رابطه جنسی در دوران بارداری: تأثیرات آن بر سلامت مادر و جنین

سکس در بارداری امن است یا پرخطر؟

رابطه جنسی در هیچ‌یک از مراحل بارداری سالم و طبیعی به مادر و کودک آسیب نمی‌رساند چراکه عضلات قوی رحم، مایع آمنیوتیک و پلاک مخاطی ضخیم در مجرای دهانه رحم همچون موانع محافظ از کودک مراقبت می‌کنند تا باکتری‌ها، عوامل عفونت‌زا و فشار رابطه آسیبی به جنین نزنند البته به‌شرط استفاده از کاندوم و محافظت از مادر و جنین در برابر عفونت‌های مقاربتی.

حتی اگر رابطه جنسی منجر به انزال مرد در واژن شود، اسپرم‌ها به همان شکلی که وارد شده‌اند خارج می‌شوند چراکه بارداری در طول بارداری غیرممکن است!

بر اساس تحقیقات، سکس در بارداری هیچ ارتباطی با خطر زایمان زودرس ندارد. با‌این‌حال پزشک گاهی اوقات این عمل را در طول بارداری یا فقط در ماه‌های آخر ممنوع می‌کند.

بسیاری از زنان معتقدند حس‌و‌حال فعالیت جنسی دست‌کم در بخشی از دوران بارداری متفاوت است. ممکن است گاهی لذت‌بخش‌تر از همیشه باشد و گاهی اصلا رضایت‌بخش نباشد. این تغییر لذت بی‌ربط به تغییرات جسمی زن نیست. افزایش جریان خون در ناحیه لگن و روان‌کاری طبیعی محیط واژن لذت رابطه را بیشتر می‌کند. از سوی دیگر، حساسیت برخی نواحی ممکن است سکس در بارداری را ناخوشایند کند و منجر به گرفتگی یا انقباض خفیف شکمی شود.

در چه مواقعی باید از رابطه جنسی در دوران بارداری پرهیز کرد؟

ممکن است در بارداری های پر خطری نظیر موارد زیر، پزشک از شما بخواهد که از رابطه جنسی در دوران بارداری خودداری کنید:

• خطر سقط جنین یا سابقه قبلی آن

• خطر زایمان زودرس (شروع انقباضات زایمانی زودتر از هفته 37 ام)

• خونریزی یا ترشحات واژینال یا درد کرامپی و بدون علت شکم

• نشت مایع از کیسه آمنیوتیک و یا پارگی آن

• باز شدن زود هنگام گردن رحم

• قرارگیری جفت در بخش تحتانی رحم (جفت سر راهی یا Placenta previa)

• دو قلو، سه قلو یا چند قلو بودن بارداری

به یاد داشته باشید که اگر پزشک رابطه جنسی در دوران بارداری را ممنوع کند، این به این معناست که هرگونه ارگاسم و برانگیختگی جنسی (نه صرفا مقاربت) نیز ممنوع خواهد بود.

پوزیشن رابطه جنسی در بارداری

برای آنکه فشار زیادی به شکم مادر باردار وارد نشود، انتخاب پوزیشن سکس در بارداری اهمیت زیادی دارد. طیبعتا با درازکشیدن به پشت فشار بیشتری بر اندام‌های داخلی یا شریان‌های اصلی وارد می‌شود. در عوض پوزیشن‌هایی که عمق و سرعت نفوذ در آنها قابل‌کنترل باشد، مثل پوزیشن جنسی قاشقی یا نشستن لبه تخت، راحتی بیشتری به مادر باردار می‌دهند.

رابطه جنسی دهانی و مقعدی

رابطه جنسی دهانی برای ادامه بارداری کاملا بی‌خطر است به‌شرطی که هوای اضافه در واژن زن باردار دمیده نشود. این اتفاق ممکن است باعث آمبولی و انسداد رگ‌های خونی شود و زندگی مادر و جنین را تهدید کند. همچنین اگر همسرتان در ناحیه اطراف دهان تبخال داشته است یا دارد، طی سه‌ماهه سوم بارداری به‌هیچ‌وجه رابطه جنسی دهانی نداشته باشید.

سکس مقعدی در بارداری به کودک آسیبی نمی‌رساند، اما برای مادر مبتلا به هموروئید دردناک است و اگر بلافاصله بعد از آن رابطه جنسی واژینال انجام شود، ممکن است منجر به انتقال باکتری‌های راست‌روده به محیط واژن شود. همچنین در صورت تشخیص جفت سرراهی، شاید رابطه مقعدی به جفت آسیب برساند.

رابطه جنسی با دهانه رحم باز

در صورت بازشدن دهانه رحم طی سه‌ماهه سوم بارداری، رابطه جنسی خطری ندارد و می‌تواند ادامه‌دار باشد. اما اگر این اتفاق زودتر از سه‌ماهه سوم رخ دهد و زن به‌اصطلاح دچار نارسایی دهانه رحم شود، احتمال خطر زایمان زودرس رابطه جنسی در بارداری را ممنوع می‌کند. این عارضه معمولا بین هفته‌های ۱۶ تا ۲۴ بارداری رخ می‌دهد و احتمال سقط جنین را افزایش می‌دهد.

در این شرایط، پزشک با چند بخیه دهانه رحم را تا زمان زایمان بسته نگه می‌دارد و فعالیت جنسی پرخطر را ممنوع می‌کند.

لکه‌بینی یا گرفتگی در بارداری

لکه‌بینی یا گرفتگی خفیف بعد از رابطه جنسی همیشه زنگ خطر نیست اما اگر بیشتر از چند دقیقه طول بکشد، با درد همراه باشد و موجب خون‌ریزی شود، جای نگرانی است. به‌محض آنکه کوچک‌ترین سؤال یا نگرانی ذهنتان را درگیر کرد، با پزشک خود تماس بگیرید و مطمئن شوید ادامه رابطه سلامت و ایمنی شما را به‌ خطر نمی‌اندازد.

تأثیر بارداری بر تحریک جنسی

بارداری به شکل‌های مختلف بر میل جنسی افراد اثر می‌گذارد:

• افزایش هورمون‌ها و جریان خون به اندام‌های تناسلی ممکن است میل جنسی مادر را افزایش دهد، به‌خصوص در سه‌ماهه دوم.

• برخی افراد به‌سبب نوسانات هورمونی و دردهای فیزیکی انرژی کمتری برای سکس در دوران بارداری دارند.

• در بسیاری از موارد، نگرانی‌ها و فشارهای ناشی از بارداری علاقه هر دو طرف به برقراری رابطه را کم‌رنگ می‌کند.

فواید رابطه جنسی در دوران بارداری

بسیاری از مادران باردار چیز زیادی درباره فواید سکس در بارداری نشنیده‌اند. برخی از این مزایا عبارت‌اند از:

• افزایش جریان خون به اندام‌های تناسلی ممکن است دفعات ارگاسم را بیشتر و کیفیت آن را بهتر کند.

• کالری‌سوزی و حفظ تناسب اندام با رابطه جنسی.

• نزدیکی عاطفی زن و مرد در دوران پرفشار بارداری.

• افزایش آنتی‌بادی IgA و جلوگیری از سرماخوردگی و سایر عفونت‌ها.

• آرامش و شادی با ترشح هورمون اندورفین.

رابطه جنسی پس از زایمان

شش هفته پس از زایمان را دوره پس از زایمان (Postpartum period) می‌نامند. رابطه جنسی در این دوران ممکن است اولویت آخر شما باشد. دلایل کاهش میل جنسی در این دوران عبارتند از:

• بهبودی اپیزیوتومی (برشی که حین زایمان واژینال در لبه های واژن و برای تسهیل خروج سر نوزاد انجام می شود)

• بهبودی برش‌های شکمی پس از سزارین

• خونریزی طبیعی که پس از زایمان رخ می‌دهد و 4 تا 6 هفته پس از تولد نیز ادامه پیدا می‌کند.

• خستگی ناشی از فرایند طولانی بارداری و زایمان

• نیازهای نوزاد (در صورت دوقلو یا سه قلو بودن بارداری، نیاز بدن به انرژی افزایش پیدا می‌کنند.

• تغییرات هورمونی

• درد پستان ها در اثر شیردهی

• مشکلات روحی روانی نظیر افسردگی پس از زایمان

• نگرانی در مورد مراقبت از نوزاد و یا مشکلات عاطفی با همسر

معمولا رابطه جنسی پس از بهبود کامل محل برش و یا بهبودی بافت‌های ظریف واژن ایمن است. این بهبودی معمولا چند هفته طول می‌کشد. در این خصوص می‌توانید از توصیه‌های پزشک نیز استفاده کنید‌. اکثر پزشکان توصیه می‌کنند تا 6 هفته پس از زایمان رابطه جنسی برقرار نشود.

موضوع مهم دیگر این است که رابطه‌ی جنسی باید زمانی انجام شود که فرد از نظر جسمی و روانی نیز آماده باشد. هم شما و هم شریک جنسی‌تان باید بتوانید صبر کنید. به دلیل مسائل و مشکلات مراقبت از فرزندان، ممکن است برگشتن به زندگی جنسی قبلی تا یک سال نیز طول بکشد.

اگر شما هم در دوران بارداری به سر می‌برید، بهتر است کسب اطلاعات در مورد رابطه جنسی در دوران بارداری و پس از آن را جدی بگیرید.

نکاتی که باید در مورد نزدیکی در بارداری بدانید

• سکس در دوران بارداری معمولا برای اکثر خانم‌های باردار بی‌خطر است. اما حقیقت این است که همبستری در دوران بارداری چندان راحت نیست و باید به روشی درستی انجام شود.

• نزديكی در ماه اول بارداری معمولا کمی برای خانم‌ها ناراحت‌کننده است. این موضوع معمولا به دلیل حساس شدن سینه‌ها و آلت تناسلی ایجاد می‌شود و در اکثر مواقع بعد از مدتی برطرف خواهد شد.

• سکس در حاملگی باید بدون ایجاد فشار به شکم و بدن زن انجام شود. از همین رو زن به‌هیچ‌عنوان نباید رو به شکم بخوابد و یا فشاری از جانب مرد به شکم او وارد شود.

• خوابیدن مرد روی زن در بارداری باید با احتیاط انجام شود و رابطه طوری برقرار شود که فشاری به شکم وارد نشود.

• ابتلا به عفونت‌های مقاربتی در دوران بارداری می‌تواند مشکلات جدی را برای سلامت شما و جنین ایجاد کنید. از همین رو سعی کنید در این دوران از کاندوم استفاده کنید و از برقراری رابطه جنسی دهانی و مقعدی اجتناب کنید.