بیوگرافی قیصر امین پور
قیصر امینپور در ۲ اردیبهشت ۱۳۳۸ در شهرستان گتوند استان خوزستان به دنیا آمد. پدرش مراد نام داشت. دوره راهنمایی و متوسطه را در مدرسه راهنمایی دکتر معین و آیتالله طالقانی دزفول گذراند و در سال ۱۳۵۷ در رشتۀ دامپزشکی دانشگاه تهران پذیرفته شد، ولی پس از مدّتی از تحصیل در این رشته انصراف داد.
قیصر امینپور، در سال ۱۳۶۳ بار دیگر، اما در رشته زبان و ادبیات فارسی به دانشگاه رفت و این رشته را تا مقطع دکترا گذراند و در سال ۱۳۷۶ از پایاننامۀ دکتری خود با راهنمایی محمدرضا شفیعی کدکنی با عنوان «سنّت و نوآوری در شعر معاصر» دفاع کرد. این پایاننامه در سال ۱۳۸۳ و از سوی انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شد.
او در سال ۱۳۵۸، به همراه سید حسن حسینی از جمله شاعرانی بود که در شکلگیری و استمرار فعالیتهای واحد شعر حوزه هنری تا سال ۱۳۶۶ تأثیرگذار بود.وی طی این دوران مسئولیت صفحه شعرِ هفتهنامه سروش را بر عهده داشت و اولین مجموعه شعر خود را در سال ۱۳۶۳ منتشر کرد.
اولین مجموعه او «در کوچه آفتاب» دفتری از رباعی و دوبیتی بود و به دنبال آن «تنفس صبح» تعدادی از غزلها و حدود بیست شعر نیمایی را در بر میگرفت که البته بعضی به اشتباه این اشعار را سپید میپندارند. این کتاب از سوی انتشارات حوزه هنری وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی به چاپ رسید. امین پور هیچگاه اشعار فاقد وزن نسرود و در عین حال این نوع شعر را نیز هرگز رد نکرد.
قیصر امینپور، تدریس در دانشگاه را در سال ۱۳۶۷ و در دانشگاه الزهرا آغاز کرد و سپس در سال ۱۳۶۹ در دانشگاه تهران مشغول تدریس شد. وی همچنین در سال ۱۳۶۸ موفق به کسب جایزه نیما یوشیج، موسوم به مرغ آمین بلورین شد. امینپور در سال ۱۳۸۲ بهعنوان عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزیده شد.
قیصر امین پور علاوه بر اشعاری که به زبان فارسی میسرود، به زبان لری بختیاری هم اشعاری سروده، که از محبوبیت خاصی در منطقه بختیاری (شامل استانهای خوزستان، چهارمحال بختیاری، شرق لرستان و غرب اصفهان) برخوردار است.
همسرِ امینپور، زیبا اشراقی، در سال ۱۳۹۶ با انتشار کتاب این ترانه بوی نان نمیدهد: سبکشناسی ترانههای قیصر امینپور، به قلمِ مهدی فیروزیان عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به جمع ناشران کشور پیوست.
ویژگی شعری قیصر امین پور
ویژگیهای شعری قیصر امین پور پیش از آنکه به عنوان شاعر کودک و نوجوان به شمار آید در جامعه ادبی امروز به خاطر ویژگیهای شعری اش شناخته شده است و شعرهای عمومی اش بیشتر از شعرهای کودکانه و نوجوانانه اش بر سر زبانهاست.
از نیمهی دوم دهه شصت بود که قیصر امین پور به ثبات زبان و اندیشه در شعرش دست یافت. هر چند جامعه ادبی او را به عنوان یک ادیب آکادمیک و استاد دانشگاه میشناسد، ولی حوزه ادبیات کودکان و نوجوانان هنوز قیصر را از آن خود میداند. دو دفتر "به قول پرستو" و "مثل چشمه- مثل رود" آوازه خوبی دارند.
در طلیعه دفتر "به قول پرستو" شاعر با طرح چند پرسش ارتباط خود را با مخاطب آغاز میکند:
چرا مردم قفس را آفریدند؟ ----- چرا پروانه را از شاخه چیدند؟
چرا پروازها را پر شکستند؟ ----- چرا آوازها را سر بریدند؟
قالبهای مورد علاقه قیصر امینپور عبارتند ار: چهارپاره – غزل – دو بیتی- قالب نیمایی- مثنوی
مضمون بکر: هوشیاری و دقت نظر قیصر امین پور از او شاعری مضمون یاب و نکته پرداز ساخته است. مضمون یابی و نکته پردازی او از نوعی نیست که وی را از واقعیتها دور ساخته و نازک اندیشیهای معما گونه را به ذهن و زبانش راه دهد. (مثل شاعران سبک هندی)
ویژگی زبان او در عین سادگی و روانی، از زیبایی چشمگیری برخوردار است، برای مثلاً شعرهای لحظه سبز دعا- حضور لاله ها- لحظه شعر گفتن از آین جمله اند.
سبک قیصر امین پور
شعرهای امینپور از حیث بلاغی ارزشمند بوده و بر ظرفیتها و توانمندی زبان فارسی افزودهاست. استفاده از آرایهٔ ایهام یکی از برجستهترین شگردهای او در شعر است. او توانسته ویژگیهای سبکی و بلاغی شعر کلاسیک و شعر نیمایی را با شعرهایش تلفیق کند. یکی از عواملی که در نهایت، باعث برجستگی سبکی اوست، نوآوری در بلاغت و درک انتظار مخاطبان امروز از شعر است.
آثار قیصر امین پور
از وی در زمینههایی چون شعر کودک و نثر ادبی، آثاری منتشر شدهاست که به آنها اشاره میکنیم:
• آینههای ناگهان
• تنفس صبح
• درکوچه آفتاب
• طوفان در پرانتز (نثر ادبی، ۱۳۶۵)
• منظومه ظهر روز دهم (شعر نوجوان، ۱۳۶۵)
• مثل چشمه، مثل رود (شعر نوجوان، ۱۳۶۸)
• بیبال پریدن (نثر ادبی، ۱۳۷۰)
• مجموعه شعر آینههای ناگهان (۱۳۷۲)
• به قول پرستو (شعر نوجوان، ۱۳۷۵)
• گزینه اشعار (۱۳۷۸، مروارید)
• مجموعه شعر گلها همه آفتابگردانند (۱۳۸۰، مروارید)
• مجموعه شعر دستور زبان عشق (۱۳۸۶، مروارید)
• کتاب شعر و کودکی(۱۳۸۵، مروارید)
• مجموعه کامل اشعار قیصر امین پور (مروارید)
• «دستور زبان عشق» آخرین دفتر شعر قیصر امین پور بود که تابستان ۱۳۸۶ در تهران منتشر شد و بر اساس گزارشها، در کمتر از یک ماه به چاپ دوم رفت.
مجموعه ای از آثار قیصر امین پور نیز توسط علیرضا افتخاری در آلبوم نیلوفرانه خوانده شدهاست که این مجموعه پرفروشترین آلبوم موسیقی سنتی تاریخ ایران میباشد.
درگذشت قیصر امین پور
وی در آخرین روزهای سال 1377 دچار سانحه تصادف در جاده کناره شمال گردید و به شدت مجروح شد.شدت جراحات وارده به دکتر قیصر امین پور به حدی بود که وی به دفعات تحت عمل های مختلف جراحی قرار گرفته و برای ادامه معالجات برای مدت کوتاه به کشور انگلستان اعزام شد. وی در سال 1381 تحت عمل پیوند کلیه قرار گرفت و بهبودی نسبی یافت.
دکتر قیصر امین پور در سال 1367 از مؤ سسه گسترش هنر، جایزه ویژه نیما یوشیج را دریافت کرد. همچنین در سال 1378 از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان یکی از شاعران برتر دفاع مقدس در دهه های 60 و 70 برگزیده شد.سر انجام در آبان ماه 1386 درگذشت.
قیصر امین پور در نظر دیگران
سید علی خامنهای در پیام تسلیت درگذشت او نوشت: «با اندوه و دریغ، خبر تلخ درگذشت شاعر فرزانهٔ انقلاب دکتر قیصر امینپور را دریافت کردم. از دست دادن او برای اینجانب و برای همهٔ اصحاب شعر و ادب، خسارت بار است. او شاعری خلاق و برجسته بود و همچنان به سمت قلههای این هنر بزرگ پیش میرفت… او و دوستانش نخستین رویشهای زیبا و مبارک انقلاب در عرصهٔ شعر بودند و بخش مهمی از طراوت و جلوهٔ این بوستان، مرهون ظهور و رشد آن عزیز و دیگر دوستان همراه اوست.»
دیدگاه