قانقاریا یا گانگرن به مرگ بافت بدن به دلیل عدم جریان خون یا عفونت جدی باکتریایی اشاره دارد.
قانقاریا
قانقاریا به مرگ بافت بدن به دلیل کمبود جریان خون و یا عفونت باکتریایی خطرناک گفته می شود و عموما بر اندام های انتهایی بدن، از جمله انگشتان دست و پا تاثیر می گذارد، همچنین می تواند در عضلات و اندام های داخلی رخ دهد.
این بیماری به دلیل عفونت با باکتری کلوستریدیوم پرفرنژنس ایجاد می شود که در زباله های خانگی هم وجود دارد. در صورت ابتلا به بیماری هایی که موجب آسیب رگ های خونی و جریان خون می شود مثل دیابت و سخت شدن رگها ( تصلب شریان) ،احتمال پیشرفت قانقاریا بیشتر می شود.
درمان های قانقاریا شامل جراحی برای از بین بردن بافت مرده، آنتی بیوتیک ها و اکسیژن درمانی هیپر باریک می باشد. در صورت تشخیص زود هنگام قانقاریا به سرعت درمان می شود.
علائم و نشانه های قانقاریا
زمانی که گانگرین بر روی قسمتی از پوست و بافت شما تاثیر بگذارد، ممکن است علائم و نشانه های زیر را به همراه داشته باشد:
• تغییر رنگ پوست: ممکن است رنگ پوست به آبی، بنفش، سیاه، سفید و یا قرمز تغییر کند. (رنگ پوست به نوع گانگرین بستگی دارد)
• تورم و یا تشکیل تاول همراه با مایع بر روی پوست
• بروز یک خط روشن بین پوست سالم و پوست آسیب دیده
• درد ناگهانی و شدید در محل بروز قانقاریا و سپس احساس بی حسی در همان محل
• نازک و درخشان شدن پوست و بی مو شدن آن قسمت از پوست
• حساس شدن پوست به لمس و سرد شدن آن قسمت از پوست
علل ایجاد بیماری قانقاریا
عدم وجود خونرسانی کافی
خون شما برای جلوگیری از عفونت ها اکسیژن، مواد مغذی را برای تغذیه سلول های بدن و اجزای سیستم ایمنی مانند آنتی بادی ها فراهم می کند. بدون خونرسانی مناسب، سلول ها نمی توانند زنده بمانند و بافت شما پوسیده می شود.
عفونت
اگر باکتری ها به مدت طولانی بدون بررسی و انتی بیوتیک درمانی، می تواند عفونت را به خود بگیرد و باعث از بین رفتن بافت شما شود، و باعث گانگرن می شود.
ضربه
زخم های آسیب زا مانند زخم های ناشی از شلیک گلوله یا آسیب دیدگی در تصادفات رانندگی می توانند باعث حمله باکتری ها به بافت های عمیق در بدن شوند. وقتی چنین بافتهایی آلوده شوند، گانگرن ممکن است رخ دهد.
عوامل افزايش خطر ابتلا به بیماری قانقاریا
• ديابت شيرين از عوامل موثر در ایجاد بیماری قانقاریا است.
• جريان خون كم در يك بافت خاص می تواند باعث ایجاد بیماری قانقاریا شود.
• سن بالا، از عوامل تاثیر گذار بر ابتلا به بیماری قانقاریا است.
• سيگار كشيدن، از عوامل موثر در ایجاد بیماری قانقاریا است زیرا باعث اختلال در خونرسانی می شود.
• سوء مصرف الكل، كه در كار رگ های خونی اختلال ايجاد می كند می تواند منجر به قانقاریا شود.
انواع بیماری قانقاریا
قانقاریا خشک
قانقاریا خشک با خشکی پوست و تغییر رنگ پوست به قهوه ای، آبی و سیاه مشخص می شود و ممکن است به آرامی رشد کند. عموما در افرادی که بیماری عروق خونی، مانند تصلب شریان، یا افرادی که دیابت دارند رخ می دهد.
قانقاریا تر
اگر عفونت باکتریایی در بافت آسیب دیده وجود داشته باشد. ورم، تاول و رطوبت ویژگی های معمول قانقاریا هستند.
این بیماری ممکن است بعد از سوختگی شدید، سرمازدگی و یا جراحت ایجاد شود و اغلب در افراد مبتلا به دیابت که به طور ناخواسته یک انگشت یا پای خود را زخمی می کنند رخ می دهد. قانقاریا مرطوب باید سریعا درمان شود چون به سرعت پخش شده و می تواند مهلک باشد.
قانقاریا گازی
قانقاریا گازی به طور معمول بر بافت عمیق عضله تاثیر می گذارد. اگر مبتلا به قانقاریا گازی شوید، سطح پوست در ابتدا ممکن است عادی به نظر برسد. با پیشرفت این بیماری پوست کم رنگ و سپس به رنگ قرمز یا ارغوانی تبدیل می شود.
ظاهر حبابی ممکن است روی پوست ظاهر شود، وقتی بر روی آن فشار وارد می کنید به دلیل گازداخل بافت ممکن است صدای ترق و تروق از پوست آسیب دیده به گوش برسد.
قانقاریا گازی عمدتا ناشی از عفونت باکتری کلستریدیوم پرفرنژنس است که در جراحت یا زخم ایجاد می شود. باکتری های عفونی سمی تولید می کنند که گاز را آزاد کرده و باعث مرگ بافت می شود. مانند قانقاریا مرطوب، قانقاریا گازی نیز می تواند مهلک باشد.
قانقاریا داخلی
قانقاریا که بر روی یک یا چند عضو بدن تاثیر می گذارد مانند روده ها، کیسه صفرا یا آپاندیس، قانقاریا داخلی گفته می شود. این نوع قانقاریا زمانی رخ می دهد که جریان خون داخل ارگان داخلی مسدود می شود. به عنوان مثال، زمانی که روده ها از یک ناحیه ضعیف شده ماهیچه، داخل شکم پیچ خورده می شود.
قانقاریا داخلی ممکن است موجب تب و درد شدید شود و اگر درمان نشود می تواند مهلک باشد.
نکروزان التهابی غلاف کف (فاسیت)
این نوع قانقاریا اندام های تناسلی را درگیر می کند. مردان اغلب مبتلا به این نوع قانقاریا می شوند، اما زنان هم می توانند تحت تاثیر قرار بگیرند. قانقاریا معمولا به خاطر عفونت در ناحیه تناسلی یا دستگاه ادراری به وجود می آید و موجب درد، قرمزی و التهاب می شود.
اکسایش های باکتریایی پیشرفته (قانقاریا)
این نوع نادر از قانقاریا به طور معمول بعد از عمل جراحی رخ می دهد که به علت جراحات دردناک پوست یک تا دو هفته بعد از عمل جراحی رخ می دهد.
نحوه تشخیص بیماری قانقاریا
• معاینه بدنی بیمار توسط پزشک
• آرتریوگرام: اشعه ایکس مخصوصی که انسداد در رگ های خونی را مشخص می کند.
• آزمایش خون: در بیماری قانقاریا تعداد گلبول های سفید خون ممکن است خیلی زیاد شوند.
• انجام سی تی اسکن در بیماری قانقاریا به منظور بررسی اعضای داخلی بدن
• کشت بافت مبتلا به قانقاریا و یا ترشح زخم برای شناسایی عفونت باکتریایی
• بررسی بافت مشکوک به قانقاریا، زیر میکروسکوپ برای دیدن اینکه سلول ها مرده اند یا نه.
• جراحی برای یافتن و برداشتن بافت های مرده
• تشخیص قانقاریا از طریق عکس‌برداری با اشعه ایکس
عوارض ناشی از قانقاریا
گانگرن می تواند منجر به جای زخم یا نیاز به جراحی بازسازی شود. بعضی اوقات، میزان مرگ و میر بافت به حدی گسترده است که ممکن است یک قسمت از بدن مانند پایتان نیاز به خارج شدن (قطع عضو) داشته باشد.
گانگرنی که به باکتری آلوده است می تواند به سرعت در اندام های دیگر گسترش یابد و در صورت عدم درمان ممکن است کشنده باشد.
راه های پیشگیری از قانقاریا
در اینجا چند پیشنهاد برای کمک به شما در کاهش خطر ابتلا به گانگرن ارائه شده است:
مراقب دیابت خود باشید
اگر مبتلا به دیابت هستید، حتما روزانه دست و پا را برای بریدگی، زخم و علائم عفونت مانند قرمزی، تورم یا ترشح معاینه کنید. از پزشک خود بخواهید دست و پا را حداقل سالی یک بار معاینه کند و سعی کنید کنترل قند خون خود را حفظ کنید.
از دست دادن وزن
چربی های اضافی نه تنها شما را در معرض ابتلا به دیابت قرار می دهد بلکه فشار خون را به شریان های شما وارد می کند، جریان خون را محدود می کند و شما را در معرض عفونت و بهبود آهسته زخم قرار می دهد.
از دخانیات استفاده نکنید
استفاده مزمن از محصولات دخانی می تواند به رگ های خونی شما آسیب برساند.
جلوگیری از عفونت
هرگونه زخم باز را با صابون و آب ملایم بشویید و سعی کنید تا زمان بهبودی آنها را تمیز و خشک نگه دارید.
راه های درمان قانقاریا
بافتی که توسط قانقاریا تخریب شده است را نمی توان نگه داشت اما برای جلوگیری از پیشرفت قانقاریا می توان اقداماتی انجام داد. بسته به شدت قانقاریا پزشک می تواند یکی از این گزینه ها را انتخاب کند.
جراحی
پزشک ممکن است عمل جراحی برای از بین بردن بافت مرده انجام دهد، که به جلوگیری از شیوع قانقاریا کمک می کند و به بافت سالم اجازه التیام می دهد. در صورت امکان، پزشک شما ممکن است رگ های آسیب دیده را ترمیم کند تا جریان خون را به مناطق آسیب دیده افزایش دهد. گاهی اوقات، بیش از یک جراحی برای از بین بردن همه بافت های مرده یا عفونی لازم است.
اگر جراحی ترمیمی نیاز است، پزشک ممکن است از یک پیوند پوست برای ترمیم آسیب قانقاریا استفاده کند. در طی یک پیوند پوست، پزشک شما پوست سالم را از قسمت های دیگر بدن جدا می کند (معمولا محلی که توسط لباس هایتان پنهان است) و با دقت آن را در موضع آسیب دیده قرار می دهد.
پوست سالم ممکن است با چند بخیه کوچک در محل نگه داشته شود. پیوند پوست تنها در صورتی می تواند انجام شود که یک منبع خون کافی به پوست آسیب دیده بازگردانده شود.
در موارد شدید قانقاریا، بخشی از بدن که تحت تاثیر قرار گرفته است مانند یک انگشت، ممکن است نیاز به جراحی برای قطع عضو داشته باشد. در برخی موارد، ممکن است بعدا با یک دست مصنوعی به ادامه زندگی بپر دازید.
آنتی بیوتیک ها
برای درمان قانقاریا آنتی بیوتیک ها به سیاه رگ وریدی تزریق و یا به صورت خوراکی مصرف می شوند.
اگر برای از بین بردن بافت مرده جراحی کنید، پزشک احتمالا آنتی بیوتیک خاصی تجویز می کند تا زمانی که عفونت از بین برود. هم چنین ممکن است پزشک آنتی بیوتیک را در طول اکسیژن تراپی هیپر باریک تجویز کند.
اکسیژن تراپی هایپر باریک
علاوه بر آنتی بیوتیک ها و جراحی، اکسیژن تراپی هایپر باریک نیز ممکن است برای درمان قانقاریا به کار رود. با افزایش فشار و مقدار اکسیژن، خون قادر به حمل مقادیر بیشتری از اکسیژن است. خون غنی از اکسیژن، رشد باکتری هایی را کاهش می دهد که در غیاب اکسیژن رشد کرده اند، همچنین به التیام زخم های عفونی کمک می کند.
در این نوع درمان، در اتاق ویژه ای قرار خواهید گرفت که معمولا شامل یک میز است که به داخل یک لوله پلاستیکی شفاف می لغزد. محفظه با اکسیژن خالص تحت فشار است و فشار داخل محفظه به آرامی حدود 2.5 برابر فشار جوی طبیعی افزایش خواهد یافت.
اکسیژن تراپی هایپر باریک برای قانقاریا گازی به طور کلی حدود 90 دقیقه طول می کشد و ممکن است روزانه به دوتا سه بار، درمان نیاز داشته باشید.
درمان های دیگر قانقاریا می توانند شامل مراقبت و رژیم غذایی مناسب از جمله مایعات، مواد غذایی و داروی مسکن باشد.
دیدگاه