بیماری بوسه یا مونونوکلئوز | بیماری واگیردار بوسه | علائم، عوارض و نحوه درمان بیماری بوسه

مونونوکلئوز عفونی یا بیماری بوسه یک بیماری علامت دار در نتیجه تماس با ویروس اپشتین بار (EBV) می باشد.بیماری معمولا از طریق تماس نزدیک ایجاد می شود.

بیماری بوسه

مونونوکلئوز عفونی که به آن بیماری بوسه یا تب غده ای نیز گفته می‌شود، یک بیماری عفونی است که از ویروس اپشتین بار ناشی می‌شود. این ویروس به خانواده‌ی هرپس تعلق دارد و سلول‌های لنفوسیت و اپیتلیال را هدف قرار می‌دهد. این ویروس که عموما در بزاق و مخاط وجود دارد، بیش‌تر از طریق بوسه، عطسه، و سرفه، یا استفاده از قاشق و چنگال یا نی مشترک شیوع پیدا می‌کند. این ویروس به واسطه‌ی تماس‌های اتفاقی منتقل نمی‌شود.

علائم و نشانه های بیماری بوسه

1. گلو درد

اگر گلو درد، تورم لوزه، تورم غدد لنفاوی به خصوص در یک طرف از گردن را دارید ممکن است نشانه های مونونوکلئوز عفونی باشد.

2. راش پوستی

یکی از اولین نشانه های مونونوکلئوز عفونی این است که راش پوستی بعد از مصرف آنتی بیوتیک برای درمان گلو درد بروز می کند.

گاهی از اوقات مصرف آنتی بیوتیک هایی همچون آموکسی سیلین یا آمپی سیلین در این شرایط باعث بروز راش پوستی می شود.

3. تماس یا بوسیدن فرد آلوده به ویروس

 مونونوکلئوز عفونی به عنوان بیماری بوسه نیز شناخته می شود چون از طریق بزاق به راحتی به سایر افراد منتقل می شود. با اینکه احتمال ابتلا به این بیماری از طریق فنجان یا وسایل شخصی هم وجود دارد اما آسان ترین روش برای ابتلا به چنین شرایطی بوسیدن فردی است که در حال حاضر با این بیماری دست و پنجه نرم می کند.

پیشگیری از انتقال مونونوکلئوز عفونی بعد از اینکه فرد با ویروس EBV آلوده شد کمی دشوار است چون ممکن است این ویروس برای همیشه در بدن فرد حضور داشته باشد و در بازه های زمانی مختلف خود را نشان دهد.

4. خستگی شدید

برخی افراد ممکن است وانمود کنند همیشه خسته اند اما اگر کل هفته احساس خستگی شدیدی داشتند این موضوع ممکن است نشانه مونونوکلئوز عفونی باشد.

اغلب در این شرایط فرد با خودش می گوید: من که شب را خوب خوابیدم و کل روز را استراحت کردم پس چرا باز هم احساس خستگی شدیدی دارم؟ احساس می کنم کوه کنده ام.

5. تب

اگر تب دارید (معمولا بین ۱۰۱ الی ۱۰۴ درجه) یا سرماخوردگی دارید که بیش از حد معمول طول کشیده است بهتر است نشانه های بیماری بوسه را بررسی کنید.

افراد زمانی که به این بیماری مشکوک می شوند که بیماری شبیه به سرماخوردگی دارند و این بیماری زیاد طول می کشد یا تب بالا و غدد متورمی دارند.

6. مشکل در تنفس

یکی از عوارض مونونوکلئوز عفونی انسداد مسیرهای هوایی به خاطر التهاب است. همین امر باعث می شود فرد در نفس کشیدن مشکل داشته باشد یا سینه اش خس خس کند.

7. درد شکمی

درد یا ناراحتی در قسمت چپ و بالای شکم ممکن است نشانه بزرگ شدن طحال به خاطر ویروس EBV باشد.

در این شرایط از انجام دادن تمرینات تماسی سخت که می تواند آسیب بیشتری به طحال وارد کند خودداری کنید.

8. کاهش اشتها

اگر احساس گرسنگی ندارید یا فکر می کنید نمی توانید چیزی بخورید شاید به این بیماری مبتلا شده باشید.

یک رژیم غذایی سالم که غنی از میوه ها و سبزیجات و مایعات زیاد است برای بهبود چنین بیماری ضروری است.

9. سردرد

اگرچه این موضوع شیوع کمتری دارد و ممکن است سردرد به بیماری های دیگری هم مرتبط باشد اما گاهی از اوقات چنین شرایطی وقتی با سایر نشانه های مونونوکلئوز عفونی همراه می شود ممکن است پزشک را به وجود بیماری بوسه مشکوک کند.

10. بهداشت ضعیف

سعی کنید به  چشم، گوش، بینی یا دهانتان دست نزنید. ویروس EBV می تواند برای چندین ساعت در محیط های مرطوب بماند و زندگی کند و اگر آن را لمس کنید و سپس دست تان را به صورت بزنید ویروس مسیری برای ورود به سیستم تان خواهد داشت.

11.  ابتلا به سایر بیماری ها

یکی از عوارض نادر اما حاد مونونوکلئوز عفونی ابتلا به مننژیت، التهاب مغز و اختلال فلج است.

پیشرفت بیماری بوسه و نحوه انتقال آن

بیماری بوسه به آرامی پیشرفت می کند. ویروس اصلی پشت مونو، EBV یک دوره نهفته است.  این بدان معنی است که پس از دریافت ویروس ، هیچ علائمی ایجاد نمی شود تا بعد از 4 تا 6 هفته. علائم در هر فرد متفاوت است. این بیماری به طور معمول دارای یک مرحله ناگهانی از علائم ظاهری، و به دنبال آن یک مرحله طولانی تر از خستگی است.

ویروس EBV باعث بیشتر موارد بیماری بوسه می شود. ویروس دیگری به نام سیتومگالوویروس (CMV) همچنین ممکن است بعضی اوقات علائم مشابه  این بیماری را ایجاد کند. این ویروس EBV مسری است. بوسیدن اصلی ترین شیوه پخش و انتقال آن است، اما EBV می تواند از طریق روش های دیگر نیز انتقال یابد، از جمله:

• اشتراک غذا و نوشیدنی

• استفاده از مسواک مشترک

عوارض بیماری بوسه

با توجه به علائم این بیماری، می توان فهمید که بوسه می تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد و به دنبال آن دوره بهبودی انجام می شود. بهبودی بیش از سایر ویروس های رایج در مجاری هوایی فوقانی مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی طول می کشد.

در موارد نادر، این بیماری می تواند پیچیده باشد و عوارض و مشکلات حاد تری را به وجود آورد. در صورت بروز علائم غیرمعمول یا پیشرفته مانند مشکلات تنفسی یا درد معده، فرد باید فوراً از پزشک درخواست کمک کند. برخی از عوارض رایج در کودکان و نوجوانان می تواند شامل:

• بروز سایر عفونت های جدی تر

• اختلال در خون

• التهاب شدید گلو که بر تنفس تأثیر می گذارد

• کبد یا طحال متورم

• راش

تا زمانی که به خوبی بهبود یافته باشند، به افرادی که ین بیماری را داشته اند توصیه می شود تا به دست آوردن بهبودی کامل، 3 هفته پس از بیماری از ورزش های تماسی خودداری کنند تا از صدمه به طحال جلوگیری شود.

نحوه تشخیص بیماری بوسه

تشخیص مونونوکلئوز عفونی از روی تظاهرات بالینی صورت می گیرد و باید توسط روش های لابراتواری تایید شود. در این تست ها، تعداد گلبول های سفید (wBc) افزایش می یابد و در شمارش افراقی آنها، لمفوسیتوز نسبی دیده می شود که می تواند در طی هفته دوم به ۷۰ تا ۹۰ درصد برسد. معمولا در خون محیطی لنفوسیت های غیر عادی وجود دارد.

یافته کلاسیک سرولوژی در مورد مونونوکلئوز، حضور آنتی بادی هتروفیل PUAL-BUNNELL (ایمونو گلوبین هایی که اریتروسیت های گوسفند را آگلوتینه می کنند) می باشد. یک تست سریع و ارزان برای این آنتی بادی ها در دسترس است. در بیش از ۹۰‎٪ از بالغبن جوان مبتلا، نتیجهٔ تست حضور آنتی بادی هتروفیل مثبت است اما کودکان کوچکتر از ۴ سال، غالبأ نتایج منفی دارند. جهت آشکارسازی آنتی بادی های اختصاصی EBV در افراد مشکوک به عفونت EBV که نتایج تست paul -Bunnell آنها منفی بوده، باید تست ایمونوفلورسنت غیر مستقیم انجام گیرد.

تست ELISA و آنتی ژنهای مشتق از DNA نو ترکیب نیز ممکن است به جای تست های ایمونوفلورسنت غیر مستقیم استفاده شوند.

روش های درمان و پیشگیری بیماری بوسه

پزشک می تواند از طریق معاینه جسمی به راحتی مونو را تشخیص دهد. مونونوکلئوزعفونی بیماری است که در نهایت بدون درمان نیز بهبود می یابد ، اگرچه برخی از افراد برای عوارض به وجود آمده نیاز به مراقبت دارند. در حال حاضر هیچ واکسنی برای بیماری بوسه وجود ندارد. این عاقلانه است که در صورت تشخیص از بوسیدن خودداری کنید ، زیرا این امر مانع از انتشار این بیماری به دیگران می شود.

چند هفته قبل از هرگونه علائمی، ویروس وارد بدن می شود. هرکسی که علائم عفونت ویروسی دارد باید از تماس نزدیک با دیگران خودداری کند و مراحل زیر را انجام دهد:

• در طول روز مایعات زیادی را بنوشید و استراحت کنیدمایعات می توانند شامل آب میوه ای ها باشند.

• از داروهای مسکن و ضد التهاب استفاده کنید که توسط پزشک تایید شده است ، مانند ایبوپروفن.

• از دست دادن اشتها طبیعی است ، اما افراد باید میزان مصرف طبیعی غذا را حفظ کنند.

• از مصرف الكل خودداری كنید ، زیرا ممکن است این بیماری به كبد فشار بیاورد.

• مونو می تواند در حین بهبود اذیت کننده باشد ، اما افراد مبتلا به این بیماری نیازی به نگرانی در مورد تأثیر طولانی مدت ندارند.

هیچ روش اثبات شده ای برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد ، اما چند نکته ساده می تواند به جلوگیری از آن کمک کند:

• شستن دست ها بعد از استفاده از حمام و قبل از غذا

• سرفه یا عطسه به آستینو شستن دستها پس از آن

• از افرادی که مونو یا علائم مونو دارند تا بهبودی دوری کنید

• کسانی که علائم مونو دارند، در خانه بمانند.