امروز: جمعه, ۲۰ مهر ۱۴۰۳ برابر با ۰۷ ربيع الآخر ۱۴۴۶ قمری و ۱۱ اکتبر ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 276462
۱۶۴۶
۱
۰
نسخه چاپی

هپاتیت | اطلاعات جامع درباره انواع هپاتیت

هپاتیت | توضیحات جامع درباره انواع هپاتیت

هپاتیت چیست؟

بزرگترین غده بدن کبد نام دارد. کبد به صورت یک کارخانه شیمیایی تعداد زیادی از مواد درگیر در متابولیک را می سازد، ذخیره می کند، تغییر می دهد، و ترشح می کند. کبد خون غنی شده از مواد مغذی را مستقیما از دستگاه گوارش دریافت می کند و سپس آنها را ذخیره می کند یا به شکل مواد شیمیایی تغییر می دهد تا بدن در جاهای دیگری که نیاز به متابولیک دارد استفاده کند. کبد دارای کار کرد پیچیده ای است و اختلال کبد بر روی همه سیستم های بدن اثر دارد. بنابراین مراقبت از کبد بسیار اهمیت دارد.

هپاتیت به معنای التهاب کبد است و بیشتر به دلیل عفونت ویروسی اتفاق می افتد. این عارضه می‌تواند دارای خودمحدودکنندگی باشد (یعنی به‌طور خود به خودی یا بدون درمان خاصی برطرف شود) یا اینکه ممکن است به سمت فیبروز، سیروز یا سرطان کبد پیش برود.

کبد مسئول فیلتر کردن مواد مضر جریان خون مانند سلول های مرده، سموم، چربی ها، هورمون ها و بیلی روبین ( ماده زرد رنگ در خون و مدفوع افراد) است. کبد ملتهب، نرم و بزرگ عملکرد طبیعی ندارد. در نتیجه سموم در بدن باقی می مانند و برخی از مواد مغذی توسط بدن پردازش نمی شوند.

برخی از انواع هپاتیت به صورت خود به خود یا بدون درمان خاصی برطرف می شود، اما انواع دیگر آن مانند هپاتیت C مزمن می توانند کشنده باشند. ویروس اصلی هپاتیت از راه های مختلفی در بدن افراد منتقل می شود ولی مواد سمی (الکل و برخی داروها) و بیماری های خود ایمنی باعث بروز هپاتیت غیرویروسی می شوند.

پنج ویروس اصلی هپاتیت وجود دارد که با حروف A، B، C، D و E نشان داده می‌شوند. این ویروس‌ها به‌علت بیماری و مرگ‌و‌میری که سبب می‌شوند و نیز پتانسیل شیوع و همه‌گیری که دارند، بسیار نگران‌کننده هستند، به خصوص انواع B و C که موجب بروز بیماری مزمن در میلیون ها نفر شده و اصلی‌ترین علت سیروز و سرطان کبد هستند.

هپاتیت A و E معمولا از راه خوردن غذا یا آب آلوده ایجاد می‌شوند. هپاتیت نوع B، C و D معمولا نتیجه‌ای از تماس فراروده‌ای با مایعات بدن آلوده هستند. شیوه‌های معمول انتقال این ویروس‌ها شامل دریافت خون یا فراورده‌های خونی آلوده، روش‌های پزشکی تهاجمی با استفاده از ابزار آلوده و برای هپاتیت B، انتقال از مادر به فرزند هنگام تولد، از اعضای خانواده به کودک و همچنین تماس جنسی است. عفونت حاد ممکن است بدون نشانه یا با نشانه‌های محدودی بروز کند یا اینکه ممکن است دارای نشانه‌هایی نظیر زردی در پوست و سفیدی چشم، تیرگی ادرار، خستگی مفرط، حالت تهوع، استفراغ و درد شکمی باشد.

ویروس‌های هپاتیت در درجه‌ی اول در سلول‌های کبدی تکثیر پیدا می‌کنند. این امر موجب می‌شود که کبد نتواند وظایف خود را انجام دهد.

علائم و نشانه های رایج هپاتیت

علائم و نشانه های هپاتیت حاد به سرعت ظاهر می شوند. آن ها شامل موارد زیر هستند:

- خستگی
- علائم آنفلانزا  مانند
- ادرار تیره
- مدفوع روشن
- درد شکمی
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن غیرقابل توضیح
- پوست زرد، که ممکن است نشانه هایی از یرقان باشد

هپاتیت مزمن به آرامی رشد می کند، بنابراین این نشانه ها و علائم ممکن است بسیار ظریف و خفیف باشند. بیماری هپاتیت ممکن است شبیه آنفلوانزا بروز کند.

انواع هپاتیت

پنج ویروس اصلی هپاتیت به نام های  A، B، C، D و E وجود دارد. در میان انواع ویروسی هپاتیت، A، B و C شایع تر هستند. هپاتیت A و E از راه خوردن غذا یا آب آلوده و سه نوع دیگر هپاتیت در اثر تماس فراورده های آلوده با مایعات بدن هستند.

۱- هپاتیت A

هپاتیت A معمولا با نوشیدن یا خوردن چیزی که به ویروس هپاتیت آلوده است، به وجود می آید. این نوع هپاتیت نسبت به انواع دیگر هپاتیت خطر کمتری دارد. بیشتر مواقع خودش به مرور درمان می شود و کبد را دچار تورم طولانی مدت نخواهد کرد. با اینحال 20 درصد افرادی که به این نوع هپاتیت مبتلا می شوند، مجبورند در بیمارستان بستری شوند. برای پیشگیری از این نوع هپاتیت می توان واکسن زد.

هپاتیت A بیماری مسری است که هیچ گاه به حالت مزمن در نمی آید. گاهی اوقات فرد علائمی از این هپاتیت ندارد اما به آن مبتلا هست چون نوعی مسمویت غذایی است که هر کسی را تهدید می کند. هپاتیت A در مناطقی که امکانات بهداشتی مناسبی ندارد و امکان آلوده شدن آب و غذا وجود دارد، منتقل می شود.

علل ایجاد بیماری هپاتیت A

- مصرف سبزیجات و میوه های شسته نشده

- خوردن صدف خام پرورش یافته در آب آلوده

- نوشیدن آب آلوده

- آشپز مبتلا به هپاتیت که قبل از آماده کردن غذا دست های خوب را نشسته است

- رابطه جنسی با فرد حامل ویروس  

نشانه های هپاتیت A

این بیماری معمولا تا چند هفته پس از مبتلا شدن خود را نشان نمی دهد اما نشانه های آن عبارتند از:

- ناراحتی معده

- اسهال

- تب

- زردی پوست و چشم ها

پیشگیری از هپاتیت نوع A

- دفع صحیح فاضلاب خانگی و شهری

- رعایت دقیق بهداشت فردی

- تهیه و توزیع غذای سالم

- حمایت از افرادی که نظارت و کنترل بر بهداشت مدارس، خوابگاه ها، سرباز خانه ها، و اردوگاه را بر عهده دارند.

درمان هپاتیت A

هپاتیت A بعد از چند ماه خودش برطرف می شود و نیازی به درمان خاصی ندارد. اما در صورتی که به این هپاتیت مبتلا شدید با یک واکسن ساده نیز از آن پیشگیری کنید. استفاده از این واکسن برای تمام کودکان یک ساله یا بزرگتر توصیه می شود. اگر به کشوری سفر می کنید که در آن هپاتیت  A شایع است یا شرایطی دارید که در خطر این بیماری قرارتان می دهد، قبل از سفر واکسن را تزریق کنید.

هپاتیت | توضیحات جامع درباره انواع هپاتیت

۲- هپاتیت B

هپاتیت B یک نوع عفونت کبدی خطرناک است که از طریق خون، مایع منی یا سایر مایعات بدن از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. برای مثال یک مادر آلوده، این بیماری را به فرزندش انتقال می دهد. شریک شدن در سوزن تزریق نیز افراد را در خطر این نوع از هپاتیت قرار می دهد.

بیشتر بزرگسالان مبتلا، درمان می شوند اما برخی از آنها به صورت حامل باقی می مانند. بدین منظور که با وجود اینکه علائم هپاتیت در آنها از بین رفته، می توانند دیگران را مبتلا کنند.

درمان هپاتیت B

اگر هپاتیت B درمان نشود به سیروز (التهاب شدید کبد) و سرطان کبد تبدیل می شود که هر کدام می توانند کشنده باشند. اکثر افراد مبتلا به این نوع هپاتیت هیچ علائمی ندارند. واکسن هپاتیت B مدت زیادیست که استفاده می شود و تاثیر آن تا ۹۵ درصد افزایش یافته است. این واکسن در سه مرحله و به مدت ۶ ماه است. جالب اینجاست که ۵۰ درصد افراد آخرین تزریق را فراموش می کنند چون آخرین تزریق پایان ۶ ماه است.

راه انتقال هپاتیت نوع B

- این ویروس خارج از روده است. تماس نزدیک با حاملین ویروس یا با بیماران مبتلا به حالت حاد
- تماس جنسی و دهان به دهان
- انتقال از مادر به نوزاد در طی دوره قبل از تولد
- از طریق وسایل نوک تیز آلوده برای کادر درمان ایجاد خطر می کند.

راه پیشگیری از هپاتیت نوع B

- توصیه به واکسیناسیون برای افراد در معرض خطر عفونت با تماس های جنسی و یا مواجهه با خون به صورت زیر جلدی و مخاطی
- توصیه به واکسیناسیون برای مسافران بین المللی به مناطق دارای سطح بالا یا متوسط آندمیک عفونت ویروسی هپاتیت B و برای اشخاص دچار بیماری مزمن کبدی یا دچار عفونت ویروسی نقص ایمنی اکتسابی
- توصیه به واکسیناسیون همه نوزادان
- اجتناب از رفتارهای پر خطر
- استفاده از احتیاطات استاندارد در مراقبت بالینی·

۳- هپاتیت C

هپاتیت C عفونت ویروسی است که از طریق بغل کردن یا بوسیدن فرد مبتلا منتقل نمی شود. همچنین در شیر مادر ویروس هپاتیت C وجود ندارد و با شریک شدن رژ لب با کسی که مبتلا است هم به این بیماری مبتلا نمی شوید.

هپاتیت C یک ویروس خونی است، یعنی تنها زمانی به آن مبتلا می شوید که با خون فرد بیمار در ارتباط باشید. هپاتیت C ممکن است با استفاده از تیغ فرد مبتلا، خالکوبی با دستگاه استریل نشده و یا رابطه جنسی منتقل شود.

راه انتقال هپاتیت C

- انتقال از طریق خون و فرآورده های خونی آلوده

- از طریق تماس جنسی

- توصیه به اجتناب از رفتار های پرخطر

- استفاده از احتیاطات استاندارد در مراقبت بالینی

- کنترل دقیق و استریل صحیح وسایل چند بار مصرف در مکان های درمانی

- اجتناب از ویال های چند دوزی در مکان های بالینی

علایم هپاتیت C

معمولا هیچ علامتی ندارد ولی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

- خستگی خفیف

- تهوع

- کم شدن اشتها

- درد عضلات و مفاصل

درمان هپاتیت C

شناسایی هپاتیت C مانند هپاتیت B برای پزشکان دشوار است. ۸۰ درصد افراد مبتلا به این ویروس هیچ علائمی ندارند و این عدم بروز علائم می تواند تا دهه ها ادامه پیدا کند. اگر فکر می کنید به هپاتیت  C مبتلا هستید از پزشک خود بخواهید با تست خون ساده این ویروس را بررسی کند . اگر هپاتیت C به موقع درمان شوند می توان آثار مخرب آن در زندگی را کنترل کرد.

طی چند سال گذشته درمان هپاتیت C پیشرفت های فراوانی داشته است و حتی سبب پیوند کبد در فرد مبتلا می شود. پزشکان قادرند آن را با یک قرص به مدت ۱۲ هفته درمان کنند. ۹۰ درصد افراد با موفقیت و کمترین عوارض جانبی درمان می شوند اما هنوز داروهای درمان هپاتیت C به همه افرادی که به آن نیاز دارند نرسیده است. متاسفانه هزینه های درمان بالاست.

۴- هپاتیت D

هپاتیت D را با نام هپاتیت دلتا یا ویروس ناکامل می شناسند. این هپاتیت شدیدترین نوع هپاتیت است. این ویروس برای زنده ماندن نیاز به عفونت همزمان هپاتیت B دارد.

این هپاتیت در افرادی که مبتلا به هپاتیت B هستند، رخ می دهد و وضعیت بیماری آنها را بدتر می کند. این هپاتیت هم از مادر به نوزاد و هم از راه ارتباط جنسی منتقل می شود.

علائم هپاتیت D

- احساس خستگی

- تهوع

- کاهش اشتها و لاغری

- روشن شدن رنگ مدفوع

- تیره شدن رنگ ادرار و …

درمان هپاتیت D

هیچ داروی ضد ویروسی برای درمان هپاتیت D در این زمان وجود ندارد. براساس مطالعه 2013، دارویی بنام اینترفرون برای درمان هپاتیت D استفاده می شود، اما این بیماری در حدود 25 تا 30 درصد در افراد پیشرفت می کند.

هپاتیت D را می توان با دریافت واکسن هپاتیت B پیش گیری کرد، زیرا عفونت با هپاتیت B برای توسعه هپاتیت D ضروری است.

هپاتیت | توضیحات جامع درباره انواع هپاتیت

۵- هپاتیت E

هپاتیت E نیز همانند هپاتیت A از طریق غذا و آب آلوده منتقل می شود. این بیماری بیشتر در کشورهایی شایع است که منابع آب و غذا کم است. همچنین این ویروس از راه مدفوع نیز منتقل می شود و در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف خود را نشان می دهد.  

چگونه بدن را از هپاتیت E محافظت کنیم؟

- رعایت بهداشت فردی

- شستن دست ها

- خوردن غذاهای پخته شده

- پرهیز از خوردن گوشت خوک، گراز و آهو

- پرهیز از نوشیدن آب های تصفیه نشده

درمان هپاتیت E

در حال حاضر، هیچ درمان پزشکی خاصی برای درمان هپاتیت E در دسترس نیست. از آنجا که این عفونت معمولاً حاد نیست، به طور معمول خودش حل می شود.

افراد مبتلا به این نوع عفونت، اغلب توصیه می شود که استراحت کافی داشته باشند، مقدار زیادی مایعات بنوشند، مواد مغذی کافی داشته باشند و از الکل دوری کنند. با این حال، زنان باردار که این عفونت را رشد می دهند، نیازمند نظارت و مراقبت نزدیک هستند.

تشخیص هپاتیت

معاینه فیزیکی: پزشک در طول معاینه فیزیکی به آرامی شکم شما را فشار می‌دهد تا درد یا التهاب را تشخیص دهد. او همچنین بزرگ شدن کبد را تشخیص می‌دهد.در صورتی که پوست یا چشم‌های شما زرد شده باشد، پزشک در طول معاینه متوجه آنها می‌شود.

بیوپسی کبد: بیوپسی کبد یک آزمایش کم تهاجمی است که شامل برداشتن نمونه‌ای از بافت از کبد است. به عبارت دیگر، این کار از طریق پوست و همراه با یک سوزن قابل انجام است و به جراحی نیاز ندارد. این آزمایش به پزشک این امکان را می‌دهد تا وجود التهاب یا عفونت یا آسیب دیدگی کبد را تشخیص دهد.

آزمایش‌های عملکرد کبد: در آزمایش‌های عملکرد کبد از نمونه‌های خون برای تعیین عملکرد کبد استفاده می‌شود. این آزمایشات بررسی می‌کنند که آیا کبد پسامد خون، پروتئین و آنزیم‌ها را تصفیه می‌کند، یا خیر. سطوح آنزیم بالای کبد نشان می‌دهد که آسیب دیده است.

اولتراسوند: در روش فراصوت شکم، از امواج فراصوت برای گرفتن تصویر از ارگان‌های داخل شکم استفاده می‌شود. این آزمایش مایع درون شکم، بزرگ شدن کبد یا آسیب دیدگی کبد را نشان می‌دهد.

آزمایشات خون: آزمایشات خون برای تشخیص این مساله مورد استفاده قرار می‌گیرند که حضور پادزهرها و پادگن های ویروس هپاتیت در خون نشان می‌دهد یا تایید می‌کند کدام ویروس باعث هپاتیت می‌شود.

راهکارهایی برای پیشگیری از انتقال هپاتیت

رعایت نکات زیر برای پیشگیری از انتقال هپاتیت به افراد سالم سودمند است:

- تصحیح عادات زندگی شامل ترک اعتیاد و مصرف الکل
- پرهیز از استفاده مشترک وسایل شخصی و تزریقات
- آگاهی دادن به افراد ارائه دهنده خدمات پزشکی و دندانپزشکی در مورد آلودگی
- داشتن رفتار جنسی مطمئن
- ترغیب و آموزش خانواده برای چک آپ و دریافت آموزش‌ها و خدمات پیشگیری مرتبط
- قرار دادن دستمال یا البسه آلوده به خون در کیسه پلاستیک قبل از دور انداختن
- دادن آگاهی در مورد راه‌های عدم انتقال شامل: عطسه، سرفه، در آغوش کشیدن، آب، غذا و تماسهای معمول روزانه
نکته: باید توجه داشت که به هیچ عنوان نباید بیمار را از فعالیت های اجتماعی و حضور در جمع شامل کار ، مدرسه ، بازی و …محروم کرد.

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید