دیدند. به گفته این تیم تحقیقاتی اندازه مجسمه های موایی و آهو می تواند مقدار و کیفیت آب را در آن منطقه نشان دهد.
برخی از دانشمندان نیز معتقدند که مجسمه غول‌پیکر این جزیره شاید برای نوعی محافظت از جزیره و شاید برای نیایش اجداد و نیاکان ساکنان منطقه با سبک و سیاقی خاص ساخته شده‌اند.
۱ دیدگاه