انحراف شصت پا یا هالوکس والگوس | علائم انحراف شصت پا | درمان انحراف شصت پا

هالوکس والگوس عارضه ای است که با بیرون زدگی شست پا مشخص می شود.

انحراف شصت پا

انحراف شست پا به سمت انگشتان دیگر و خارج بدن را هالوکس والگوس می‌گویند. این عارضه در تمام سنین شایع است و شیوع آن در خانم­‌ها بیشتر از آقایان است.

انحراف شست پا یک برآمدگی استخوانی در مفصل پایه‌ی انگشت بزرگ است. انحراف شست پا زمانی ایجاد می‌شود که انگشت بزرگ پا به انگشت کناری فشار وارد کرده و باعث بزرگ شدگی و بیرون زدگی مفصل شست پا شود. در این حالت پوست انگشت دارای انحراف، قرمز و متورم خواهد شد. پوشیدن کفش‌های تنگ و باریک باعث ایجاد انحراف و یا تشدید انحراف موجود در شست پا می‌شود. همچنین انحراف شست پا در نتیجه‌ی وجود یک مشکل ساختاری ژنتیکی، فشار به پا یا مشکلاتی همچون آرتریت ایجاد می‌شود.

علائم و نشانه های هالوکس والگوس

• درد پا که ممکن است مداوم باشد یا فقط حین راه رفتن و پوشیدن کفش احساس شود.

• التهاب و قرمز شدن پوست انگشت شست پا

• کاهش انعطاف پذیری انگشت شست پا

• تورم و التهاب شست پا

• ایجاد توده بزرگ در انگشت شست پا یا نزدیک آن

• کشیده شدن انگشت شست پا به سمت انگشتان دیگر پا

• کشیده شدن پوست شست پا

• افزایش ضخامت پوست در قسمت زیری انگشت شست پا

• ایجاد پینه در انگشت کناری شست

• اختلال در حرکت انگشت شست پا

• اختلال در وضعیت راه رفتن

علت انحراف انگشت شصت پا

علت کج شدن انگشت شصت پا یا هالوکس والگوس می‌تواند ارثی و خانوادگی باشد. علاوه بر این، دلایل دیگری برای کجی انگشت شست پا وجود دارد که عبارتند از:

• استفاده از کفش­‌های تنگ و نامناسب

• استفاده از کفش­‌های با پاشنه نامناسب و پاشنه بلند

• صافی کف پا

• ایستادن­‌های طولانی مدت

• بیماری­‌های زمینه­‌ای مثل نقرس، رماتیسم و آرتروز و …

• ضعف عضلات پا به ویژه عضله دورکننده شست

عوامل خطر

عواملی که ممکن است احتمال انحراف شست پا را افزایش دهند عبارتند از:

• کفش‌های پاشنه ‌بلند: پوشیدن کفش‌های پاشنه‌ بلند به انگشتان پا در جلوی کفش‌ فشار وارد می‌کند و اغلب انگشتان را جمع می‌کند.

• کفش‌های نامناسب: افرادی که کفش خیلی تنگ، خیلی باریک یا نوک تیز می‌پوشند بیشتر در معرض خطر ایجاد انحراف در شست پا قرار دارند.

• آرتریت روماتوئید: ابتلا به این بیماری التهابی خطر ایجاد انحراف در شست پا را افزایش می‌دهد.

• وراثت: ممکن است انحراف شست پا به دلیل وجود یک مشکل ساختاری ارثی در پاها باشد.

درمان انحراف انگشت شصت پا یا هالوکس والگوس

درمان برخی از انحرافات نیازی به جراحی ندارد و تنها با تزریق کورتیزون مشكل حل می شود. درمان های خانگی ديگر عبارتند از:

• کفش مناسب: کفش هایی که فضای کافی بين انگشتان پا ايجاد می كنند و  فشار را تسکین دهند.

• اندازه گیری پا: اندازه پای خود را بسنجيد و کفش مناسب به آن خريداری كنيد.

• بالشتک، جلوگيری از ضربه زدن یا پاره شدن انگشتان پا: پد يا بالشتك هايی كوچك بين انگشتان اسيب ديده پا قرار می دهند كه به کاهش تحریک پا و درد کمک می کند.

• جلوگیری از فعالیت هایی که باعث افزایش درد می شوند: این فعالیت ها شامل ایستادن طولانی مدت یا بر اثر ورزش های شدتی رخ می دهد.

• یخ: استفاده از یخ در منطقه آسیب دیده می تواند به کاهش ورم کمک کند.

• داروهای تسکین دهنده درد: ایبوپروفن باعث کاهش درد و ورم می شود و بدون نسخه در دسترس هستند.

• تزریق کورتیزون: این دارو می تواند ورم را کاهش دهد، به خصوص ورم بين مفاصل و استخوان های پا. اغلب اين گزينه درمانی توسط پزشك توصيه می شود.

• مسکن‌های درد بدون نیاز به نسخه: استفاده از مسکن‌هایی مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن.

• مسکن‌های قوی‌تر: ازجمله داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، می‌توانند درد را کاهش داده و تحمل عارضه را آسان‌تر کنند.

• تزریق استروئید: تزریق استروئید به درون مفصل می‌تواند درد و التهاب را کاهش دهد.

• فاصله دهنده‌های انگشتی: این وسایل (اعم از پدهای سیلیکونی) به کاهش فشار از روی مفاصل انگشتان کمک کرده، اصطکاک را کاهش داده و از منطقه‌ی حساس اطراف مفصل شست پا، محافظت می‌کنند.

• پدگذاری و نوارپیچی پا به حالت عادی: پزشک شما ممکن است پای شما را نوارپیچی کرده و یا پدهایی برای آن کار بگذارد که می‌توانند فشار ناشی از هالوکس والگوس (انحراف شست پا) را کاهش دهند.

• کفی‌های طبی برای کفش: استفاده از کفی‌های طبی آماده که در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند می‌تواند باعث حمایت از قوس پا شود.

• استفاده از محافظ و اسپلینت: این وسایل کمک می‌کنند تا درد ناشی از هالوکس والگوس (انحراف انگشت شست پا) کاهش یافته، موقعیت مناسب انگشتان تنظیم شده و فضای مناسب برای کاهش ناراحتی ایجاد شود.

• اصلاح فعالیت‌ها: اگر در طول روز به مدت طولانی بر روی پای خود فشار می‌آورید، فعالیت‌هایی مانند ورزش‌های سنگین، پیاده‌روی و یا ایستادن را کم کنید.

• فیزیوتراپی: هیچ مدرکی مبنی بر سود بلندمدت ناشی از فیزیوتراپی وجود ندارد.

ورزش

ورزش به کاهش هالوکس والگوس کمک کرده یا حتی مانع پیشرفت آن شده و باعث می‌شود فرد نیاز به جراحی پیدا نکند. حرکات ورزشی زیر را هر روز، مخصوصا پس از در آوردن کفش‌هایتان، انجام دهید:

بالا بردن قوس کف پا

می‌توانید با بالا بردن قوس کف پا در خانه، آن را بکشید. این کشش به تقویت و کشیدگی قوس‌ها کمک کرده و گرفتگی و درد پاها را کاهش می‌دهد. می‌توانید این حرکت را روی یک زیرانداز ورزشی انجام دهید.

• ایستاده و پاها را به اندازه عرض باسن باز کنید. سپس تمام ده انگشت را بالا برده و آنها را به سمت بالا بکشید. به آرامی و یکی یکی انگشتان را پایین آورید.

• تنها انگشتان کوچک را بالا برده و انگشت بزرگ را روی زمین بگذارید. انگشت بزرگ را به جلو و پایین بکشید.

• سپس برجستگی انگشت بزرگ و قسمت داخلی پاشنه را روی زمین قرار دهید. این کار قوس پا را بالا نگه داشته و آن را تقویت می‌کند.

کشش انگشتان پا

شما باید کشش انگشتان را با بالا بردن انگشتان و سپس گذاشتن آنها روی زمین انجام دهید. این حرکت به کشش و تقویت مفاصل انگشت کمک می‌کند.

• چندین مرتبه انگشت بزرگ را بالا برده و آن را بکشید. انگشت بزرگ را به سمت جلو کشیده و سپس به آرامی آن را پایین آورید، مانند وقتی که تلاش می‌کنید کلیدی که جلوی انگشتتان است را فشار دهید. سپس به آرامی انگشت را پایین آورید.

• پس از چند مرتبه انجام این حرکت، متوجه خواهید شد عضله‌ای که از قسمت داخلی پاشنه به داخل قوس کف پا و انگشت بزرگ می‌رود درد خواهد گرفت. این نشانه خوبی است زیرا می‌خواهید با این عضله، یعنی عضله ابداکتور هالوسیس کار کنید.

• سپس تمام انگشتان را بالا برده و تنها انگشتان کوچک را کشیده و آنها را به سمت زمین برگردانید. این حرکت را چند مرتبه تکرار کنید.

• در انتها انگشتان میانی را بالا برده و آنها را بکشید. سپس تنها انگشت بزرگ و انگشت کوچک را کشیده و آنها را به زمین بگذارید.

انجام حرکات ورزشی کم برخورد

برای جلوگیری از تحریک و تشدید بونیون، باید حرکات ورزشی کم برخورد، مانند پیاده روی، شنا، یا دوچرخه ثابت، انجام دهید. این فعالیت‌ها به اندازه‌ی حرکات پر برخوردی همچون دو، هنرهای رزمی یا ورزش‌های تماسی به بونیون آسیب نمی‌رسانند. اگر به مرور زمان درد و ناراحتی حاصل از بونیون کاهش یافت، می‌توانید حرکات پر برخورد را نیز انجام دهید.

جراحی

هنگامی که بیماران در سنین بالا برای درمان هالوکس والگوس مراجعه می‌کنند، اغلب به این دلیل است که هالوکس والگوس در آنها مشکلات دیگری را ایجاد نموده است. در مورد این بیماران، درد تقریبا ثابت است و حتی برای انگشت دوم پا نیز مشکل ایجاد کرده است.

هدف از عمل جراحی هالوکس والگوس، تسکین درد و برگرداندن انگشت شست پا به حالت اولیه و درست است. جراح استخوان‌ها، رباط‌ها، تاندون‌ها، و اعصاب را به حالت اولیه برمی‌گرداند و برجستگی پینه‌ای کل را برطرف می‌کند.

بیش از ۱۵۰ نوع جراحی هالوکس والگوس وجود دارد، اما جراحان معمولا یکی از روش‌های معمول را از بین حدود نیم دو جین روشی که معمول‌تر است را انتخاب می‌کنند.

انواع جراحی برای درمان هالوکس والگوس

هدف اعمال جراحی که در درمان انحراف شست پا یا هالوکس والگوس بکار برده میشوند از بین بردن درد و تصحیح تغییر شکلی است که در پنجه پا بوجود آمده است. این اعمال جراحی عبارتند از:

ترمیم تاندون ها و لیگامان های اطراف شست پا

در این بیماری در بسیاری اوقات بافت های نرم اطراف مفصل شست در یک طرف مفصل شل و در یک طرف دیگر سفت هستند و همین امر موجب انحراف شست پا میشود. با این جراحی سعی میشود بافت های شل، سفت شوند و بافت های سفت و غیر قابل انعطاف شل شوند.

آرترودز

در این روش غضروف مفصل متاتارسوفالانژیال یعنی مفصل بین شست پا و کف پا کاملاً برداشته شده و این مفصل خشک میشود. از این نوع عمل جراحی معمولاً در بیمارانی که سائیدگی شدیدی در این مفصل دارند یا اعمال جراحی قبلی که برای تصحیح انجام شده موفق نبوده است استفاده می شود.

بونیونکتومی

در این نوع جراحی برجستگی استخوانی کنار مفصل شست برداشته میشود. از آن در مواقعی استفاده میشود که شست انحراف زیادی نداشته و مشکل بیمار بیشتر برجسته بودن استخوان است.

رزکشن آرتروپلاستی

در این جراحی استخوان دو طرف مفصل متاتارسوفالانژیال شست برداشته میشود. در افراد مسن یا افراد با سائیدگی شدید مفصل شست یا کسانی که جراحی های قبلی در درمان بیماری موفق نبوده اند استفاده میشود.

استئوتومی

در این جراحی استخوان های اطراف مفصل شست شکسته شده و سپس در وضعیت مناسب دوباره در کنار یکدیگر قرار داده می شوند.

اکثر اعمال جراحی برای انحراف شست پا بصورت سرپایی انجام میشوند به این معنی که بیمار چند ساعت قبل از جراحی در بیمارستان بستری شده و سپس به اطاق عمل میرود. در آنجا معمولاً جراحی بدون استفاده از بیهوشی عمومی انجام می شود.

پزشک با تزریق داروهای بیحسی در ناحیه مچ پای شما، پا را بیحس کرده و جراحی را انجام میدهد. در حین جراحی شما هوشیار هستید. جراحی حدود یک ساعت طول میکشد و بعد از آن شما به اطاق ریکاوری رفته و بعد از چند ساعت از بیمارستان مرخص می شوید.

عوارض عمل جراحی انحراف انگشت شصت پا

جراحی هالوکس والگوس بسیار متداول است و در اغلب موارد بسیار موفق است. برخی خطرات و عوارض مرتبط با جراحی اصلاحی بونیون شامل موارد زیر است:

عفونت

عفونت یکی از عوارض جانبی هر عمل جراحی است و پزشک جراح شما معمولاً آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد. اگر دچار عفونت حادتری شدید، نیاز به آنتی بیوتیک های قوی تر و متفاوتی دارید. عفونت اغلب در پوست یا زیر اسکار اتفاق می افتد. بهرحال، این عفونت می تواند به سرعت تا استخوان برسد و منجر به استومیلتیس شود. افراد دیابتی و سیگاری بیشتر در معرض عفونت هستند.

تغییر شکل مجدد انگشت پا

بعد از چند ماه، ممکن است شما متوجه رشد دوباره استخوان بونیون خود شوید. این مساله همیشه قابل پیشگیری نیست و ممکن است به جراحی مجدد نیاز باشد. گاهی اوقات تغییر شکل قابل اصلاح نیست و منجر به بیرون زدگی انگشت شست پای شما می شود.

مشکلات استخوان

• نکروز آواسکولار سر استخوان متاتارس: اگر جریان خون به یک قسمت از استخوان شما متوقف شود، آن استخوان از بین خواهد رفت. این عارضه، بسیار نادر است اما از آنجایی که بسیار جدی است همیشه به آن اشاره می شود. نکروز آواسکولار در معاینات بعدی عکس رادیولوژی مشخص می شود و ممکن است به جراحی مجدد برای خارج کردن بافت مرده استخوان نیاز باشد.

• عدم استخوان سازی (nonunin) یا بازسازی استخوان در محل اشتباه (malunion)

• دردهای مزمن

مشکلات عصبی

اگر در حین جراحی به اعصاب آسیب برسد یا اعصاب از بین بروند، شما ممکن است دچار بی حسی شده یا احساس مور مور در انگشتان داشته باشید. این مشکل معمولاً به صورت خود به خود برطرف خواهد شد.

مشکلات مربوط به تجهیزات جراحی

پیچ ها، پین ها و پلت هایی که در جراحی های ارتوپدی استفاده می شود می توانند زمینه ساز بروز مشکلاتی شوند. این مشکلات، مربوط به زمانی می شوند که این ابزار شل شوند، اما اغلب فرد بیمار در محل بین بافت نرم و جسم خارجی احساس خارش می کند که این مشکل با برش یا جابجا کردن این ابزار، برطرف خواهد شد.

همچنین برخی عوارض عمومی که ممکن است برای هر عمل جراحی اتفاق بیفتد شامل موارد زیر می شود:

• لخته شدن خون در پا و ریه

• مشکلات قلبی و ریوی

• عفونت شدید

• خونریزی

• سفتی شست پا